Page 226 - kayseride_ticaret_ve_sanayi

Kadir Dayıoğlu
artan elektriği de sanayiye vermek istiyor ve bunun için İstanbul’da mukim, tüccardan,
Taşçızâde Mehmet Rahmi ile Cıngıllızâde Ömer Fevzi Beyleri görevlendiriyorlar. Bunlar
da Hükümet nezdinde teşebbüse geçiyor. Gerekli başvuruları yapıyorlar. Yıl, 1926...
Kayseri Belediyesi bu girişime, Şirket’in kuruluş aşamasında dahil oluyor.

Cumhuriyet ilan edileli henüz üç yıl olmuş. Hükümet de Nafia Vekaletince,17 Ağustos
1926 tarih ve 2416/5617 numaralı tezkiyesi ile kendisine “tevdi edilen” imtiyaz sözleş-
mesi ve eki şartnameyi inceliyor, bir kararnâme ile, “akid ve teâti” için anılan bakanlığı
görevlendiriyor. Tarih, 18 Ağustos 1926.

Bunun üzerine taraflar; “Bir taraftan Türkiye Cumhuriyeti namına hareket eden
Nafia Vekili ve İstanbul mebusu Behiç Beyefendi ile diğer taraftan Kayserili Taşçızade
Mehmet Rahmi ve Kayserili Cıngıllızade Ömer Fevzi Efendiler namına vekilleri Kayseri
Mebusu Sabit Beyefendi beynlerinde (arasında) mevadd-ı âtiye karargir (aşağıda anılan
maddeler çerçevesinde) olunmuştur“ diye başlayan bir İmtiyaz Sözleşmesi imzalıyor.

11 Teşrinievvel (Ekim) 1926 tarihinde, “Türkiye Cumhuriyeti Ankara İkinci Kâtibi Adli
Umumisi” huzurunda imzalanan bu İmtiyaz Sözleşmesi’nde, yukarıdaki kişilerin yanı
sıra Nâfia Müdürü Umumisi Asaf’ın imzası da bulunmaktadır. Ayrıca bu sözleşmeye
Nafia Müdüriyeti Umumiyesi Hesap Kâtibi Mehmet Kadri Bey ile Sebat Otelinde “müsa-
fereten mukim” (Misafir olarak kalan) Kulp Kaymakamı Sabıkı [Eski Kulp Kaymakamı]
Ali Sami Bey, tanıklık ediyorlar.
Behiç Beyin, Milli Mücadele’nin önemli isimlerinden, Kurmay Albay Behiç Erkin
olduğu notunu düşmek isterim. Behiç Bey ile ilgili, torunu Emin Kıvırcık’ın yayınladığı
“Büyükelçi” isimli biyografik bir kitap var.

Hikâyemize bir ara verelim, küçük bir not düşelim: “İmtiyaz” ile “Şirket” ayrı ayrı
şeyler, bunlar hep karıştırılıyor… Birisi, “İmtiyaz hukuku”, diğeri ise “Şirket hukuku”
ile ilgili… İlkinin tarihi 11 Teşrinievvel (Ekim) 1926, diğerin ise, 4 Ağustos 1928… İki yıl
var aralarında…
Dört yüz bin lira sermaye ile kurulan, “yüz on“ maddeden oluşan “Kayseri ve Civarı
Elektrik Türk Anonim Şirketi Esas Mukavelenamesi”, 24 Haziran 1928 tarihinde Bakan-
lar Kurulu kararı ile “tasdik” ediliyor. İmza için ilgili Bakanlığa yetki veriliyor. Şirket
ana sözleşmesi, içlerinde Belediye Başkanı İbrahim Safa Beyin de bulunduğu, otuza
yakın ortağın temsilcisi ve kurucularından Cıngıllızade Halit Fevzi Bey ile İktisat vekili
Mustafa Rahmi ve Ticaret Müdürü Umumisi arasında, 4 Ağustos 1928 tarihinde imza
altına alınıyor. Buradan anlıyoruz ki, Şirket’in resmiyete kazanması, 4 Ağustos 1928. Bu
tarihten itibaren de 11 Ekim 1926’da “iki kişiye” verilen “imtiyaz”, “Şirkete” devroluyor.
Netice olarak, önce iki kişiye “imtiyaz” veriliyor ama “altı ay” içerisinde kurulacak, aynı

226