Page 55 - kayseri-sehri
P. 55

İ B










                                 Kayser Sancağı’nın İdar Yapısı





                          Osmanlı Mülki Teşkilatında Kayseri’nin İdari Yapısı


                                      Osmanlı Sancak İdaresi
               Sancak, memleketn dar taksmatından brne verlen addır. Bunun yerne “lva”
            da kullanılırdı. Osmanlı saltanatının sonlarına doğru memleketn dar taksmatı
            nahye, kaza, sancak ve vlayet olarak şekllenmşt. Nahyede “nahye müdürü”, kazada
            “kaymakam”, sancakta “Mutasarrıf” ve vlayette de “val” adını taşıyan dare memurları
            bulunurdu.
               Temel olarak tımar sstem çerçevesnde oluşturulan eyaletn en büyük yönetcs
            olan beylerbey, bzzat paşa sancağı adı verlen merkez sancakta otururdu. Sultanın
            cra gücünün temslcs olarak, eyaletn bütün şlernden sorumlu olur ve val sıfatıyla
            anılırdı.  Yne başka kayıtlarda sancak; üzernde dalgalandığı arazy fade ettğ gb
                   1
            merkez darenn asker ve kaza müesseslğn üzernde toplayan br dar teşekkül
            olarak da tanımlanmıştır. 2

               Tanzmat önces sancak yönetmnde mütesellmlern ön planda olduğu anlaşıl-
            maktadır. Mütesellmlk, 16. yüzyılın knc yarısında ortaya çıkmış, gttkçe yaygınla-
            şarak sancak bey yern almıştır. Başlangıçta val ya da sancak beyler görevler başına
            gdnceye kadar geçecek sürede atandıkları bölgey yönetmek üzere görevlendrdkler
            kşye mütesellm denmştr. Mütesellmlern görevlern k ana başlıkta toplayabl-
            rz. İktsad br brm olan sancağın devlet haznesne çeştl ad ve bçmlerde ödemek






            1   Özger, 113.
            2   J. Deny, “Sancak”, İslam Ansklopeds, M. E. B Yayınları, İstanbul 1993, X, 188.

                                                                                    55
   50   51   52   53   54   55   56   57   58   59   60