Page 64 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

66 / AİL KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

se ri’nin, sos yal iliş ki ler ba k› m›n dan, özel - Ak tan, “‹s lam Ai le Hu ku ku”, Türk Ai le si C. II. s.
lik le ai le ye iliş kin mev cut gös ter ge ler çer - 396-433; ‹l ber Or tay l›, Os man l› Top lu mun da
çe ve sin de ge le nek sel de ğer le ri mu ha fa za Ai le, Pan Ya y›n c› l›k, 7. Ba s›m, ‹s tan bul 2006;
et ti ği ni söy le ye bi li riz. Ge liş miş Ba t› top - Mu sa Ça d›r c›, Tan zi mat Dö ne min de Ana do lu
Kent le ri nin Sos yal ve Eko no mik Ya p› s›, Türk
lum la r›n da ki ai le ye da ir gös ter ge ler (ev li - Ta rih Ku ru mu Ya y›n la r›, An ka ra 1997; Mus ta fa
lik le rin azal ma s›, bo şan ma la r›n art ma s›, Kap lan, XVII Yüz y› l›n ‹kin ci Ya r› s›n da Kay se -
do ğur gan l› ğ›n düş me si ve nü fu sun ye ni - ri’de Ka d›n ve Ai le, (Ba s›l ma m›ş Yük sek Li sans
len me ye rek azal ma s›, top lu mun yaş lan - Te zi), GÜS BE, An ka ra 2004; Os man Erav şar,
ma s› gi bi) sa na yi leş me, kent leş me ve mo - Se ya hat na me ler de Kay se ri, Kay se ri 2000;
dern leş mey le or ta ya ç› kan ye ni ya şam bi - Ömer De mi rel, Ad nan Gür büz, Mu hid din Tuş,
“Os man l› lar da Ai le nin De mog ra fik Ya p› s›”,
çi mi nin so nu cu ola rak aç›k la nabilir. Bu Türk Ai le si C. I. s. 97-161; Se rim Ti mur, Tür ki -
izah eko no mik sos yal ge liş mey le ai le nin ye’de Ai le Ya p› s›, Ha cet te pe Üni ver si te si Ya y› n›,
du ru mu ara s›n da ters oran t› l› bir iliş ki An ka ra 1972.
ku ra rak nis pe ten ge le nek sel olan top - NESRİN AFŞAR ÇELİK
lum la r›n da ge liş tik çe ben zer so run lar la
kar ş› la şa ca ğ› n› var sa yar. Bu var sa y› m›n AKAN, MÜ MİN (HAS BEK Lİ HO CA)
Kay se ri için ge çer li ol ma d› ğ› n› mem nu - Kur’an kur su ho ca s›, imam (Se la nik/Ba -
ni yet le söy le ye bi li riz. rak l› Kö yü, 1902 - Kay se ri, 19 Ocak
Fran s›z Sos yo log Le Play, sağ lam ai le ya - 1989). Kur’an öğ ren me ye Kö yü’n de
p› s› na sa hip top lu luk la r›n, otu rak l› ce mi - baş la d›. 16 ya ş›n da ba ba s›y la Tür ki ye’ye
yet ler ol du ğu nu söy ler. Ger çek ten de gel di. Gi re sun, Zi le, Su şeh ri’ni do la şa -
böy le top lum la r› y›k mak ko lay de ğil dir. rak Yoz gat’›n Gül lük Kö yü’ ne yer leş ti.
Ai le, şid det li sos yal ve kül tü rel de ği şim le - Bir ta raf tan oku mak, ha f›z l› ğ› n› ve Arap -
re kar ş› da ya n›k l› ol du ğu tak dir de, top - ça s› n› ge liş tir mek, di ğer ta raf tan ge çi mi
lum bü yük sar s›n t› lar ya şa maz. Bu bağ - te min için Yoz gat’›n Sa r› ka ya İl çe si ’nin
lam da Türk ai le ya p› s› bel li de ği şim le re Has bek bel de si ne ge çti. Kay se ri’ye buğ -
Mümin Akan uğ ra sa bi le özü ve vü cut bul du ğu de ğer - day sat ma ya gel di ği gün ler den bi rin de
ler sis te mi ba k› m›n dan sağ lam ol ma s› Hu nat Ca mi i’nde Kur’an okudu ve oku -
ne de niy le yu ka r› da bah se di len ni te lik le ri yu şu ce maa ti çok et ki ledi. Ce ma at ve
ta ş› mak ta d›r. şeh rin ile ri ge len le ri ken di si ni Kay se -
Türk ai le si ta n›m la ma s› için de yer alan ri’ye yer leş me ye ra z› etti ler. Böylece Ha -
Kay se ri ai le si, ül ke or ta la ma s›n dan bir - c› Sey yid Meh met Efen di’nin Ku maş
kaç de tay la fark l› laş mak ta ve bir neb ze Ma ğa za s›n da tez gâh tar ola rak ça l›ş ma ya
da ha ge le nek sel lik içer mek te dir. Ay r› ca baş ladı. Ay n› za man da Kur ra Ha f›z
ev li li ğe iliş kin ge le nek sel ri tü el ler ve uy - Mah mut Efen di’den ders ala rak ha f›z l› -
gu la ma lar (er kek ai le le ri nin oğul la r› na eş ğ› n› ge liş tir di. Ho ca’n›n ye ri ne ge çe cek
seç me le ri, er kek ta ra f› n›n dil le re des tan bir aday ola rak kur ra ha f›z oldu. Kay se -
ta k› la r› ve k›z la r›n çe yiz le rin de ki zen gin - ri’ye Has bek Bel de si’n den gel di ği için
lik ve çe şit li lik gi bi) bu mad de nin çer çe - “Has bek li” na m›y la ta n›n d›. Ho ca s› n›n
ve si ne dâ hil edil me miş ol sa da, ül ke ge - ölü mü üze ri ne Hu nat Ca mi i’nin imam
ne lin de Kay se ri’nin özel li ği ola rak bi lin - ha tip lik gö re vi ni üst len di ve ay n› ca mi de
mek te dir. Kay se ri’de dik kat çe ken bir di - bu lu nan Kur’an Kur su nun ba ş› na geç ti.
ğer hu sus da sa na yi dün ya s›n da ki ‘ai le’ Bu kurs 1948 y› l›n da Taş ç› oğ lu’nun vak -
şir ket le ri nin yay g›n l› ğ› d›r. Bu du rum da fet ti ği bi na ya ta ş› ndı. Kur sun ad› Taş ç› -
ai le bağ la r› n›n güç lü lü ğü nün ve ai le de - oğ lu Ha f›z Oku lu ol du. Bu kurs da ha
ğer le ri ne olan inan c›n gös ter ge si ola rak son ra Taş ç› oğ lu Kur’an Kur su ad› n› al d›.
ka bul edil me li dir.
Ha f›z oku lu dü zen li ola rak her y›l so nu
Kay nak lar: Ai le Ya p› s› Araş t›r ma s› 2006, ASA - 30–40 ara s›n da me zun ve rir. Bu ra dan
GEM ve TU ‹K, TU ‹K Mat baa s›, An ka ra 2006;
Ali Ak tan, “XVI I. Yüz y›l Baş la r›n da Ka d› Si cil le - me zun olan öğ ren ci ler din ilim le ri ala -
ri ne Gö re Kay se ri’de Ev len me ve Bo şan ma ya n›n da önem li mev ki le re gel miş ler dir.
‹liş kin Uy gu la ma lar”, KYTSB , s. 21-40; Ham za Has bek li Ho ca bu okul da öğ ret men lik
4