Page 329 - kappadokia_kralligi

ROMA-BİZANS DÖNEMİNDE KAİSARİA’DA YAŞAMIŞ ÜNLÜ KİŞİLER VE KAPPADOKİA BABALARI

Roma İmparatorluğu’na vasal olan Ermeni Kralı Drtad, Kayseri’den geç-
tiği sırada, Ermenice ve Grekçe bilen Aziz Krikor Lusavoriç’i de kendisine
sekreter olarak atadı. Ancak çok geçmeden bir bayram sebebiyle Kral Drtad
tarafından Tanrıça Anahid’e hediye sunması istenildiğinde buna karşı çıkan
Aziz Krikor’un Hristiyan olduğu anlaşıldı ve ayrıca Kral Drtad’ın babası
Kral Khosrov’un katilinin de Krikor’un babası Anak Bartev olduğu ortaya
çıkınca, Aziz Krikor, Kral Drtad’ın emriyle, bugün Türkiye-Ermenistan
sınırında bulunan ve Khor Virap olarak adlandırılan bir zindana atılarak
burada 13-15 yıl kadar hapsedildi.
MS 288 yılında Hüsrev’in oğlu, Ermeni kralı III. Dırtad (Tridat) Fridates’in,
yakalandığı “domuz ya da likantropi hastalığını ” tedavi ederek kralın
13
güvenini kazandı ve kral başta olmak üzere prensleri, orduyu Hristiyan
etti. Ancak bu aristokrasiden yani tepeden gelen din değiştirme işi halk
tarafından benimsenmedi ise de Kirikor’un (Grigor) büyük gayretleri ile
zamanla amacına ulaştı ve binlerce insan Hristiyanlığı kabul etti. Kral’ın
da bu süreci hızlandırdığı anlaşılıyor.
Lusavoriç bu başarılarından sonra III. Dırtad’ın ülkesindeki bütün beyleri
Hristiyanlığın büyük merkezi olan Kayseri’ye getirdi. Zira Kayseri Hristiyan-
lık biliminin öğretildiği Anadolu’nun en büyük dinî merkezi idi . Kendisi de
14
hükümdarın tahsis ettiği altınla süslü iki tekerlekli ak katırların çektiği bir
araba içinde şehre girdi. Kayseri’de toplanan ve birçok piskopostan oluşan
bir ruhanî meclis, Krikor’un dinî rütbesini yükseltmek ve ona piskoposluk
görevini vermek için karar aldılar. Böylece Krikor Lusavoriç, Kayseri başpis-
koposu Leontius tarafından takdis edilerek Ermeni kilisesinin “Kathogikosu”
(milletin temsilcisi) rütbesini aldı. Hatta Aziz Krikor’un Kayseri’ye bu ikinci
gelişinin dönüşünde yanında Zenop Klag (Muş Tarih Yazarı) başta olmak
üzere pek çok Kappadokialı keşişi de Ermenistan’a götürerek kabul ettirdiği
Hristiyanlık, Ermenilerin devlet dini haline gelmiştir. Bu sebeple Krikor’a
“Lusavoric” yani “nur saçan= aydınlatıcı” unvanı verilmiştir.

Yeni dinin yayılması ile ülkedeki Zerdüşt Tapınakları bir bir yıkılmış ve
yerine “Ecmiyazin Kiliseleri” kurulmuştur. Krikor Lusavoric’in Kayseri

13 Halk anlatımına göre bu hastalık domuza dönüşme olarak adlandırılmaktaydı ve bu yüzden heykel
sanatında Dırdat, domuz şeklinde görüntülenmektedir.(Ya da kendini “kurt” zanneden insan-
ların yaşadığı psikolojik bir hastalığa verilen isim olarak da bilinmektedir. Ortaçağ’da
“Kurt Adam” olarak tarif edilen hastalığı bu günkü tıp literatürü “Anti sosyal kişilik
bozukluğu” adı ile belirtmektedir.)
14 Türkiye Ermeni Patrikliği, Kayseri ve S. Krikor Lusavoriç Kilisesi, İstanbul, 1986. s. 34

329