Page 65 - Kayseri İmari Ve Mekansal Gelişimi

Kayseri’nin İmarı ve Mekânsal Gelişimi 65

Yukarıda sayılan 7 toplu konut oluşumu şehrin doğusunda 24.373 adet, ba-
tısında ise 13.756 adet olmak üzere toplam 38.129 konutluk bir yapılaşmayı ger-
çekleştirirken aynı zamanda Kayseri kentinin doğu-batı yönündeki lineer yapısı-
nın güçlenmesi sonucunu doğurmuştur.
Orta ve orta alt gelir grubu yukarıda sayılan önemli toplu konut bölgelerin-
de yapılaşmasını sürdürürken, 1986–2006 yılları arasında şehrin merkeze daha
yakın doğu bölgesinde Sivas caddesinin güneyinde, Kılıçaslan Mahallesi’nin sı-
nırından itibaren 1.217.000 m ’lik bölgede üst gelir grubu için 7.850 adet konut-
2
tan oluşan Alpaslan ve Melikgazi Mahalleleri ile şehrin bugünkü fiziki oluşumu
tamamlanma aşamasına gelmiş oldu.
Kentsel Dönüşüm Projeleri

1960’lı yılların ilk yarısında başlayıp, 1980’li yılların ortalarına kadar bü-
tün hızı ile devam eden köyden kente göç ve hızlı nüfus artışı kökenli kaçak
yapılaşma ve gecekondu yapımı ülkemizin bütün büyük kentlerinde olduğu gibi
Kayseri’de de çok uzun yıllar izleri silinmeyecek imar tahribatlarına sebebiyet
vermişti. Şehrin etrafını imarsız oluşmuş mahallelerden meydana gelen sağlıksız
kent dokusu sarmış, gelişmişlik imkânlarından faydalanmak için kente göç etmiş
olan insanlar, kırsaldaki yokluğun, çaresizliğin ve geri kalmışlığın bir benzerini
şehirlerin etrafında yeniden oluşturmuşlardı.
1990’lara gelindiğinde 40.000’in üzerinde imarsız yapı sakinleri, kanalizas-
yon, yol, alt yapı, sosyal donatı ve daha birçok vazgeçilmezlerden mahrum olarak
Kayseri kentinin çevre mahallelerinde çağdaşlığın ve modern kent hayatının ge-
reklerinden uzak yaşıyordu.

Kaçak yapılaşma bölgeleri, genellikle mülkiyeti kendilerine ait hisseli arazi-
ler üzerine yapılaşmıştı. Kalitesiz malzeme ve herhangi bir projelendirme imkânı
olmadan tamamen ilkel usullerle yapılmış ortalama 150 ila 200 m ’lik arsalar
2
üzerindeki yapıların sağlıklı, imarlı, sosyal donatıları olan konut bölgelerine dö-
nüştürülmesi kolay olmasa gerekti.

1950’li yıllardan itibaren tüm Türkiye İmar Kanunun 18. maddesine göre
imar uygulaması yapma sancıları içinde kıvranırken, Kayserili mahalli idareciler,
kendine özgü arsa anlaşması ile şehirde örnek imar uygulamaları gerçekleştirmiş-
lerdi. 1990’lı yıllarda da yine ülkenin büyük kentleri gecekondu ve imarsız yapı-
laşma bölgelerini nasıl çözüme kavuşturacaklarını düşünürken, pratik çözümler
geliştirerek dönüşüm projelerini uygulamaya koymak yine Kayseri öncülüğünde
başladı.

1995 yılından itibaren ilk olarak Kocasinan bölgesinde Barbaros, Gazios-
man, Yavuzlar, Yunus Emre, Yenişehir ve Turgut Reis Mahallelerinde başlatılan