Page 209 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

[680] 200 / ERD KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

mios, Simeon Stylites gibi keşiş azizler
tespit edilmiştir. Tonoz başlangıçlarının
alt yüzlerinde madalyonlar içinde büst
şeklinde Ermeni ve Pers’li azizler tasvir
edilmiştir. Tek aziz, azize figürleri ve
sahnelerin ikonografik özellikleri ile bir-
likte resim programı ve üslup Aziz Niko-
laos Kilisesi’ndeki resimleri 10. yüzyıl so-
nu 11. yüzyıl başına tarihlememizi sağlar.
Aziz Nikolaos Kilisesi’nin kuzeydoğu-
sundaki şapel, kuzey-güney doğrultusun-
da düzensiz dikdörtgen planlıdır. Doğu-
da, eksenin güneyinde yarım yuvarlak
Erdemli Kırk Martir Kilisesi tonozundaki Martir (N. Ç. Karakaya)
apsis yer alır. Kuzey duvarda doğuda kü-
çük, batıda büyük olmak üzere iki dik-
Müjde ile başlayıp, batı alınlığı da içeren dörtgen niş bulunur. Kuzey duvarın tü-
ve tonozun kuzey yarısında doğuda bulu- münü, doğu duvarın ise bir bölümünü
nan; Doğum, Çarmıhta İsa sahneleri güç- seki çevreler. Şapelin duvar resimleri bu-
lükle görülebilmektedir. Kuzey duvarda- gün is tabakası altındadır. Apsis yarım
ki mezar nişinde Üç İbrani Genci Fırında kubbesinde Deesis (Yakarış) sahnesi ile
yer alır. Yeniden diriliş ve kurtuluş tema- alt şeritteki piskoposlar güçlükle görüle-
Erdemli Kırk Martir Kilisesi sının imgesi olan bu sahne, erken dö- bilmektedir. Duvar resimleri muhteme-
planı (çizim: H. Kozlu, M. Ç. nemlerden itibaren gömü işlevindeki
Karakaya) len Nikolaos Kilisesi’nden hemen sonra
mekânlarda resmedilir. Şapelin apsisin- yapılmış olmalıdır. Yapıdaki resimlerin
de ise Deesis (Yakarış) sahnesi vardır. Bu üslubu 11. yüzyıla tarihlenir.
sahne Erdemli’deki gömü şapellerinin Kırk Martir Kilisesi
apsislerinde sıkça tasvir edilmiştir. Şape- Vadinin batısındaki kilise, doğu-batı doğ-
lin batı duvarında Thierry’nin Boş Mezar rultusunda düzensiz dikdörtgen planlı-
Başında Kadınlar olarak tespit ettiği sah- dır. Doğuda güneydeki büyük, kuzeydeki
ne muhtemelen Koimesis (Meryem’in Ö-
lümü)dir. Sahnenin sağındaki Theodoros küçük olmak üzere merkezi içerde, at na-
lı biçiminde iki apsis vardır. Yapının gü-
olarak tanımlanan aziz ise Aziz Andreas
Stratelates 11. yüzyıl ve sonrasına özgü neyinde gömü işlevine ayrılan düzensiz
askerî kıyafetler içindedir. Kuzey duvar- dikdörtgen planlı iki mekân vardır.
da bir asker aziz, Aziz Nikolaos ve Hode- Mekânlardan güneydekinin doğu duva-
Erdemli Kilise Camii planı rında bir mezar nişi bulunur. Yapıda top-
(çizim: H. Kozlu, N. Ç. getria Meryem tasvir edilmiştir. Aynı du- lam 3 sahne, 49 tüm ve büst şeklinde tas-
Karakaya) varda doğudaki nişin içinde Aziz Euty-
vir edilmiş aziz, azize, piskopos, martir fi-
gürleri vardır. Resimler, apsislerde, du-
varların bir kısmı ile tavan ve güneydeki
mekândadır. Apsiste Deesis (Yakarış)
sahnesi vardır. Burada yarım kubbenin
bitimindeki kızıl kahve şeritte “Kilisenin
Basileos adlı kişi tarafından Mart ayında
resimlendirildiğini” belirten bir kitabe
bulunur. Apsis zafer kemerinin iki yanın-
da Meryem ve melek figürlerinden olu-
şan İncil konulu Müjde sahnesi yer alır.
Yapının duvarlarının üst bölümünde,
içinde büst şeklinde azizlerin bulunduğu
pseudo ikonalar vardır. Tavanda ise ma-
Erdemli Kilise Camii kuzey bölümü (N. Ç. Karakaya) dalyonlar içinde büst şeklinde kırk mar-