Page 96 - kayseri-medeniyetlerin-besigi

KAYSERİ | MEDENİYETLERİN BEŞİĞİ
96
KAYSERI | CRADLE OF CIVILIZATION

sellerde yirmişer metreye kadar binalı ve binasız yerleri kamulaştırmaya in the islands and parcels on the newly opened roads. The expropriated
gitmiştir. Kamulaştırılan yerlere, planda belirtilen geometrik şekle places were brought to the new development parcels according to the
göre, yeni imar parselleri meydana getirilmiş ve bu parseller satılarak geometric pattern indicated on the plan, and these parcels were sold to
belediye kasasına önemli miktarda gelir sağlanmıştır. the with significant amounts of income for the municipality.
O dönemin bütün modernleştirici bürokratları gibi, Nazmi Toker’de Like all modernizing bureaucrats at that time, Nazmi Toker destroyed
kazma–kürek tarihi eserleri yıktırmıştır. “Şehrin planını bastonuyla the artifacts digging and shoveling. “Nazmi Toker, known as the governor
çizen vali/bastonlu vali olarak tanınan Nazmi Toker, uygulamalarında who draws the city's plan with a walking stick, virtually ignored the tra-
geleneksel dokuyu adeta yok saymıştır. Kayseri Kapalı Çarşısı’nı tarihi ditional texture in his practices. He did not consider the Kapalıçarşı as a
eser olarak değerlendirmeye almayıp, Saraçhane ağzındaki kısımlarını historical monument and demolished parts of the building in Saraçhane
yıktırmış ve Çarşı’nın üst örtüsünü oluşturan kemerlerin ve tonozların area and removed some of the arches and vaults forming the top cover of
bir kısmını söktürmüştür. Bulvarları ve caddeleri, geleneksel yapı ada- the bazaar. The boulevards and the streets were opened up by breaking
larını parçalayarak açmıştır. Korunması gereken Kurşunlu Mektebini, traditional building islands. He destroyed the old school, Square Bath,
Meydan Hamamı’nı, 6 han, 2 medrese ve 300 dükkanı yıktırmıştır. 6 inns, 2 Madrasah and 300 shops. During this construction operation,
Bu imar operasyonu sırasında, Cumhuriyet Meydanı’ndaki Şehzade the Prince Fountain in the Republic Square was taken out of place and
Çeşmesi’ni yerinden söktürüp, Kurşunlu Camii avlusuna taşıtmıştır. carried to the Kurşunlu Mosque courtyard. 24 manuscripts were included
24 eseri de koruma kapsamına alıp, Selçuklu Dönemi'ne ait 8 küm- in the scope of protection and restored 8 houses belonging to the Seljuk
beti restore ettirmiştir. Bu eski eserlerin etrafında 10 metreden fazla period. By expropriating the environment of more than 10 meters of
kamulaştırma yaparak, eserleri Paris kentinde olduğu gibi görünür these ancient works, made his works appear like in Paris. Nazmi Toker
kılmıştır. Ayrıca Nazmi Toker, yeni mezarlık yeri olarak plancının also chose the area near Hisarcik road as a new cemetery location and in
görüşü ve sağlık heyetinin 18 Kasım 1934 tarihli kararı doğrultusunda, line with the planner's opinion and decision of the health delegation of 18
Hisarcık yolunun ağzındaki bölgeyi seçmiştir. Bu mezarlık, bir süre November 1934. This cemetery was used for a while, but it was relocated
kullanılmış, fakat kentin gelişimini engelleyeceği öngörülerek 1944 to its present place in 1944, anticipating that the city’s development
yılında bugünkü yerine taşınmıştır. would be prevented.
Nazmi Toker’in imar uygulamalarının sadece Kayseri’ye özgü olma- It is known that Nazmi Toker's zoning practices are not only unique
dığı, bu tür şehircilik uygulamalarına Ankara’da kübik anıtlı meydanlar, to Kayseri, but the first experiment of these urbanization practices was
geniş yeşil alanlar ve bulvarlar yapılarak başlandığı bilinmektedir. Diğer made in Ankara with cubic monumental squares, large green areas and
Anadolu kentlerinde de valiler, kaymakamlar ve belediye başkanları boulevards. In other Anatolian cities, governors, district governors and
1930–1945 yılları arasında benzer projeleri hayata geçirmişlerdir. mayors had similar experiences between 1930–1945.
Nazmi Toker, kendi yarattığı kaynakla, üç yıl gibi bir sürede Kay- Nazmi Toker changed the face of Kayseri in a period of three years
seri’nin çehresini değiştirmiştir. Çok eleştirilen 1/2000 ölçekli esas with his own source. The critically criticized plan of 1/2000 scale was used
planı da 1945 yılına kadar kullanılmıştır. Araştırmacılara göre, Nazmi until 1945. According to the researchers, if Nazmi Toker's practices were
Toker’in uygulamaları o dönemde yapılmasıydı, ikinci imar operas- not to be done at that time, and after 1950, when the second construc-
yonun gerektiği 1950 sonrasında imar işleri daha yıkıcı, daha yavaş ve tion operation was needed, reconstruction work could have been more
daha pahalıya mal olabilirdi. Belki de günümüz Türkiye’sinin planlı destructive, slower and more expensive. Perhaps a modern city center in
kentlerinin başında gelen Kayseri’de modern bir kent merkezi ortaya Kayseri, which is one of the well planned cities of today's Turkey, might
çıkmayabilirdi. not have appeared.
1950 yılı Kayseri’de şehirleşme konusunda adeta bir patlamanın 1950 is the period when Kayseri experienced an explosion about
yaşandığı dönemdir. İstihdam yaratıcı, ekonomik yatırımların artması urbanization. Employment has started to get immense immigration due
sonucu şehir yoğun göç almaya başlamıştır. 1950 yılından itibaren başlayan to the increase of creative, economic investments. With this movement
bu hareketle, önce İç Kale’nin güneyinde yer alan eski mahallelerdeki starting from 1950, the structures in the old neighborhoods, which were
yapılar yıkılarak yerine, ızgara planlı merkezi iş alanları yapılmıştır. located in the south of the inner city, were demolished and replaced with
Surların kuzey yanında yer alan daha seyrek dokulu eski mahalleler grid–planned central business areas (bank, office, business inns).
ise, yerlerini yavaş yavaş apartman bloklarına bırakmıştır. Bu yıllarda Older neighborhoods on the north side of the city walls, which had
şehir, büyük bir inşaat alanına dönmüş, yıkıntı ve bina artıkları, modern less buildings, left their places slowly in the apartment blocks. In these
bina inşaatları ile yan yana yer almıştır. Fabrikaların konumlandıkları years, the city has transformed into a large construction site, with ruins
yerlerin çevrelerinde, yeni yerleşim alanı, mahalleler oluşmaya başla- and building residues side by side with modern building constructions.
mıştır. In the neighborhoods of the places where the factories are located, new
residential areas, neighborhoods have begun to be formed.