Page 279 - kayseride_ticaret_ve_sanayi

Kayseri’de Ticaret ve Sanayi
Fabrikalar Doğuran Fabrika, HES Kablo

HES, Hacılar Elektrik Sanayi’nin kısaltılmışı. Genellikle “HES” diye anılır. Bir anlamda
HES KABLO Kayseri’de, çok sayıda, önemli şirketin kurulmasına öncülük eden önemli
bir kuruluş olarak karşımıza çıkmaktadır.
1974 yılında Hacılar/Kayseri İlçesine mensup bir grup girişimci, çok ortaklı, HES
KABLO’yu kurdu. Bu tesis, döneminin çok önemli yatırımlarından birisi. Kayseri sanayi
tarihinin önemli kilometre taşlarından. Tesiste, 154 kV’a kadar kuvvetli akım, zayıf akım
kablosunun yanı sıra, elektroliz yolu ile elektrolitik som bakır tel, emaye bobin teli;
daha sonraları Fiber Optik kablo; 2004’ten itibaren de alüminyum ve çelik alüminyum
iletken üretilmeye başladı.
HES KABLO’ya, önceleri dışarıdan ortak almadılar. Bölgecilik yaptılar. “Hacılarlıların
tasarruflarının” devasa yatırımlara yetmeyeceğini anladılar. Zaman içerisinde, “Hacı-
larlılar” dışındakileri de ortak aldılar. Başlangıçta 832 Hacılarlının ortaklığı ile başlayan
HES Kablo daha sonra 8 ailenin, 1999’dan sonra ağırlıklı olarak 2 ailenin kontrolüne
geçti. Bugün, Boydak Holding’e ait bir kuruluş olan HES Kablo, hakim ortak Boydak
ailesinin bazı fertlerinin, “Fethullahçı Terör Örgütüne (FETÖ) yardım ve yataklık yapma”
eyleminden mahkum olması sonucunda, önce “kayyuma” teslim edilen tesis, mahkeme
kararı ile “müsadere edilerek”, Holdinge bağlı diğerleri gibi Hazine’nin malı oldu.

Bir Hacılarlı olan Kurtuluş Cengiz’in “Yav İşte Fabrikalaşsak” isimli doktora tezinde,
önemli bir girişimci kuşağa sahip Hacılar/Kayseri, Hacılallılar ve bunların sahip oldukları
ticari işletmeleri konu etmekte. Hem Kayseri’de ve hem de ülke genelinde kurulan “çok
ortaklı” şirketlerin akıbeti ile ilgili ilginç bilgiler vermekte. Mutlaka okunması gereken
bir çalışma. Bir de bir vesile ile sohbet etme fırsatı bulduğum Avukat Ömer Baktır’ın da
çok ilginç, ilginç olduğu kadar da düşündürücü tespit ve yorumları var. Zaten, anılan
eserde de önemli bir bölümünü anlatmış, Cengiz’e… Aslında, HES Kablo ve gruba bağlı
şirketlerin ortaklık hikayesi, ülkemizde çok yaşanan, “el değiştirme hikayelerinden”
sadece birisi.
Daha sonra ki yıllarda ortaklar, makine üretimi yapan HES MAKİNE’yi (1990), fiber
optik kablo üreten HES FİBEL’i (1990) ve nihayet sıvı ve toz deterjan üreten HES KİMYA’yı
(1992), ağırlıklı olarak elektrik kablosu (220 kV’a kadar), çelik halat; alüminyum ve
çelik alüminyum iletken üreten HAS ÇELİK’i (1989) kurdular. İlk dönem HES Grubun
lokomotifliğini her ikisi de elektrik mühendisi merhum Mustafa Derin, merhum
Sadettin Erkan ve özellikle o yıllarda Avrupa’da “hukuk doktorası” yapan avukat Ömer
Baktır yaptı. Bunlara, Özbekler, Kılıçlar, Boydaklar, Gürdoğanlar, Rasim Çetinkaya vs.
destek oldu. Daha sonra, bu tesisler ve ticari işletmeler ortaklar arasında paylaşıldı. HES

279