Page 215 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

[1648] 206 / KIŞ KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

satışı yapılacak kadar fazla üretilmemek-
tedir. Yetiştiği yörelerde, hemen hemen
her ev, kışa girmeden batman batman
(sekiz kg) bu bitkiden toplayarak veya
satın alarak evinde bulundurur. Antioksi-
dan özelliğe sahip olan ve özellikle böb-
rek taşlarını düşürdüğü bilinen, kramp ve
astım gibi birçok hastalığa şifa verdiğine
inanılan ve bilim adamları tarafından da
çok sık bir şekilde araştırılan bu bitki
toplanıp yapraklarından ve sararmış
kısımlarından ayıklandıktan sonra güzel-
ce yıkanır ve küplere veya bidonlara dol-
durulur. Küplere doldurulan gilaboru-
nun dibine, sararmaması ve rengini kay-
betmemesi için bir avuç arpa konur.
Küp, ağzına kadar su doldurulur ve bek-
lemeye bırakılır. Özellikle sulak yerlerde
Turşu yapımı (M. Kılınçer, Garibçe)
yetiştirilen bu bitki, suyu çok sevdiği için
re kurulurdu. Genellikle karışık turşu küplerde bahara kadar bozulmadan kalır.
yapılmakla beraber değişik turşular da İlk toplandığında biraz acı olan gilaboru
hazırlanırdı. Halk daha çok kendi bağın- suda bekletildikçe tatlanır. Bir kış boyun-
da, bahçesinde yetiştirdiği sebzelerin faz- ca küplerde bekletilen gilaboru havalar
lasını turşu yapımında kullanırdı. Tene- ısınmaya başladığı zaman tüketilmeye
keler veya küpler içerisine ayıklayıp yıka- başlanır. Gerektiği zaman kullanılacak
nan domates, biber, havuç, kelek, salata- kadarı sudan çıkarılır ya olduğu gibi yenir
lık ve sarımsaklar karışık bir şekilde veya suyunu sıkıp içine bir miktar şeker
koyulduktan sonra içerisine bir miktar katılarak içilir.
şeb, bir miktar sirke, tuz ve bir avuç kadar
kuru nohut katılır, ağzına kadar su ile Yaprak Salamurası
doldurulurdu. Küplerin üst kısmına küf- Yörede kışın en çok tüketilen ürünlerden
lenmeyi ve barlanmayı önlemek için bir- biri de üzüm yaprağıdır. Bağ zamanı
kaç adet bağ yaprağı veya maydonoz sapı daha üzümler olgunlaşmadan yeşil ve
yerleştirilirdi. Kimileri denelerin su üze- tazeyken toplanan üzüm yaprakları
rine çıkmaması için ağzına düz bir taş özenle dizilerek küplerin içine yerleştiri-
koyup ağırlık yaparak o şekilde evin veya lir. Üzerine kaynamış tuzlu su, taşmaya-
mutfağın uygun bir köşesinde ekşimeye cak şekilde doldurulur. Yaprakların
bırakırdı. Tenekeler içerisine hazırlanan suyun yüzeyine çıkmaması için üzerine
turşular ise şehir veya kasaba içerisinde düz, ağır bir taş konulur. Kışa kadar bir
bulunan kalaycıya götürülerek ağzı köşede bekletilir.
lehimletilerek eve geri getirilirdi.
Acuka: Acuka da son zamanlarda yaygın- Kurutularak Saklanan Ürünler
laşan kışlık yiyeceklerden biridir. Kayse- Patlıcan: Kayseri'de kışın tüketilmek için
rili hanımların daha çok ev oturmaların- en çok rağbet gören patlıcan, yerli Yamu-
da ikram ettiği domates, kırmızıbiber, cin la patlıcanıdır. Patlıcan dilim dilim doğ-
biber, sarımsak ile kaynatılarak yapılan ranarak kurutulduğu gibi enine ikiye
bir tür çaman benzeri yiyecektir. bölünüp içi boşaltıldıktan sonra dolma-
lık olarak iplere asılarak da kurutulur.
Gilaboru Saklanması Kuruduktan sonra torbalara doldurula-
Özellikle ekim aylarında olgunlaşarak rak havadar bir yerde saklanır. Eskiden
toplanmaya başlanan gilaboru*nun en beri gelen bu yöntem hâlâ devam etmek-
çok yetiştiği yerler Bünyan, Gesi* ve te olup günümüzde yeni yöntemler de
Akkışla’dır. Bu yöreler dışında yetişse de ortaya çıkmıştır. Bunlardan biri patlıca-