Page 56 - kayseri-sehri
P. 56
Dµ. MǺ±ÈÈ´¼ Kɳ´ | K±²³´µ¶ Ş´ºµ¶ (1830–1860)
zorunda olduğu verglern ve gelrlern toplanıp zamanında gönderlmesn sağlamak
ve buna bağlı olarak ç güvenlğ korumaktı. 3
Tanzmat yönetmnde ülke, eyalet, sancak ve kaza olarak üç ana brme bölünmüştü.
Tanzmat önces sancak yönetcs olan mütesellmlk kurumunun görevlern üstlenen
kaymakamlık, günümüze dek aynı smle varlığını korumuş bulunmaktadır. 4
Kayseri Sancağı’nın Kurulması
Türk–İslam Devletlernden Danşmendller, Türkye Selçukluları, Eratnalılar ve
Karaman Beylğ daresnde varlığını sürdüren Kayser, 1399 yılında Yıldırım Bayezd
Dönem’nde Svas’ta yapılan ve Kadı Burhaneddn Beylğ’nn yıkılmasına sebep olan
savaştan sonra lk defa Osmanlı hâkmyetne geçmştr. Kayser br sancak merkez
5
olarak XVI. yüzyıldan XIX. yüzyıl ortalarına kadar Karaman Beylerbeylğ’ne bağlıdır.
Ancak bu tarhlerden sonra Kayser sancağı dar açıdan sık sık el değştrecektr. III.
Selm dönemnde Ankara Sancağı, 1807’den sonra Kayser, Çankırı veya Karahsar San-
caklarından bryle brleştrlerek vezr rütbel paşalara arpalık olarak tevch edlmştr.
6
1860’lı yıllarda da Ankara, Yozgat, Kırşehr sancaklarından oluşan Ankara vlayetne
dahl edlmştr. 1871 yılında Kayser Sancağı, Devel, İncesu kazaları ve Karahsar nah-
7
yesnden müteşekkld. 1873 yılında İncesu Kazası’na Köstere Nahyes bağlanmıştır.
8
Böylece Kayser’ye bağlı olan nahye sayısı kye çıkmıştır.
Kayseri Sancağı’nın İdari Yapısında Meydana Gelen Gelişmeler
XVII. yüzyıldan tbaren Osmanlılarda toprak, devletn denetmnden çıkarak flen
beylern, yerl güçlü alelern malkâneler durumuna gelmeye başlamıştı. XVIII. yüz-
yılın sonlarında Doğu Anadolu’nun yanı sıra Batı’da da derebeyleşme eğlm artmıştı.
Yozgat, Çorum, Ankara, Svas, Amasya, Tokat çevres Çapanoğlu sülalesnn yönetmnde
3 Musa Çadırcı, Tanzmat Dönemnde Anadolu Kentler’nn Sosyal ve Ekonomk Yapıları, TTK Yayınları,
Ankara 1991, 25.
4 Çadırcı, 236.
5 Uzunçarşılı, Osmanlı Tarh, I, 299.
6 Nedm İpek, “Müstakl Sancaktan Vlayete Kayser’nn İdar Yapısı”, IV. Kayser ve Yöres Tarh Sempozyumu
Bldrler, Ercyes Ünverstes Kaytam Yayını no: 6, Kayser 2013, 298.
7 Galp Eken, “Masraf Defterlerne Göre Kayser Şehr Yönetmne İlşkn Bazı Blgler (1830–1835), III. Kayser
ve Yöres Tarh Sempozyumu Bldrler”, Ercyes Ünverstes Kaytam Yayını no: 3, Kayser 2000, 142.
8 Asuman Koçak, Salnamelere Göre Ankara Vlayet (1871–1907), (Yayımlanmamış Yüksek Lsans Tez),
Gaz Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü, Ankara 2013, 54.
56