Page 225 - kayseride_ticaret_ve_sanayi
P. 225
Kayseri’de Ticaret ve Sanayi
yılında Cihan Harbi’nin çıkması ile bu proje akim kalmış 1930’ların başında hayata
geçirilebilmişti.
1920’lerin sonlarında, Kayseri ve Civarı Elektrik TAŞ’nin kuruluş aşamasında, İbra-
him Bey, bu parayı talep etmiş, şirketten. Daha sonra, su yolu üzerinde bulunan tarla
ve değirmenlerin mülkiyeti şirkete geçti. Demek ki, bir anlaşma sağlanmış. Benim
şirkette çalıştığım dönemlerde (1972-1997) bu tapular şirket kasasında dururdu. Bu
değerli bilgiden sonra şunu söyleyebiliriz: Bünyan Hidroelektrik santrali ve Kayse-
ri’nin aydınlatılması projesinin fikir babasının Yunus Bekir ve İbrahim Bey olduğunu
söyleyebiliriz. Ayrıca; İbrahim Bey ile birlikte taşınmazları satın alan bir aile daha var;
Muhaddsizadeler… Ekonomik hayatta serbest teşebbüsten yana liberal görüşlü olan
Yunus Bekir, bir bakana yazdığı mektubunda: “İnsanların mefkûresi hiçbir kanunun
inhisarının altında gizlenemez’ derken hür düşünceye olan inancını da ifade etmiş
bulunuyordu.” Bu bilgiyi, bu konuda çalışma yapacaklar için verdim.
Teşvik-i Sanayi Kanunu
Konumuza erken Cumhuriyet döneminin ilk yılları ile devam edelim. “Madenler,
demir, kömür, şeker, petrol için çıkartılan yasalar; kurulan milli bankalar 1924-25’ten
başlayan, aynı yıllar içinde aynı çerçevede gerçekleştirilen işlerdir. O yıllarda bunların
doruğuna 1927 tarihli Teşvik-i Sanayi Kanunu yerleşir. Bütün bunlar dört beş yıl içeri-
sinde oluyor.”(Kuruç, 2013). İşte, 1923-1930 döneminde uygulanan “ teşvik politikaları”
sonucunda Kayseri’de önemli bir özel sektör yatırımına tanık olmaktayız.
Kayseri ve Civarı Elektrik T.A.Ş. (KCETAŞ, Şirket)
“Bünyan Şelalesi’nden” elektrik üretip bununla Kayseri, Bünyan ve Talas’ı aydınlat-
mak, aydınlatmadan arta kalan elektriği sanayiye vermek için kurulan imtiyazlı ya da
ayrıcalıklı Şirketin ya da günümüzdeki teknik adı ile “Görev Şirketinin” ya da Kayseri ve
Civarı Elektrik T.A.Ş’nin (KCETAŞ, Elektrik Şirketi, Şirket) hikâyesini veriyorum. Şirket
oldukça önemli... Bunu önemli kılan, hikâyenin enerji sektöründe geçmesi, günümüzde
uygulanan Yap-İşlet-Devret (YİD) modelinden daha da geniş ayrıcalıkları içermesi, 10
Haziran 1326 (Miladi 1910) tarihli “Menâfi-i Umumiye Müteallik İmtiyazat Hakkında
Kanun”a istinaden kurulması.
1920’li yılların ortalarında Kayserili bir grup işadamı bir araya geliyor. Bünyan
şelalesi’nden elektrik üretmek ve bununla Kayseri, Bünyan ve Talas’ı aydınlatmak ve
225