Page 416 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ MEZ / 407 [1847]

buraya taşındığının kesin tarihi bilinme-
mektedir. Bugün Kıroğlu Mezarlığı’nın
bir kısım alanı 2001 yılına kadar mevcut-
sa da 2001 yılından sonraki tespit edile-
meyen bir tarihte mezarlıktaki mezarla-
rın ve bu mezarlara ait taşların tamamı
ortadan kaldırılmıştır

Zamantı Irmağı Çevresindeki Beze-
meli Mezar Taşları
Mezar taşları bir toplumun tapu senedi
niteliğindedir. Bir milletin varlığı ancak
mezar taşları ile kanıtlanabilir. Türkler
mezar taşı yapma geleneklerini Orta
Asya’dan Anadolu’ya kadar erken dönem
kültürlerinden beri sürdüregelmişlerdir.
Kayseri’ye bağlı Uzun Yayla’dan doğan
ve Kayseri il merkezinin güneydoğusun-
daki vadi içerisinde yatağı bulunan
Zamantı Irmağı yer almaktadır. Bezemeli
mezar taşları örneklerine sadece bu vadi-
nin sınırları içerisinde kalan köylerde
rastlanmaktadır. Bu coğrafi sınır dışında
kalan hiçbir köyde bu üslupta yapılmış
mezar taşlarıyla karşılaşılmamıştır.
Sadece Zamantı Irmağı çevresindeki
köylerde (yeni uygulama ile mahalle) bu
tip mezar taşı yapılmasının sebebi, XVII- Zamantı Irmağı çevresindeki bezemeli mezar taşlarına örnekler (A. S. Arslan)
XVIII. yüzyıllarda bu bölgedeki köylere
yerleşen Türkmen (özellikle Avşar) aşi- lıklarda bezemeli mezar taşı yapmak
retlerinin Orta Asya kökenli gelenekleri- yerine, modern anlamda mermerden
ni bu bölgeye taşımış olmalarıdır. Bu mezar taşı yapılmaktadır. Bu mezarlıkla-
mezarlık alanları Bünyan* ilçesine bağlı ra örnek olarak Elbaşı kasabası mezarlı-
Elbaşı, Girveli köyü, Samağır köyü, Köle- ğını, Samağır, Sıradan, Büyük Kömar-
te köyü, Karahıdır köyü; Pınarbaşı* ilçesi- mut, Gömedi, Ebçe ve Fraktin (Gümüşö-
ne bağlı Sıradan (Oğuzlar) köyü, Büyük ren) köylerinin mezarlıkları verilebilir.
Kömarmut köyü, Büyük Karaman ve Son olarak da incelenen köyler içerisinde
Küçük Karaman köyleri; Tomarza* ilçe- bezemeli mezar taşlarının bulunduğu,
sine bağlı Gülveren köyü, Büyük Söve- tamamen terk edilmiş ve kullanılmayan
ğen köyü, Pusatlı ve Güzelce köyü; Deve- mezarlıklar da mevcuttur. Bu mezarlık-
li ilçesine bağlı Gömedi köyü, Ebçe köyü lar; Büyük Karaman, Küçük Karaman,
ve Yünören ( Fraktin) köyü mezarlıkları- Büyük Söveğen ve Güzelce köyleri
dır. mezarlıklarıdır. Araştırılan bölgedeki
Bölgedeki bezemeli mezar taşları, yöre bezemeli mezar taşlarının birçoğunun
halkına ait geleneksel sanatın bir parçası kitabesiz olmasından dolayı zaman sınır-
olarak düşünülmelidir. İncelenen köy laması geniş tutulmuştur. Ancak kitabeli
mezarlıkları içerisinde bezemeli mezar olanlarla olmayanlar arasındaki üslup
taşı yapma geleneğini sürdüren ve eski benzerlikleri göz önünde tutularak XVIII.
mezarlıklarına hâlâ defin işlemi yapılan y.y.- XX. y.y. başları arasına tarihlendiri-
köyler bulunmamakla birlikte bu gelene- len tüm mezar taşları incelenmiştir. Bun-
ğin devam ettiğini gösteren örneklere lar; Girveli, Kölete, Gülveren ve Pusatlı
sahip köy mezarlıkları da mevcuttur. Bazı köyleridir. Bu köylerde bezemeli mezar
mezarlıklar hâlâ kullanılırken bu mezar- taşı yapma geleneğinin hâlen sürdürül-