Page 55 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ AHM / 57

AH MED PA ŞA (KAPTAN-I DERYA) alt m›ş bin as ker le K› r›m’›n ba t› s›n da ki
Kap tan-› Der ya, dev let ada m› (Kay se - Göz le ve’ye gi dip Rus ya Do nan ma s› ile
ri/Pu sat l› Kö yü, 1806 – ‹s tan bul, Ey lül sa vaş t›. Bu sa va ş› ku man da mev ki in de,
1878). Kay se ri’nin bir kö yün den ‹s tan - at› lan kur şun lar dan el bi se si de lik de şik
bul’a gi de rek bu ra da Kap tan-› Der ya l› k’a ol du ğu hâl de, ma iye ti nin ›s rar la r› na rağ -
(De niz Kuv vet le ri Ko mu tan l› ğ›) ka dar men ye rin den ay r›l ma ya rak ida re et ti.
yük sel di. Yak la ş›k 1806 y› l›n da Kay se - K› r›m Har bi so nun da 1856’da ba r›ş ya -
ri’nin De ve li İl çe si ’nin Pu sat l› Kö yü’n de p›l ma s› üze ri ne ‹s tan bul’a ge len Ah med
doğ du. Ba ba s› n›n ad› Meh med’dir. On Pa şa’ya harp te ki hiz me ti ni tak di ren Pa di -
ya ş›n day ken ba ba s›y la ‹s tan bul’a git ti. şah Ab dül me cid ta ra f›n dan mü cev her -
1825 ta ri hin de bah ri ye (de niz) ne fe ri ola - ler le süs lü bir k› l›ç ve Me ci dî Ni şa n›’n›n
rak as ker li ğe baş la d›. Da ha son ra ça vuş - bi rin ci rüt be si ve ril di. 1857 ta ri hin de, Kaptan-ı Derya Ahmed
Paşaʼnın The Graphic
lu ğa yük se le rek gö rev al d› ğ› Ka ra de - mer ke zi Ro dos Ada s› olan Ce za yir-i dergisinde yer alan resmi
niz’de, iki ge mi nin çarp ışma s› üze ri ne Bahr-i Se fid (Ak de niz Ada la r›) Va li li ği ne
ge mi ler den bi ri nin k›ç ta ra f›n da aç› lan ta yin edil di. Ay n› se ne ‹s tan bul’a çağ r› la -
ya ra y› so ğuk kan l› l›k la ta mir ede rek bir rak Mec lis-i Vâ lâ Üye li ği ne ge ti ril di.
fe la ke ti ön le me sin den do la y› ön ce mü la - 1860’ta ‹z mir Va li si ol du ve ay n› y›l son -
z›m l› ğa (teğ men), yir mi gün son ra da yüz - ra dan ç› kan ha di se ler se be biy le Say da
ba ş› l› ğa ter fi et ti ril di. Bu rüt be dey ken Va li li ği ne gön de ri lip Bey rut Li ma n›’nda -
kap ta n ola rak Si sam Ada s›’nda Rum la r›n ki ge mi le rin ne za re ti de ken di si ne b› ra -
ç› kar d› ğ› is ya n› bas t›r mak üze re gö rev - k›l d›. Say da’dan son ra ikin ci de fa ‹z mir
len di ril di. ‹s yan da ya ra lan ma s› na rağ - Va li si ol du. 1864’te Yan ya Va li li ği ne gön -
men gös ter di ği gay ret, se bat ve me ta ne - de ril di, Yan ya’da iken Yu nan mu ha re be -
tiy le asi le ri ya ka la y›p is ya n› bas t›r d›. Bu si ç› k›n ca ora da da önemli hizmetler
hiz me ti üze ri ne bin ba ş› l› ğa ter fi et ti ri lip gördü. Yan ya’dan bu de fa mer ke zi Ça -
if ti har ni şa n› ile ödüllendirildi. 1833 y› - nak ka le olan Ce za ir-i Bahr-› Se fîd Va li li -
l›n da Trab lus garp’ta, son ra Gi rit ve M› s›r ği ne ge ti ri le rek (1866) bu ra da beş al t› se -
is yan la r›n da gö rev al d›, rüt be si mi ra lay l› - ne gö rev yap t›. Bu gö re vi es na s›n da Ge li -
ğa son ra da Ri ya le (Ami ral) rüt be si ne ter - bo lu’da bir de ca mi yap t›r d›. 1873’te de
fi et ti ril di. 1845 y› l›n da Meh med Ali Pa - Bah ri ye Na z› r› (De niz ci lik Ba ka n›) ola -
şa’n›n Kap tan-› Der ya l› ğ›n da pat ro na (fe - rak baş kent ‹s tan bul’a dön dü. Bir bu çuk
rik, ami ral), da ha son ra da ka pu da ne (bi - se ne den faz la bu gö rev de kal d›k tan son ra
rin ci fe rik, ami ral) rüt be le ri ne yük sel til di. az le dil di ve Şû râ-y› Dev let (Da n›ş tay)
Meh med Ali Pa şa’n›n Kap tan-› Der ya l›k - Üye li ği ne atan d›. Ay n› y›l ‹z mir’e, Bur -
tan al›n ma s› se be biy le al t› ay ka dar aç›k -
ta kal d›. Sad ra zam Mus ta fa Re şit Pa şa ta -
ra f›n dan hiz met le ri tak dir edi le rek mül -
ki ye rüt be le rin den pa şa rüt be si nin ilk de -
re ce si olan mi rü lü me ra l› ğa ta yin edil di.
Ye di ay son ra de niz mir li va s› (tu ğa mi ral),
iki üç ay son ra da fe rik (tü ma mi ral) ol du.
Os man l› la r›n müt te fik le ri ‹n gi liz ve Fran -
s›z lar la bir lik te Rus la ra kar ş› ya p› lan K› -
r›m Har bi’nde, ön ce Kap tan-› Der ya l›k
ve kâ le tin de bu lun du. Da ha son ra Ka ra -
de niz Do nan ma s› Ku man dan l› ğ› na ta yin
edi le rek bu lun du ğu Mah mu di ye Ge mi si
ile Si vas to pol Sa va ş›’n› ida re et ti. Bu hiz -
me tin den do la y› da ken di si ne ve zir lik
(mü şir lik, ma re şal lik) rüt be si ve ril di Kaptan-ı Derya Ahmed Paşa tarafından yaptırılan Ahmet Paşa Rüştiyesi
(1854). Yi ne o ta rih te do nan ma s›n da ki (Ortaokul) (N. Karakaya arşivi)