Page 218 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4
P. 218

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹                          KIŞ / 209 [1651]


           ledilmektedir. Biber ve domatesler yıka-
           nıp temizlenir. Önce biberler doğranarak
           geniş bir tencere içerisinde yağ ile iyice
           kavrulur. Üzerine kabukları soyulup doğ-
           ranmış  domatesler  dökülerek  iyice  kay-
           natılıp  tuzu  da  ilave  edilerek  pişirilir.
           Pişirilen menemen sıcak sıcak cam kavo-
           nozlara doldurulur.
           Son yıllarda yeni bir uygulama daha baş-
           lamıştır. Salça kaynatılırken veya kayna-
           dıktan  sonra  közün  içerisine  taze  patlı-
           canlar gömülerek közlenmektedir. Köz-
           lenen patlıcanların yanmış olan kabukla-
           rı  soyulduktan  sonra  güzelce  doğranıp
           tuzlanarak poşetlere doldurulup buzluk-
           ta saklamakta ve kışın tüketilmektedir

           Diğer Saklama Yöntemleri
           Bir dönem lahana, havuç, pancar, pata-
           tes,  yer  elması  gibi  ürünler  evin  toprak
           zemininde,    toprak  olmayan  evlerin  ise   Yün çırpmada badem ve iğde ağacının düzgün sürgünlerinden kesilen uzun
           bahçelerinde bulunan bir bölümde sak-  sopalar tercih edilir (H. Yüksel).
           lanırdı. Toprak zemin belli bir derinliğe
           kadar eşilir saklanacak olan patates, pan-  kurumaya  bırakılır.  Yün  iyice  kuruduk-
           car ve benzeri ürünler kat kat yerleştirilir-  tan  sonra  temiz  bir  yere  serilerek  ince
           di. Her kat cıvık samanlı çamurla sıvanır,   uzun bir çubukla vurularak çırpılır. Yün
           en üste ise toprak basılırdı. Kışın ihtiyaç   çırpmada  sağlam  olduğu  için  daha  çok
           duyuldukça katlar açılır, ihtiyaç duyulan   iğde ağacının dalları tercih edilir. Yorucu
           miktar  alınır,  diğer  katlar  bozulmazdı.   ve zahmetli bu işten sonra yünler kabar-
           Lahana  sapı  toprağa  gelecek  şekilde   mış olur. Kabaran yünler yeniden elden
           gömülür üstü bezle örtülür, üzerine kar   geçirilerek hem tiftiklenir hem de üzerin-
           yağması ile korunurdu.              de kalmış çer çöp vb. pislikler ayrılır. Bu
           Reçel: Halk arasında reçel veya kestirme   konuda da gelinlerin söylediği güzel bir
           olarak bilinen ürünler de birtakım işlem-
           lerden  geçirilerek  kışlık  tüketime  hazır   söz  vardır,  “Yünde  toz,  kaynanada  söz
           hâle getirilen diğer saklama yöntemlerin-  bitmez.”  diye.  Yünler  tiftiklendikten
           dendir.  Kayseri’de  hemen  hemen  her   sonra yeniden yatak ve yorganlara doldu-
           çeşit  meyveden  ve  bazı  sebzelerden   rulur, yerlerine kaldırılır.
           şekerle kaynatılarak reçel yapılmaktadır.   Eğer evde evlenecek kız ve oğlan varsa iş
           Kayısı, şeftali, çilek, kabak, patlıcan, gül,   daha da zordur. Batman hesabı ile alın-
           vişne,  incir,  ayva  en  çok  reçeli  yapılan   mış  yeni  kırkılmış  yün  önce  evde  kaba
           ürünlerdir. Hepsi de belli oranda şekerle   pisliklerinden  arındırılır.  Yün  yıkama
           kaynatılarak yapılır fakat öncesinde bazı   için bir gün belirlenir. O gün aileye yakın
           meyve ve sebzeler çeşitli uygulamalardan   kişiler yün yıkamaya çağrılırlar. Bu iş işin
           geçirilir.                          daha  çok  köy  veya  kasabalarda  ırmak
                                               kenarları veya yün yıkamak için yapılmış
           Yün Yıkama ve Çırpma                mevkiler tercih edilir. Birçok yerde bele-
           Daha çok yazın ilk ayı haziran içerisinde   diyeler  tarafından  belirlenmiş  özel  yün
           evlerde bulunan yün yatak, döşek ve yor-  yıkama  yerleri  vardır.  Ağaç  tokaçlarla
           ganlar sökülerek yünler ortaya dökülür.   birlikte  tokaçlamaya  başlarlar.  Köpürt-
           Yünler  önce  bir  güzel  yıkanır.  Daha   me  adı  verilen  bu  tokaçlama  esnasında
           sonra  ise  sıcak  güneşin  altında  iplere   kirler köpürerek yünden ayrışmaya baş-
           asılarak  veya  uygun  yerlere  serilerek   lar.  Yıkanan  yünlerin  suları,  dere  kena-
   213   214   215   216   217   218   219   220   221   222   223