Page 40 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ DOĞ / 31 [511]

gellemek amaçlıdır. Annenin yediği veya
baktığı şeylerin çocuğun görünüşünü et-
kileyeceği inanışı hâlen devam etmekte-
dir. Anne adayı bu durumlar karşısında
sıkça uyarılır. Doğum yaklaştıkça bebe-
ğin ihtiyaçlarıyla ilgili hazırlıklar artar.
Bebeğin ilk çocukluk döneminde kulla-
nacağı giyecek ve diğer bazı eşyaların (ya-
tak, beşik vs.) çocuğun doğumundan ön-
ce hazırlanması âdettendir. Hazırlanan
eşyaların rengi bebeğin cinsiyetine göre
seçilmeye çalışılır. Kız çocukları için
pembe, kırmızı ve bu renklerin tonları
tercih edilir. Erkek çocukları için ise ağır-
lıklı olarak mavi, yeşil ve bu renklerin Kundak bağı (A. Yeğen)
tonları kullanılır. Bu eşyalar, gelen misa-
firlere sergilenir. Doğum esnasında yapı-
lan uygulamalar şunlardır: Tıbbın günü- ların pisliğini alsın, bebeğe bulaştırmasın
müzdeki kadar ilerlememiş olduğu dö- diye kapı eşiğine gömülür. Bu âdetler gü-
nemlerde hamilelerin durumları ebeler nümüzde çok yaygın değildir. ‘Eş’e ilişkin
uygulamaların yerini günümüzde çocu-
tarafından takip edilirdi. Doğumun zor ğun göbek bağıyla ilgili uygulamalar al-
olması durumunda kadının başında ek- mıştır: Çocuğun göbek bağı genellikle
mek bölünerek bu ekmeğin köpeklere gömülür. Bu bağın gömüldüğü yere bağlı
yedirilmesi, kuşlara yem verilmesi, hami- olan inanışlar şunlardır: Cami bahçesine
le kadının saçları örgülü ise bu örgülerin gömülmesi çocuğun dinine düşkün ol-
açılması, silah sıkılması gibi uygulamalar ması, evin bahçesine gömülmesi evine
yapılmaktaydı. düşkün olması, okul bahçesine gömül-
Doğumun ardından anne ve bebek 40 mesi okuması içindir. Bazı durumlarda i-
gün boyunca korunup kollanır çünkü bu se çocuğun göbek bağı ve gömüldüğü o-
dönemde anne ve bebek hastalıklara kar- kul ile ilgili inanışlar da mevcuttur. Çocu-
şı oldukça açıktır. Anne yalnız bırakılmaz ğa ad verilmesi de doğum âdetleri arasın-
ve odada demir bir madde, Kuran-ı Ke- da yer almaktadır. Çocuğa verilecek ad a-
rim, soğan, kırmızı renkli eşyalar, vb. bu- ile büyüklerinden birine ait olabileceği
lundurulur. Bu uygulamalar "al basması" gibi, günün moda olan isimleri de tercih
inanışıyla ilgilidir. Kayseri merkezde do- edilebilir. İsme karar verildikten sonra a-
ğan çocuğun erkek olması durumunda ilenin en yaşlı erkek üyesi abdest aldıktan
anneye "aside" adı verilen bir tatlı yediri- sonra çocuğu kucağına alarak ayağa kal-
lir. Özellikle de süt yapıcı gıdalar yediri- kar. Kıbleye yüzünü döner. Çocuğun sağ
lir. Anneye ve aileye "gözü aydın" ziyaret- kulağına ezan okunur, sol kulağına ise üç
leri yapılır. Bu ziyaretlerde anneye ve be- kere verilecek isim söylenir. Böylece isim
beğe ilişkin iyi dilekler söylenir ve hediye verme işlemi tamamlanmış olur. Çocu-
getirilmesi âdettendir. Gelen kişilere es- ğun ve annenin "kırkını çıkarmak" için
kiden loğusa şerbeti denilen tatlı içecek, hamama gidilir. Kırklama işlemine aile-
günümüzde ise çay, kahve ve pasta gibi nin yakın çevresi de davet edilir. Bu âdete
yiyecek ve içecekler ikram edilir. Çocu- göre çocuk ve anne yıkanır. Böylece anne
ğun doğmasından sonra halk arasında loğusalık döneminden çıkar. Davetliler
‘eş’ olarak bilinen plasenta ile ilgili uygu- tarafından hamama getirilen yiyecek ve i-
lamalar vardır: Eşin boğumlu veya düz çeceklerin ikramından sonra kırklama iş-
olması ile doğan çocuktan sonra dünya- lemi tamamlanmış olur. Hamama getiri-
ya gelecek çocuğun cinsiyetine ilişkin len yiyeceklerin bitirilmesi şarttır, bitiril-
tahminler yürütülür. Eş, gelen pis insan- memesi durumunda bu yiyecekler eşe ve