Page 183 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ BAĞ / 185

rek yaz la r› n› bu ra lar da ki te ras lan m›ş
bah çe ler, bağ lar, ulu ağaç lar la çev ri li bü -
yük ko nak lar da ge çir dik le ri ni söy ler.
Jen nings’in di ğer bir bul gu su, yi ne ay n›
yüz y›l da Kay se ri’de ya p› lan ta r›m sal üre -
tim ve bun la ra bağ l› ola rak top la nan ver -
gi ler hak k›n da d›r. Ar şiv le re gö re, 1500
ila 1584 y›l la r› ara s›n da kent te ki bağ,
mey ve ve seb ze bah çe le rin den al› nan
ver gi le rin top la m›, Kay se ri çev re sin de
üre ti len tüm ta h›l lar dan al› nan ver gi ler -
den da ha faz la d›r. Yüz y› l›n di ğer y›l la r›n -
da ise bu iki tür ürün den al› nan ver gi ler
ba şa baş git mek te dir. XVI. yüz y›l da Kay -
se ri nü fu su h›z la art m›ş, yüz y› l›n so nun -
da iki bu çuk ka t› na ç›k m›ş t›r. Bu za man Hacılar Bağlarından görünüm
di li min de, seb ze ve mey ve bah çe le rin den
al› nan ver gi ler ya vaş ya vaş yükselirken, rin de ki bağ lar da bu lu nan di ğer ben zer
bağ lar dan al› nan h›z la yük sel miş tir. Baş - ka l›n t› lar, kent te bağ-bah çe-rek re as yon
ka bir de yiş le, ar tan nü fus la bir lik te mey - ağ›r l›k l› bir ya şa m›n Sel çuk lu lar za ma -
ve ve seb ze ye tiş ti ri len alan lar dan çok, n›n da da var ol du ğu nu gös ter mek te dir.
kent çev re sin de ki bağ alan la r› ge niş le til - Ah med Na zif Efen di XX. yüz y›l ba ş›n da
miş (ve ya es ki bağ alan la r› ye ni den can - Kay se ri’de 12.811 kent evi, ken tin ci va r›n -
lan d› r›l m›ş); üre ti len üzüm mik ta r› kat da da 1675 bah çe, 6068 bağ bu lun du ğu -
kat art m›ş t›r. Ay n› y›l lar da Kay se ri’de nu, hal k›n bü yük bö lü mü nün yaz la r› bu
üre ti len ta r›m sal ürün le rin iş len di ği çok bağ la ra göç tü ğü nü ve ge çi min çok
sa y› da iş lik var d›r. Bun lar dan en önem li - önem li bir k›s m› n› bağ lar dan el de et ti ği ni
le ri üzü mün ham mad de ola rak kul la n›l - ya zar. Bu sa y› lar o dö nem de, kent te bu lu -
d› ğ› iş lik ler dir: Şa rap üre ten mey ha ne ler, nan iki kent evi ne kar ş› yak la ş›k bir bağ
küs pe le rin fer man te edil di ği bo za ha ne - düş tü ğü nü gös te rir.
ler, üzüm ezi len ve bo ya ç› kar t› lan cen - Ül ke miz de ki ta r›m sa y›m la r› n›n, ge nel -
de re ve bo ya ha ne ler. lik le “il” ba z›n da ya p›l ma s›, Kay se ri yö re -
1550 y› l›n da Kay se ri’ye ge len Ev li ya Çe - sin de ki bağ la r›n ürün ka pa si te si hak k›n -
le bi o s› ra da “Kay se ri’de 103 adet ge zin ti da gü ve ni lir is ta tis ti ki bil gi ler el de et me -
ve se fa ye ri” bu lun du ğu nu yaz m›ş, bun - mi ze en gel dir. Kay se ri İli’ ni bü tün ola rak
lar dan Hi sar c›k Me si re si’nin “ab-› ha yat ele al d› ğ› m›z za man, bağ ve bah çe alan la -
su lu, çi men zar l› bir yer” ol du ğu nu söy le - r› n›n 1930’lu y›l lar dan baş la ya rak h›z la
miş tir. Bu ka dar çok sa y› da ki ge zin ti ve kü çül dü ğü nü gö rü rüz. 1934 y› l›n da
se fa ye ri nin kü çük bir bö lü mü ken te ya - 43.701 hek tar olan bağ alan la r›n dan
k›n say fi ye yer le ri ol sa da ço ğunun dağ 103.894 ton üzüm al› n›r ken, 1945 y› l›n da
ya maç la r›n da ki bağ la r›y la ün lü ya k›n ürün mik ta r› faz la azal ma m›ş ama bağ
köy ler de ol ma s› ge re kir. Ev li ya Çe le - alan la r› 29.321 hek ta ra düş müş tür. Ay n›
bi’nin ver di ği bu sa y›, XVI. yüz y›l da Kay - y›l da ya p› lan ta r›m sa y›m la r›, il de 6928
se ri li le rin ye şil alan la ra, bağ ve bağ ya şa - hek tar mey ve lik ve seb ze lik bu lun du ğu na
m› na ver dik le ri öne me işa ret eder. Ad› işa ret et mek te dir. 1996 y› l› sa y›m la r›, il -
ge çen 103 se fa ye ri nin k› sa bir sü re de de ki tüm bağ la r›n 2364 hek ta ra ve üzüm
olu şup or ta ya ç›k ma s› n›n ola nak s›z l› ğ› re kol te si nin 11.525 to na in di ği ni gös ter -
dü şü nü lür se bağ la r›n geç mi şi çok da ha mek te dir. 1996 y› l›n da seb ze eki len alan -
es ki le re gö tü rü le bi lir. Sel çuk lu Sul ta n› lar 571 hek tar, mey ve lik ler ise 1388 hek tar
Alâ ed din Key ku bat’›n Kay se ri’de ki yaz - ka dar d›r. Bu sa y› lar dan da an la ş› la ca ğ›
l›k köş kü nün ka l›n t› la r› ve Er ci yes etek le - gi bi, ara dan ge çen 60-70 y›l da Kay se ri