Page 189 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

[660] 180 / ERC KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

ana, Tanrı tahtı, Tanrı yüceliği, Tanrı’nın
oturduğu yer anlamına gelen isimlerden
oluşmuştur. Dağ çevresinde ilk yaşayan
kavimlerden olan Huriler, Dağ’ı tanrıları
“Namni” ye benzetip ona, sütana, doğur-
gan ana, Etiler, yanardağ anlamına gelen
“Arga” ya da “Erga”; Hititler ona “beyaz
muhteşem”, “parlak dağ” anlamına ge-
len “Harharas”, “Hargaia” ve “Harka-
sos”; Romalılar, Erciyes Dağı’nı Tanrıları
Apollon’a benzeterek “Argais” şeklinde
isimlendirmişlerdir. Ancak bugün Hint-
Avrupa dilleri başta olmak üzere pek çok
dilde farklı müştakları bulunan “Argos”
sözünün hangi dile ait olduğu tam olarak
tespit edilememiştir. Atatürk’ün de Erci-
yes adını Türkçeye bağlayan bir etimoloji
denemesi bulunmaktadır. Adın ‘Erc’ bö-
lümünü “burç, hâkimiyet, ululuk ve kale”
anlamlarına gelen ‘Erk’ sözüyle ilgilen-
diren Atatürk, +iyes bölümüne de nispet
Erciyes Dağı’nda yılkı atları (M. Kilaburucu)
anlamı yüklemiş ve kelimenin tamamını
“ululuk ve hâkimiyet ifade eden bir mef-
gisi, S. 4, s. 127-146, Ankara 1995; Somuncu, M.,
Çamur, K., Karadeniz, N., Akpinar, N. “An hum” şeklinde açıklamıştır. Günümüzde
Analysis Of Relationshİps Between Urban Geo- çok geniş bir kullanım alanı bulan Erciyes
logy And Enviromental Planning And Proposals adı tamamen Türk kültürüne ait bir ad-
Future Development: The Case Study Of Erciyes dır. Kapadokya krallarından birinin oğlu
Mountain Volcanic Area, Kayseri Sub-Region”, olduğu rivayet edilen nebilerden “Cercis”
International Symposium on Geology And Envi- aleyhisselama nispetle “ercis” lafzından
roment, September 1-5, 1997, İstanbul, Abstracts,
p. 94 1997; Strabon. Coğrafya, Anadolu (Kitap: alındığı söylenir. Rumca “Beyaz Dağ”
XII, XIII, XIV), (Çev. A. Pekman)., Arkeoloji ve manasına gelen “Argeos”dan gelmesi de
San. Yay., An. Kay. Diz.: 1. 1987; Sür, Ö. Türki- muhtemeldir. Bu karışıklığa rağmen 1928
ye’nin Özellikle İç Anadolu’nun Genç Volka- İmlâ Lugati’nde yer almayan Erciyes adı,
nik Alanlarının Jeomorfolojisi. Ank. Üniv. daha sonraki dönemlerde basılan Türk
DTCF. Yay. No: 223, Ankara 1972; Yalçinlar, İ.
Türkiye’de Neojen ve Kuaterner Omurgalı Dil Kurumu İmlâ Kılavuzlarında “Erci-
Araziler ve Jeomorfolojik Karakterleri. İst. yeş” ve daha sonra da Kayseri ağzındaki
Üniv. Ed. Fak. Yay. No: 2741, İstanbul 1983. yaygın kullanım şekliyle “Erciyes” olarak
MEHMET SOMUNCU yazılmıştır. Çok denilebilecek sayıda is-
me sahip Erciyes Dağı’nın; Argeos, Arga-
Erciyes Dağı’nın İsimleri eus, Argaios, Cebel-i Ercîs, Elcazip, Ercîş,
Kayseri şehir merkezinin güneyinde, Kûh-ı Ercîs, Erceyiz, Erciyas, Erciyaş, Er-
günümüzde artık çoğunlukla beyaz ge- ciyeş, Erciyes gibi adlarla anılagelmiştir.
linliğiyle süzülen Güzel Erciyes’in ismi
konusunda muhtelif rivayetler vardır. Erciyes Dağı’nın Flora ve Faunası
Erciyes adını, Yunanca Argáios’tan getir- Erciyes Dağı ve çevresi ormanları, dağ
me eğiliminde olanlara göre, kelimenin bozkırları, alpin çayırları, kuşları, kayalık
kökünde “beyaz” ve “gümüş” anlamla- yamaçları, buzulu ve buzluklarıyla hem
rına gelen árgos sözü bulunmaktadır. habitat, hem de zengin bir flora ve fauna-
Erciyes adı, “Akdağ” anlamına gelmek- ya sahiptir. Endemik türlerin varlığı açı-
tedir. Dağ’ın anlamı hep ululuk, yüce- sından da önemli bir özelliğe sahiptir.
lik, burç, erişilmezlik, sütana, doğurgan
Erciyes’te araştırma yapan hem Erciyes