Page 13 - Vakıf Roma Rakamlı Sayfalar

SÖZLÜK
Âsiyâb: Değirmen, iĢleyen değirmenlerden vergi alınırdı.
Avârız vakıfları: Bir bölgeden alınan bilhassa nakdî avârıza karĢı o yerin hayırseverleri
tarafından kurulan vakıflara verilen isim. Bu vakıfların geliri ile halka bir mükellefiyet yüklenmeden
avarız ödenirdi. Avârız vakıfları, bu verginin bilhassa sık sık ve geliĢi güzel bir Ģekilde toplanmaya
baĢlanmasından sonra kurulmuĢtur.
Avârız: Osmanlı vergilerinden ve rüsum-ı örfiyedendi. Aslında olağanüstü hallerde halka
yüklenen malî, aynî ve bedenî vergilerdi ama zamanla sürekli hâle gelmiĢtir.
Âyende ve revende: Vakıf misafirhane, zaviye ve tekkelerde gelip-giden misafirler manasına
kullanılmaktadır.
Bâ-berât: Berat ile, beratlı.
Bâd-ı hevâ: Osmanlı devrinde alınan vergilerden biri. Rüsum-ı örfiyenin tekâlif-i örfiye
kısmındandı.
Bahâ-i asel: Bal bedeli
Bahâ-i buhûr ve revgan-ı kanâdîl: Kandil yağı ve buhur bedeli.
Bahâ-i erzen: Pirinç bedeli
Bahâ-i gallevât: Gelirlerin bedeli
Bahâ-i gendüm-i ta'âm: Yemeklik buğdayın bedeli
Bahâ-i gendüm: Buğday bedeli
Bahâ-i gûşt: Et bedeli
Bahâ-i hîme: Odun, kütük bedeli
Bahâ-i hîzem: Yakacak odun bedeli.
Bahâ-i nân: Ekmek bedeli
Bahâ-i nemek ve nohud: Tuz ve nohut bedeli
Bahâ-i nemek ve piyâz: Tuz ve soğan bedeli
Bahâ-i revgan-ı çerak: Kandil yağı bedeli
Bahâ-i revgan-ı sâde: Sade yağ bedeli
Bahâ-i şem': Aydınlatma bedeli
Bahâ-i ta'âm: Yemek bedeli
Bahâ-i ziyâfet-i müsâfirîn: Konuklara verilen ziyafet bedeli
Batın: Örfte nesep yönünden derece manasına kullanılır.
Batnen ba'de batnın: Nesilde derece derece demektir. Evlada meĢrut vakıfta birinci batında
kimse varken ikinci batında, ikinci batında varken üçüncü batında ... olanlar vakıf Ģartından
yararlanamaz.
Bevvâb-ı zâviye: Zaviye kapıcısı
Buk'a: Yer, toprak, büyük kapı.
Câbî-yi evkâf: Vakfın gelirini toplayan tahsildar demektir.
Câbî: Cibayet eden, gelirleri toplayan tahsildar.
Celâliyye: Bkz. evkâf-ı Celâliye
Cemâ'at: Topluluk, camiye namaz kılmak için toplanan kiĢiler.
Cibâyet: Vergilerin, devlet gelirlerinin tahsili. Büyük vakıfların ayrı vazifeliler tarafından idare
edilen kısımları.
Cihet: Görev, hizmet, evkaf maaĢı.
Cihet-i asliye: Vakfın baĢlıca gayesini oluĢturan hizmet demektir. Müderrislik, imamlık,
hatiplik gibi.
Cihet-i bahâ-i hasır ve revgan: Yağ ve hasır bedeli ciheti
Cihet-i bevvâb: Kapıcı ciheti
Cihet-i câbîyân: Cabiler ciheti
Cihet-i cibâyet: Cibayet ciheti

xiii