Page 40 - ibrahim_tennuri_gulseni_niyaz

Prof. Dr. Muhittin Bağçeci | Dr. Rasim Deniz | Şeyh İbrahim Tennûrî ve Gülşen-i Niyâz

Işkdur anı durmadan hep uyardan
Dosta doğru yol budur gel gel diyen

İy Hudâyâ doğru yoldun ırmagıl
Kendü ışkından bizi ayırmagıl

Eserin Türk Dili Bakımından Önemi
İbrahim Tennûrî’nin yazdığı eserleri bundan 545 yıl kadar önce, Fatih devri Türkçesi
kelimeleriyle aruz vezni ile yazılmıştır. Devrinin dil özelliği bakımından cümlelerde
Arabça, Farsça, kadim Türkçe kelimeler bulunmakla beraber, bu eserlerde, Osmanlı Dev-
leti’nin sonlarına doğru yetişmiş bazı şâirlerin şiirlerine kıyasla; Tennûrî’ni eserlerinde
halk diline yakın bir üslûp kullandığı görülür. Eserlerde yer yer atasözleri, deyimler,
öğütler, temsiller, hikâyeler, söyleşiler devrine göre çok sâde sayılabilecek kelimelerden
örülü cümleler kullanmıştır. Örnek:

Gel iy gönül yüzinü pâk idenler
Özüni Hak yolında hâk idenler

Yürüyüp derde dermân isteyenler
Gönül küfrüne imân isteyenler

Zira koruk iricek güz yılına
Gider turşu döner oğul balına

Diler esrârını seyride diller
Kim andan yol aça gönüller

Zi üstâz kim gören ol bizi düzdi
Giderdi ihtiyarı elden üzdi

gibi Türkçe kelimelerin kullanılması, yer yer arkaik ve şimdi bile kullanmadığımız öz
Türkçe kelimelerin, halkın kullandığı kelimelerin eserlerde yer bulması Türk Dili bakı-
mından oldukça önemlidir. Dil araştırmacıların Osmanlıca’ya vakıf olan öğrencilerin
İbrahim Tennûrî’nin eserlerine bakmaları oldukça önemlidir. Örnek:

A ad, ak, and, arınma, aş, aşlatma, ata, ayık, ayruk.
B bahşîş, bay, beğ, belek, bile, biliş, birle, bir olmak, bülbül.

40