Page 21 - kayseri_mihraplari

G IRIŞ | K ONUNUN TANIMI , A MA CI , Ö NEMI VE S INIRLARI

GIRIŞ

KONUNUN TANIMI, AMACI, ÖNEMI VE SINIRLARI 1’i Pınarbaşı Hilmiye köyü, 1’i Melikgazi köyü, 2’si Yeşilhisar
Keşlik köyünde, 2’si Talas ilçe merkezinde, 2’si Bünyan ilçe
Mihrap, dini yapılarda namaz kılmak için kıble yönünü gös- merkezinde, 2’si Yeşilyurt köyünde, 1’i Gesi köyünde, 1’i Germir
teren mimari bir elemandır. Mihrapların, devir ve bölgesel köyünde, 1’i Tavlusun köyünde, 1’i Gürpınar köyünde, 1’i Kara-
1
özelliklere göre; taş, tuğla, ahşap, çini ve alçı gibi değişik dayı köyünde, 1’i Sultanhanı köyünde, 2’si Molu köyünde, 1’i
malzemelerden yapılmış oldukları görülmektedir. Yazır köyünde, 1’i de Erkilet ilçe merkezinde yer almaktadır.
21
Kayseri merkez, ilçe, kasaba ve köylerinde ki cami ve mes- Örnekler kronolojik olarak 13. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar
citlerde yer alan mihrap örnekleriyle ilgili bazı araştırmalar geniş bir zaman dilimine yayılmaktadır. Bunlardan dokuzu
bulunmaktadır. Ancak bu araştırmalarda oldukça sınırlı sayı- 13. yüzyıla, dördü 15. yüzyıla, dokuzu 16. yüzyıla, beşi 17. yüz-
daki örnekler ele alınmış Kayseri mihraplarının tamamını ele yıla, sekizi 18. yüzyıla, on yedisi 19. yüzyıla, beşi 20. yüzyıla
alan bir çalışma henüz yapılmamıştır. Bu çalışmanın amacı ait örneklerdir. On üç tane mihrabımızın ise inşaat tarihi
Kayseri’de yer alan bütün mihrapların tamamının tespitinin bilinmemektedir.
yapılması ve bir il ölçeğinde mihrapların malzeme, süsleme ve
plan özelliklerinin gelişimini kendi içerisinde takip etmekdir. Ele alınan örneklerden 1’i çini, 3’ü ahşap kaplama, 6’sı alçı
Ayrıca bu çalışmada Anadolu Türk sanatındaki mihrap gelişimi malzemeden olup, diğer 60 adet mihrap taş malzemeden
ile Kayseri’deki mihrap gelişiminin benzerlik ve farklılıkları yapılmıştır.
üzerinde de kısaca durulmaya çalışılmıştır.
Bu çalışmada çeşitli dönemlerde çoğunluğu taştan yapılmış olan
Anadolu Selçuklu devrinin en önemli merkezlerinden biri Kayseri merkez, ilçe, kasaba ve köylerinde yer alan mihraplar
olan Kayseri merkez olmak üzere ilçeleri, kasabaları ve köy- tek başlarına ele alınarak şekil, malzeme, teknik ve süsleme
leri araştırma konusunun coğrafi sınırlarını oluşturmaktadır. özellikleri bakımından tüm ayrıntıları ile incelenmiş, devir
Araştırmamızın sonunda incelemeye değer bulunan toplam ve üslup özellikleri ortaya konmuştur.
70 örnek tespit edilmiştir. Bunlardan 30’i il merkezinde, 7’si
Develi ilçe merkezinde, 2’si Develi’ye bağlı Zile kasabasında,
3’ü İncesu ilçe merkezinde, 4’ü Büyük Bürüngüz köyünde, 3’ü ARAŞTIRMA YÖNTEMI
Pınarbaşı ilçe merkezinde, 1’i Pınarbaşı Methiye köyünde,
Bu çalışma hazırlanırken izlenilen araştırma yöntemlerinin
başında arazi çalışması gelmektedir. Kayseri merkez, ilçe,
E. Diez – O. Aslanapa, “Mihrab”, İslam Ansiklopedisi, C. VIII, İstanbul, kasaba ve köyleri gezilerek tarihi cami ve mescidlerdeki
1
1960, s. 294.