Page 37 - Kültepe Kaniş

Giriş
sayıda bulunmuştur. Değişik tiplerdeki kırmızı veya kahverengi
astarlı ve parlak perdahlı gaga ağızlı testiler, vazolar, meyvelikler
ve dinî törenlerde tanrılara içki sunmak için kullanılmış hayvan
biçimli kült kapları Eski Önasya seramik sanatının en seçkin
eserleridir (Res. 4, 5, 6).
T. Özgüç daha kazıların ilk iki yılında kārum’un dört taba-
kadan oluştuğunu ortaya koymuştur. Asurlu tüccarlar yazılı
24
belgelerin bulunduğu II. tabaka zamanında burada yerleşmişler-
dir. Bu tabaka bilinmeyen bir düşmanın yaptığı ani bir baskınla
yakılıp yıkılmıştır. Tüccarların her şeylerini bırakmış olmaları
saldırının beklenmeyen bir zamanda yapıldığını açıklamak-
tadır. Höyük’deki çağdaş yapılar da aynı felâkete uğramıştır. Res. 5: Boğa başlı küp
(T. Özgüç 2005, s.159)
Ayrılan tüccarlar iki, üç yıl sonra dönerek, üstteki I. tabakanın
Ib safhasında tekrar yerleşmişlerdir. Tüccarlar bu dönemin
sonunda Kaniş kārum’unu terk etmişlerdir. Hemen satıhtaki
Ia tabakasında Eski Hitit devrinin bazı önemsiz kalıntıları ele
geçmiştir.

Son yıllarda Kültepe’de arka arkaya keşfedilen līmu listele-
25
rinin ışığında, ilk tabletlerin bulunduğu zamandan beri büyük
26
tartışma konusu olan Kültepe’nin kronolojisi hemen hemen
aydınlanmıştır. Koloni devrinin sonlarına yakın bir tarihte
yazılmış olan henüz neşrettiğimiz bir līmu listesine (Kt. 01/
287) göre, Anadolu’daki Asur ticaret kolonileri yaklaşık M.Ö.
27
1928’den 1720 yılına kadar, yâni 200 yılı aşkın bir süre varlık-
larını korumuşlardır. Asurlu tüccarlar II. tabakada yaklaşık 90
yıl, Koloni devrinin geç safhasını teşkil eden Ib’de ise yaklaşık
110 yıl oturmuşlardır. 28 Res. 6: Meyvelik
(T. Özgüç 2005, s.156)

24 Özgüç 1953, s. XII.
25 līmular Asur’da bir yıl süreyle görev yapan yüksek dereceli memurlardır. Bu kişilerin tam olarak nasıl
bir görev yaptıklarını bilmiyoruz. Görevde bulundukları sırada meydana gelen olaylar ve birtakım
hukukî işlemler onların adlarıyla tarihleniyordu. Eski Yunan’daki eponimlik kurumunun buradan
alındığı anlaşılmıştır.
26 Kültepe’de bulunan līmu listeleri hakkında bkz. C. Günbattı 2008, s. 103-104
27 C. Günbattı 2008, s.107-110.
28 Bkz. C. Günbattı 2008, s. 117.

37