Page 39 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

[510] 30 / DOĞ KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

merhamet göstermek ve soydaşlarını ba- Yine benzer bir şekilde; keçi kılı da kay-
ğırlarına basmak ve misafir edebilmek natılarak buharının üzerine çocuğu ol-
için âdeta birbirleriyle yarıştılar. Zama- mayan kadın oturtulur. Kısırlığa karşı
nın Kayseri Vali Yardımcısı Sayın Os- üretilen çözümlerden biri de şifalı oldu-
man Gümrükçüoğlu, Belediye Başkanı ğu düşünülen otlardan karışım yapılarak
Mehmet Çalık*, İl Müftüsü Abdullah Sa- bu karışım karın bölgesine sürülmesi yer
toğlu*, Toprak ve İskân Müdürü Cemil alır. Kısırlığa karşı kullanılan yöntemler-
Nakipler ile şehrin ileri gelenlerinden Av. den muska yazdırma, türbe ziyaretleri gi-
Nevzat Türkten*, sırf bu göçmen kardeş- bi dinî unsurları içinde barındıran uygu-
lerine yardım edebilmek için “Göçmen- lamalardır.
lere Yardım Derneği” adıyla bir dernek Hamileliğin çevreye duyurulması anne
kurdu. Bu yıllarda Kayseri’ye iskânlı göç- adayı tarafından yapılmaz. Özellikle taş-
men olarak yerleştirilenlerin büyük bölü- rada bu görev kayınvalideye aittir, gelinin
mü hâlâ burada ikâmet etmektedir. Kay- duyurması hoş görülmez. Torunu olaca-
seri’de Türkistan Evleri olarak bilinen bu ğını öğrenen kayınvalide gelinine bir ar-
semt, âdeta küçük bir Doğu Türkistan’ı mağan vererek onun müjdesine karşılık
andırmaktadır. verir. Hamileliğin öğrenilmesinden son-
HAMİT GÖKTÜRK
ra yakın çevreden ‘müjdelik’ alınır. Ha-
mile olan kadın ve çevresindekiler kadı-
DOĞUM ÂDETLERİ nın davranış/hareketlerinden, fiziksel
İnsan hayatındaki ilk geçiş töreni doğum- özelliklerinden, görülen rüyalardan, ye-
dur. Doğum, ailenin birliğine katkıda bu-
lunacağı, soyun gelişmesini sağlayacağı, diklerinden ve diğer bazı uygulamalar-
anne ve babaya itibar sağlayacağı için ai- dan yola çıkarak doğacak çocuğun cinsi-
le açısından oldukça önemli bir olaydır. yetini tahmin ederler. Doğum öncesinde
Anne olan kadının toplum içindeki itiba- hamile olan kadına ağır işler yaptırılmaz.
rı artar, ona daha fazla saygı duyulur. Ba- "Aşerme" durumunda hamile olan kadı-
ba olan erkeğe de duyulan saygı artar. Ar- nın istedikleri alınır. Alınmaması hâlinde
tık kendi evinin sahibidir. Geleceğe yö- çocuğun hastalıklı olacağına inanılır. Do-
nelik adımlarını daha dikkatli atması ge- ğacak çocuğun cinsiyetinin tahminleri de
rekecektir. ağırlıklı olarak aşerilen nesneye göre yo-
“Çocuk, ailede ocağı tüttürür” sözünden rumlanır. Tatlı veya acı yiyecekler aşeren
de anlaşılabileceği gibi çocuk, ailenin anne adayının oğlu, ekşi yiyecekler aşer-
hatta sülâlenin güçlenmesinde ve birlik mesi halinde de kızı olacağı inanışı var-
beraberliğin kuvvetlenmesinde önemli dır. Çocuğun cinsiyeti annenin dış görü-
bir unsurdur. Yeni bir üyenin aileye ve nüşüyle de ilgili olarak tahmin edilmeye
dolayısıyla soya katılması soyu güçlendi- çalışılır. Hamile kadının karnı yassı olur-
rir. sa kızı, sivri olursa erkek çocuğu olacağı-
Yeni gelinin kucağına verilecek olan ço- na inanılır.
cuğun cinsiyetinin, evli çiftin ilk çocuğu- Hamile olan kadın başkasına ait olan bir
nun cinsiyetini etkileyeceği inancından yiyeceği, izinsiz olarak yemesi durumun-
dolayı yeni gelinin kucağına genelde er- da çocuğun hırsız olacağı inancı vardır.
kek çocuk verilir veya gelinin yatağına er- Ayrıca hamile olan bir kadın çilek, kara-
kek çocuk oturtulur. Günümüzde bu dut, zeytin, ciğer, nar gibi bazı yiyecekler
âdet yaşamaktadır. yedikten sonra, vücuduna dokunmadan
Çocuk sahibi olmak çok önemli olduğu ellerini hemen yıkamalıdır. Yıkamaması
için çocuk sahibi olamama yani kısırlık durumunda annenin elindeki lekenin,
da sorun teşkil eden bir durumdur. Kısır- çocukta doğum lekesi olarak görüleceği-
lığın giderilmesi için Kayseri civarında ne inanılır. Hamile bir kadın çirkin veya
çeşitli yöntemler denenir. Mesela ardıç şekli bozuk bir şeye bakması hâlinde
ağacının kabuğu kaynatılarak, buharına “karnımdaki aklımda” demelidir. Bu ise
kısır olduğu düşünülen kadın oturtulur. çocuğun görülen şeye benzemesini en-