Page 208 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ HİT / 199 [1159]

Ol Nisârî-zâde kim mihr-i ma’ârif matla’ı
Eyledi dest-i ecel anı dahı kârın tebâh

Eylesün çâk-ı girîbân ehl ü evlâdı hayıf
Her birinin olsun işretgâhı sahn-ı girye
âh

Böyledir etvâr-ı çerh-i sifle-perver tâ
ezel
Kimseye virmez emânı ger olursa dehre
şâh

Çün muzâf olmuşdı Rahmân ismine nâmı
anın
Afvına dahı izâfet oldı tab’ımda güvâh

“İrci’î” emrine itdi bîtevakkuf imtisâl
Eyledi gülzâr-ı kudse ‘âşıkâne ‘azm-i râh
Didi târîhin Hisârî rıhletin gûş eyleyüp
Rûh-ı pâki cennet-i a’lâyı kılsun
cilvegâh
Sene 1158”
Kaynakça: Güven, Kayseri’de Mecmualar, s.
36; Osmanlı Müellifleri, C I , s. 300; Râmiz,
Âdâb-ı Zürefâ, s. 40-41.
ATABEY KILIÇ

HİTİT KRALI ANİTTA bk. ANİTTA
Hititler’in başkentleri Hattuşa/Boğazköy’deki Yazılıkaya
(www.hittitemonuments.com)
HİTİT YOLLARI bk. YOLLAR
olarak adlandırmaktadırlar. Neşaca anla-
HİTİTLER mındaki bu Hint-Avrupa dilinin yanı
Zengin Anadolu tarihinde MÖ II. bin yı- sıra,“Palaumnili” (Palaca) ve “Luvili”
lında büyük bir siyasal güç olarak rol oy- (Luvice) gibi diller de bu dil grubundan-
nayan Hititler, Yakındoğu’nun kaderinde dır. Hurri dili (Hurlili), ne Hint-Avrupa
söz sahibi üç büyük güçten biri olarak, ne de Sami dil gruplarına girmektedir.
“Mısır” ve “Yeni Babil”in yanında yer al- “Hattili” (Hattice) de, günümüzde bilinen
mıştır.Başkentleri Hattuşa, Çorum ilinde dil gruplarının dışında kalmaktadır. Hitit
Boğazköy’dedir. Burada yapılan kazılar- arşivlerinde “Babilili”, Hititlerin Sami dil
da keşfedilen arşivlerde korunmuş çivi- grubuna giren Akadça’nın bir lehçesi
yazılı belgelerden, dillerinin Hint-Avrupa olan Babilce’ye verdikleri isimdir. Ülke-
dil grubuna ait olduğu anlaşılmıştır. Buna lerarası yazışmalarda yaygın olarak kul-
dayanarak, bu büyük siyasi gücün ve uy- lanmışlardır. “Neşaumnili”, yazılı olarak
garlığın yaratıcısı olan Hititlerin, Anado- günümüze ulaşan en eski Hint-Avrupa
lu’ya dışarıdan gelip yerleşmiş oldukları dilini temsil eder. Hitit yazılı belgeleri
varsayılmıştır. Burada açığa çıkarılan MÖ 1180’den itibaren tümüyle susmuş ve
resmî arşivlerde korunan çiviyazılı belge- bu büyük imparatorluk tarih sahnesin-
lerden, o çağ Anadolu’sunda, Hint- den çekilmiştir.
Avrupalı olan veya olmayan farklı dille- Hitit politik gücü gelişimini, “Eski Kral-
rin kullanıldığını öğrenmekteyiz. Hititler lık”, “Orta Hitit Krallığı” ve “Hitit İmpa-
kendi dillerini “Neşili veya Neşumnili” ratorluk” Dönemi olmak üzere üç evrede