Page 185 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ BAĞ / 187

c› oğ lu, Ar mut luk, Ha san da ğ›, Ha c› lar, ba ğa göç mek, son ba har da ge ri dön mek ti.
Ka ra caö ren, Dört ku yu, Kel ya z›, Eşek - Bağ lar da faz la eş ya b› ra k›l ma d› ğ› için,
mey da n›, Sa kar, Kar ş› Bağ lar, Eş me cik, gö tü rü le cek eş ya lar ön ce den to par la n›r,
Po tu ra ra s›, Ge di ris, Mer di ven li, Çay Bağ - ço ğu ba k›r olan mut fak araç ve ge reç le ri
la r›, Kü çük Bil lur, Bil lur, Bü yük Bil lur, ka lay la n›r, k› r› la cak eş ya lar boş za man -
Dut lu de re (Tut de re), Ta las, De re venk, lar da se pet le re yer leş ti ri lir di. Bağ lar da f› -
Ka ra de re, Gül le, Hay ma na, Hi sar c›k r›n ol ma d› ğ› için f› r›n da pi şe cek hal ka,
(Asar c›k), K› ra nar d›, En dür lük, De re bur - ke te, ku ra bi ye, pek si met, bak la va, bö rek
nu, Re şa di ye, ‹ğ de li, Ak ça ka ya (Ağ ca ya), gi bi yi ye cek ve tat l› lar ma hal le f› r› n›n da
Zin ci de re. pi şir ti lir di. Gö çün ya p› la ca ğ› sa bah er -
Bu gün bir ço ğu şe hir su yu na ka vuş muş ken den kal k› l›r, yas t›k lar, yor gan lar, be -
ol sa da Kay se ri bağ la r› es ki den su lu ve yaz çar şaf lar ve ya pa tis ka ör tü ler le bağ la -
k› raç ola rak iki ye ay r› l›r d›. Hi sar c›k, K› - n›r, ya tak lar la bir lik te sa van ve ya ki lim le -
ra nar d›, Ak ça ka ya, En dür lük, Ta las Bağ - re sa r› l›r, si cim ler le bağ la n›p “denk” ve ya
la r›, Er ci yes’ten ge len kay nak su la r›y la “maf raş” hâ li ne ge ti ri lir di. Ön ce den ha -
su la n›r d›. Er ki let, Ge si, Ger mir ve Ta v lu - z›r la nan yi ye cek le re, un, yağ, şe ker, bul -
sun Bağ la r›’n da su so ru nu yok tu. Di ğer gur, pi rinç gi bi mut fak er za k› ek le nir, ta -
bağ la r›n bir ço ğu ise ya k›n la r›n da sü rek li ş› ma ara c› na yük le nir di. XX. yüz y› l›n ba -
bir akar su bu lun ma ma s› ne de niy le, ba - ş›n da kağ n›, tah ta ara ba, at ve eşek ler yar -
har ay la r› d› ş›n da su so ru nuy la kar ş› la - d› m›y la ya p› lan göç, 1950’li y›l lar dan
ş›r d›. Er ci yes’ten ova ya akan ba har sel le - son ra pi kap ve kam yon lar la ya p›l m›ş t›r.
ri, çay ve de re ler, bağ ve bah çe le rin su - Göç gü nü bağ evi ne va r›n ca, eş ya lar bir
lan ma s›n da, ku yu la r›n dol du rul ma s›n da kö şe ye y› ğ› l›r; ön ce ev y› ka n›p te miz le nir,
kul la n›l sa da k› raç olan bağ lar yaz ay la - da ha son ra denk ler, san d›k ve se pet ler
r›n da su suz luk so ru nu çe ker di. Bun la r›n aç› l›r, eş ya ve er zak lar yer le ri ne yer leş ti -
ço ğu k› ş›n ya ğan ka r›n de po lan d› ğ› kar ri lir di. Ev dü ze ni nin ku rul ma s› bel li bir
ku yu la r› n› kul la n›r, su yun de ğe ri ni çok za man al›r, her şey ya vaş ya vaş ye ri ni bu -
iyi bi lir di. lur du. Kent te unu tu lan eş ya lar bir kaç
Kay se ri ken ti nin her yö nde ol du ğu gi bi, gün için de bağ evi ne ge ti ri lir, var sa ye ni
bağ alan la r› na doğ ru da h›z la bü yü me si, ih ti yaç lar kar ş› la n›r d›.
bağ alan la r› na za rar ver mek te dir. Ai le ler yaz ay la r› n› bağ lar da ge çi rir, yaz
1930’lu y›l lar da Uçak (Tay ya re) Fab ri ka - bo yun ca bağ dan bah çe den el de et ti ği
s› na yer aç mak için Ge di ris’te bu lu nan ürün ler ya n›n da, k› ş›n kent te yi ye ce ği be -
50’den faz la bağ ka mu laş t› r›l m›ş t›r. Ge - sin le rin bir ço ğu nu bu ra da ha z›r lar, son -
di ris’in bir bö lü müy le Çay ve Am bar ba har da ken te gi der ken ya n›n da gö tü rür -
Bağ la r› ken tin bü yü me si so nu cu bu gün dü. Ha z›r la nan er zak lar ne de niy le ken te
he men he men yok ol muş tur. Ken te ya -
k›n olan bir çok bağ ve yol la r› mun ta zam
olan bağ lar da aş› r› ya p› laş ma ne de niy le,
bağ ol ma özel lik le ri ni ar t›k ya yi tir miş ya
da yi tir mek üze re dir. Ye ni aç› lan ge niş
yol lar, ha z›r la nan be le di ye imar plan la r›
ve is kân pro je le ri Mah rum lar, Es ki şe hir
Bağ la r› n›, Ka ra de re Bağları’nı ve ya k›n -
la r›n da ki bağ la r› cid di bi çim de teh dit et -
mek te dir.

Ba ğa ve bağ dan ken te göç
1960’l›, 70’li y›l la ra ka dar Kay se ri hal k› -
n›n bü yük ço ğun lu ğu için y›l için de ki en
önem li fa ali yet ler den bi ri, yaz ba ş›n da Göç zamanı bağlar