Page 12 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ DİM / 3 [483]

him Tennûrî*’nin torunu Kadı Salih Efen- bu cami ve ev yıkılıp ortadan kalkmış, Di-
di’nin kızı Şükürlü Hatun ile evliydi ve yi- laver Paşa Mahallesi de son zamanlarda
ne ona göre Dilaver Paşa 1657 yılında oluşturulan Gevher Nesibe Mahallesi
Kayseri’ye geldi ve burada 1660 tarihin- içinde kalmıştır.
de vefat etti. Dilaver Paşa'nın ismi 1621 Kaynakça: M. Süreyya, SO , C.II, s. 373; A. Na-
1
yılında Kayseri’de kurulmuş bulunan Ha- zif, Mir’at (Palamutoğlu), s. 137; A. Nazif,
cı Abdi Bey* Vakfı'nın şahitleri arasında Meşâhir (Diriözler), s. 25-26; Evliya Çelebi Se-
askerî bir yetkili olarak (el-cündî) "Dila- yahatnamesi, (hzl. Seyit Ali Kahraman, Yücel
Dağlı), YKY, C. III, s. 106; Mehmet Çayırdağ,
ver Ağa" namıyla geçmektedir. Aynı vak- “Kayseri Köşk Medresesinin Hangâh (Buka) Ol-
fın 1633 tarihli ikinci vakfiyesinde yine duğu Hakkında 1657 Yılında Alınan Mahkeme
şahitler arasında Dilaver Paşa'nın ismi bu Kararları”, Erciyes Üniversitesi Fen Edebiyat
defa "Paşa" olarak geçmektedir. Sultan Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü, VI. Ortaçağ
IV. Murad zamanında vuku bulan Revan ve Türk Dönemi Kazı Sonuçları ve Sanat Ta-
Seferi esnasında yararlılıkları görülen Di- rihi Sempozyumu (08.11 Nisan 2002), Bildiri-
ler, Kayseri 2002, s. 264, 269.
laver Paşa’ya 1635 yılında Kayseri Sanca- MEHMET ÇAYIRDAĞ
ğı da tevcih edilmiş ve oğlu İsmail Bey
Kayseri Mütesellimliğine (mutasarrıf ve- DİMİTRE (TURAN)
killiğine) tayin olunmuştu. Evliya Çelebi’- Şehir merkezine 20 km uzaklıkta yerle-
ye göre Kayseri eşrafı içinde Dilaver Pa- şim yeri. Tarihi Hititler* zamanına kadar
şa’nın Murad Paşa isimli bir oğlu daha gitmektedir
bulunmaktaydı. 1649 yılında Kayseri’ye Yerleşim yerinin ismi Tahrir Defterlerin-
gelen meşhur seyyah Evliya Çelebi*, bu- de “Dimitre” olarak geçmektedir. Halk
rada şehrin ileri gelenlerinin saraylarını dilinde Farsça “dim” (yanak, çehre, yüz)
sayarken Dilaver Paşa’nın ve daha sonra isminden türetilerek “derenin yüzü” an-
Kayseri Mutasarrıfı olan Gürz Ahmed lamında “Dimidere” olarak kullanılmak-
Paşa’nın saraylarından da bahsetmekte- tadır. Bu benzetme yerleşim yerinin ko-
dir. Yine Kayseri’de Köşk Medresesi* ile numunu ifade etmektedir. Koramaz/A-
ilgili 1657 tarihli mahkeme kararlarında ğırnas Vadisi'nin yamaçları üzerine ku-
şahit olarak “Emirü’l-ümera-i kiram iz- rulmuştur. Bu yamaçta çok sayıda kaya-
zetlü Dilaver Paşa Hazretleri”nin ismi nın içine oyulmuş kaya evler, mağaralar,
geçmektedir. Dilaver Paşa bu kayıtta mir- tapınaklar, kaya kiliseleri ve kaya mezar-
liva olarak geçmediğine göre mutasarrıf ları bulunmuştur.
değildi ama şehirde oturuyordu. Nitekim Buraya yerleşenler önceleri mağaralarda
mutasarrıflık Dilaver Paşa’dan sonra yaşamaya başlamış, zaman içinde de bü-
1656 yılında, Mustafa Paşa’nın şahadeti yük çoğunluk mağara önlerine yaptıkları
üzerine Gürz Ahmed Paşa’ya geçmişti. taş binalarda, bir kısmı da mağaralarda
Dilaver Paşa, Kurşunlu Camii* ile Has- yaşamaya devam etmiştir.
bek (Mesut Gülzar) Kümbeti* arasındaki 1500 yılına ait kayıtlara göre, köyün geliri
kendi ismi ile anılan mahalleye bir cami arpa, buğday, meyvecilik, bağ-bostan üre-
yaptırmıştı ve mezarı da burada bulun-
makta idi. Orta Mahalle (şimdiki Gevher
Nesibe Mahallesi) içinde kalan Yenice
İsmail Mahallesi de herhalde Dilaver Pa-
şanın oğlu İsmail Bey’den gelmekteydi.
Şehirde 1872 yılında yapılan Vergi Tahri-
ri’nde Hasbek Mahallesi’nin* Dilaver Pa-
şa Bölgesi olarak gösterilen mahallede
Dilaver Paşa Camii Sokağı’nda, Dilaver
Paşa Cami-i Şerifi ve aynı mahallede
Çeşme Sokağı’nda bu caminin vakfı olan
ev kaydı bulunmaktadır. Bugün maalesef Dimitre-eski yerleşim yeri (F. Ertuğrul)