Page 269 - kayseri-medeniyetlerin-besigi

tariHi eserler | karatay sultan Zaviyesi
hIstorIcal artIfacts | Karatay sultan zaWIya 269

taşımaktadır. Kapının mukarnaslı kavsarasını kuşatan bitki motifli bordery that surrounds the mukarnas culmination of the door, there are
*
bordürün bir ucunda karşılıklı olarak iki aslan ve iki kadın kabartması, mutually two lions and two female reliefs, and on the other end are bulls
diğer ucunda üst üste boğa ve insan başları bulunmaktadır. Köşe sütun- and human heads. On both sides of the corner pillars were decorated
çelerinin iki yüzüne kuş ve aslan kabartmaları, nişin iç yüzündeki iki birds and lion bowls, two boards on the inner side of the niche, and two
panoya da rûmî kıvrımların arasında ikişer siren kabartması işlenmiştir. sirens embossed between the rim folds. One of the two cherubs on the
Giriş cephesindeki iki çörtenden biri, kanatlı aslan, diğeri ise iki boğa entrance floor is a winged lion, and the other is a human figure crouching
kabartması ortasında çömelmiş bir insan tasviri şeklindedir. in the middle of two bull embossments.
Tarihi kaynaklarda, kervansarayın içersinde yazlık–kışlık mekanlar, In historical sources, there were places in the caravanserai that
hamam, hastane, ilaç, yatak ve yemek takımları, ahırlar gibi konakla- responded to the needs of the residents such as summer–winter spaces,
yanların ihtiyacına cevap veren yerler vardı. XIV. yüzyılda bile tüccarlar baths, hospitals, medicines, bed and dinner sets, stables. Even in the XIV
ile Avrupalı seyyahlar bu hanı süslü cümlelerle övmüşlerdir. century, merchants and European travelers praised this inn with ornate
Karatay Kervansarayı diğer Selçuklu hanları gibi, ticaretin geliş- rumors.
mesine önemli katkıda bulunmuştur. Kervansarayın inşasından Karatay Caravanserai, like other Seljuk inns, has made a significant
sekiz yıl kadar sonra çevresinde 15 dükkan ile kira getiren evler inşa contribution to the development of trade. About eight years after the
edilmiştir. Selçuklu kervansaraylarının iskan için altyapı oluşturduğu construction of the caravanserai, houses were built that brought rent
bilinmektedir. Bugünkü Karadayı köyünün temelini, inşa edilen bu ev with 15 shops around. It is known that the Seljuk caravanserais constitute
ve dükkanlar oluşturmuştur. the infrastructure for the settlement. The foundation of today's Karadayı
village is the inhabited houses and shops.
KARATAY SULTAN ZAVIYESI
Anadolu’da Osmanlı öncesi döneme ait olup, günümüze intikal KARATAY SULTAN ZAWIYA
etmiş olan çok az zaviye bulunmaktadır. Bunların en eski tarihli olanla- Anatolia, belonging to the pre–Ottoman turnover, has very few zaw-
rından biri, mimari öneme de sahip olmasına rağmen, belki de yapısal iyas that have been transferred to daily life. One of the earliest of these
değişikliklerden dolayı pek de tanınmayan Karatay Sultan Zaviyesi’dir. is the Karatay Sultan Zawiya, which, although possessing architectural
Türkiye Selçukluları Dönemi'nden sonra, özellikle Dulkadir Bey- features, is perhaps not well known for its spatial changes.
liği’nin son dönemlerinden itibaren kervansaray ve ribatların eski It is known that after the Seljuk period of Turkey, especially since the
iktisadi ve askeri özelliklerini kaybederek içlerinde derviş ve tarikat last period of Dulkadir Principality, the caravanserais and siblings have
erbabının barındığı dinî ve sosyal görünümü ağırlık kazanan yapılar lost their former economic and military characteristics and become the
haline geldikleri bilinmektedir. Aynı durum Karatay Kervansarayı için constructions of dervish and religious sects that have earned their religious
de geçerlidir. Osmanlı arşiv belgelerine de “Karatay Sultan Zaviyesi” and social appearance. The same applies to Karatay Caravanserai. The
olarak geçen yapı, aslında kervansaray olarak inşa edilmiş olan eserin Ottoman archival documents referred to as “Karatay Sultan Zawiya” are
devamı niteliğindedir. Zaviye, XIX. yüzyıl başlarında yalnızca cami actually the continuation of the work built as a caravanserai. It was used
olarak kullanılmıştır. Karatay Kervansarayı içinde yer alan mescid only as a mosque in the beginning of the 19 century. The mosque in the
th
muhtemelen XVII. yüzyıldan itibaren camiye dönüştürülmüştür. Mescid Karatay Caravanserai has been transformed into a gallery since the 17
th
ve zaviyenin iç içe olması, Dulkadir Eyaleti’nde gelenekselleşmiş bir century. The inclusion of the masjid and zawiya was a customary practice
uygulama idi. Karatay Kervansarayı, zaviye haline getirilmiş olmasına in Dulkadir State. The Karatay caravanserai is thought to have remained
rağmen, tamamen ıssız bir köy yolu üzerinde kaldığı düşünülmektedir. on a totally deserted village road, although it has been turned into a mys-
Tüm problemlere karşın, Beylikler Dönemi’nde zaviyenin bulunduğu tery. In spite of all the problems, it is noteworthy that the village where
köyün o dönemde bölgenin bir kültür merkezi konumunda olduğu he was living in the period of Beylik was in that period a cultural center
dikkat çekmektedir. XVI. yüzyılda Karatay köyünde Alaüddevle Bey of the region. There was also in a madrasah built in the village of Karatay
(1481–1515) tarafından yaptırılmış bir medrese de bulunmaktaydı. Bugün in the 16 century by Alaüddevle Bey (1481–1515). Today there is no relic
th
aynı adla anılan köyde, bu medrese ile ilgili bir kalıntı bulunmamaktadır. of this madrasah in the village which is mentioned with the same name.

* Mukarnas: (Yakut Türkçesinde çıkıntı, burun) Düşey bir yüzeyden, üzerinde bulu-
nan daha taşkın bir yüzeye geçmek ve ona bindirmelik görevi yapmak için taş veya
tuğladan küçük prizmalar şeklinde, birbiri üzerine oturan bindirmeliklere verilen
ad. İstelatt. Mimar Sinan çağında bunları tekil olarak mukarnas, çoğul olarak da,
mukarnesat denirdi. Çeşitli bölümlerine; asaba, pah, badem, pes, kanat, yırtmaç,
diş, püskül, gibi adlar verilmiştir.