Page 152 - Kültepe Kaniş

Prof. Dr. Cahit Günbattı | Kültepe - Kaniş

Res. 21: Sandal biçiminde kült kabı (T. Özgüç 2005, s.188)

Kaniş’te Tepe’de yerli tanrılara ait tapınaklar ortaya çıkarılmıştır. Bunlar Anitta’nın
Taht Tanrısı Halmaşuit, Güneş Tanrısı şiu ve Fırtına Tanrısı Tarhunna adına yaptırdığı
tapınaklar olmalıdır.
Kaniş ile Asur arasında yapılan antlaşmanın başında himayesi istenen tanrıların
isimleri sayılmaktadır. Bunlar arasında Mezopotamyalı tanrılar Fırtına Tanrısı Adad,
Ay Tanrısı Sin ve Güneş Tanrısı Şamaş’ın yanında, iki yerli tanrının da adları korunmuş-
tur. “Kaniş ülkesinin tanrıları” olarak takdim edilen tanrılar arasında tanrılaştırılmış
Aşkaşipa dağı ile Tanrıça Kubaba’nın isimleri geçmektedir. Buradan Klasik devirlerde
113
adı Argaios olan Erciyes’in Anadolu yerlilerinin dilindeki adının Aşkaşipa olduğunu
114
öğreniyoruz. Hititçe metinlerde Sumerogram olarak yazılmış HUR.SAG.BABBAR
“beyaz dağ” ve HUR.SAG. U “Fırtına Tanrısının dağı” sözlerinden kastedilen dağın
d
Erciyes olduğu iddia edilmiştir. Klasik devirlerde de kutsallık vasfını korumuş olan
115
Erciyes’in protohistorik devirlerden beri büyük tanrılar mertebesinde tapılan bir varlık
olduğu bilinmektedir. Dağın zirvesinde kuzey-güney yönünde uzanan, duvarlarında harf
yazısıyla yazılmış kitabe bulunan bir mağara yer almaktadır. Burasının geç devirlere
ait bir tapınma yeri olduğu anlaşılmaktadır. 116

113 C. Günbattı 2004, s. 253.
114 Strabon, Kitap XII, s. 8.
115 Bkz. J. Börker-Klähn 1989, s. 242-244.
116 Bkz. N. Baydur 1970, s. 123-124; H. Erkiletlioğlu 2006, s. 47, 66.

152