Page 209 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3
P. 209
[1160] 200 / HİT KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹
olarak anılan bu eski yerleşim yerindeki
baş Karum, diğer yerleşim yerlerindeki
Karumlar veya daha küçük ölçekli
Wabartum’lar aracılığıyla, ticaretin belir-
gin ve sıkı kurallara uygun olarak işleme-
si sağlanırdı. Eski Asur lehçesi ve çiviya-
zısı ile yazılan bu belgelerin içeriğinde, o
çağ Anadolu’sunun farklı coğrafya bölge-
lerinin, birbirinden bağımsız krallıkların
yönetiminde idare edildiği anlaşılmakta-
dır. Bunlar arasındaki güç çatışmalarını
bize açıklayan bir örnek, Hitit Devleti’nin
Hititler’in başkentleri Hattuşa/Boğazköy’deki kalıntılarından ön tarihi açısından çok öğreticidir. Bu
(www.hittitemonuments.com) krallıklardan Kuşşara Kralı Anitta* ve
Pithana’nın diğer krallarla olan çatışma-
tamamlamıştır. Bu siyasal bütünlüğün ları, savaşları ve yenilgilerini anlatan ve
hemen öncesindeki Anadolu’nun siyasal “Eski Hitit Krallık” döneminde yazıldığı
durumunu, “Asur Ticaret Kolonileri*”ne bilinen çivi yazılı belgeler, Boğazköy/
ait yazılı belgelerden öğrenmekteyiz. MÖ Hattuşa arşivlerinde gün ışığına çıkarıl-
II. binin ilk çeyreğinde, Asurlu tüccarla- mıştır. Kuşşara ve Neşa kralı olarak tanı-
rın, Anadolu-Mezopotamya Kuzey Suri- nan Anitta, Hatti Krallığı’nın başkenti
ye arasında, ülkelerarası ticaret yapmak Hattuşa’yı zaptederek, tahrip ettiğini an-
üzere oluşturdukları örgütlenmede, et- latmakta ve gelecekte bu kenti yeniden
kinlikler kilden çiviyazılı belgelerle kayıt canlandıracak olanları lanetlemektedir.
altına alınmaktadır. Asur’dan idare edi- Buna karşın Neşa’yı ele geçirdiğinde, şe-
len bu ticaret örgütlenmesinin, Anadolu’- hir halkına karşı anne ve baba gibi iyi
daki merkez üssü Kaniş Karum*’uydu. davranmıştır. Burada surları yenilemiş,
Günümüzde, Kayseri merkezin 20 km tanrılarına tapınaklar inşa ettirmiş, vahşi
doğusunda, Karahöyük veya Kültepe*
hayvanlar getirterek imar etkinliklerine
önem vermiştir. Bu metinlerde, kendisini
Kuşşara ve Neşa kralı olarak tanımla-
maktadır. Boğazköy/Hattuşa’da Kaniş
kraliçesiyle ilgili bir efsaneyi anlatan baş-
ka bir metinde de kraliçeden, bazen Ka-
niş bazen de Neşa kraliçesi olarak söz e-
dilmektedir. Dil bilginleri, Kaniş kelime-
sindeki “K” harfinin zamanla okunmadı-
ğı, düştüğü görüşündedirler. Bilginlerce,
Kaniş ile Neşa’nın aynı kenti ifade ettiği
kabul edilmektedir.
Kaniş/Kültepe*’de 1948’den beri kesinti-
siz olarak sürdürülen Türk kazılarında,
resmî nitelikli büyük bir yapıda gün ışığı-
na çıkarılan bir tunç silah üzerindeki çivi
yazılı kitabede “Kral Anitta’nın Sarayı” i-
baresi bulunmuştur. Ayrıca özel arşivler-
de ele geçen bazı çivi yazılı noterlik bel-
gelerinin de Kral Anitta tarafından tasdik
Hitit sanatına ait Kültepe’de bulunmuş, dini törenlerde edildiğini gösteren buluntular, Kültepe
kullanılmış Kayseri Müzesinde yer alan boğa biçimli kap kazılarında ele geçmiştir. Bu bulgular