Page 220 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ HRİ / 211 [1171]

ve Yörük biraderi O, Ayurdu veledi Yah-
şi ve Budak veledi O ve Sefer veledi O
gibi isimler örnek verilebilir.
Karamanlı Ortodoksların kültürleri ince-
lendiğinde onlarda da doğum, nikâh, ö-
lüm âdetleri kadar çocuk oyunları, kılık
kıyafet, yemekler ve özellikle halk tabipli-
ği denilebilecek olan Ocak ve Ocaklı
kavramlarının var olması dikkat çekici
bir durumdur. Doğum âdetleri arasında
bebeğin tuzlanması, kundağa ince kum
serpilerek “hayırlı kırklanma” ismiyle be-
beğin kırklanması, nazara karşı yatağına
sarımsak ve mavi boncuk konulması ve
kötü ruhlara karşı tütsü yapılması yer a-
lırken nikâh töreni öncesi gelin hamamı Kayserili Rumların mübadele ile Kayseri’den ayrılışları-1924
ile başlayan ve bir haftalık süreçte dama- (Ağırnaslı Vasilyus Tan Arşivi)
dın evinin damına kırmızı bayrak asılma- dığında da ortaklıklar görülür. Çanakka-
sı, cirit ve güreş gibi oyunların oynanma-
sı, gelin ve damadı düğün gecesi bir yaşlı- le İçinde Vurdular Beni, Konyalı, Gesi
Bağları* ve bunlardan daha ilginci de,
nın beklemesi, gelinin yüzünü “kıvrak” bugün yine Gagauz Türkleri arasında
ya da “al” denilen kırmızı pullu bir örtü 600 yıllık bir geçmişe sahip olan ve yay-
ile kapatması, gelinin yeni evine girme- gın olarak söylenen Yalabık Çoban tür-
den önce sağlam bir evlilik için eşikteki küsünün yer aldığı görülür. Türkülerin
demire basması, kucağına soyun devamı- dışında söylenen manilere de bir örnek
nı sağlaması için bir erkek çocuk veril- verilecek olursa: Argun musunuz, yol-
mesi Karamanlı âdetleri arasında yer al- dan geldiniz yorgun musunuz, bade iç-
maktadır. Bir Karamanlı kadını, saçlarını tiniz dolgun musunuz, yohsa çok otur-
“belik” şeklinde örüp, uçlarına saçlık ta- muyonuz benden dargın mısınız.
kıp uzun gömlek, yanları açık arşın enta- Kültürel varlıklarını bugüne kadar aktar-
ri, kırmalı fistan, üç etek, sıkma, salta de- mayı başaran Karamanlı Ortodoksları-
nilen yelek oyalı yazma, çember, yapık, nın bunu gerçekleştirirken kullandıkları
şalvar, kuşak ve kuşağın üstünde uçları en temel öge ise doğal olarak dilleri oldu.
püsküllü siyah ve kırmızı yünle yapılan Bu bağlamda, Karamanlı Ortodokslarını
kemer ve nalın giyerken, erkeklerin ise Rumlardan ayıran en temel özelliklerin-
yine gömlek yelek, dış gömlek olarak gi- den birisi, Türkçe konuşuyor olmalarıdır.
yilen dizlere kadar yanları açık entari, Yunanistan’da bugün üçüncü kuşak Ka-
kuşak, çarık ve fes kullandıkları görül- ramanlılar her ne kadar Türkçe konuşa-
mektedir. masalar da, ne konuşulduğunu anlayabil-
Karamanlı mutfağında pişen yemekler mekte ve hatta konuşabilmek için kursla-
arasında neler olduğuna bakıldığında; ra gitmekte, ikinci ve birinci kuşaktan
pastırma, sucuk, mantı, yufka, bulgur pi- hayatta kalanlar ise kendi aralarında hâlâ
lavı, yoğurt ve ayranın temel yiyecekler Türkçe konuşmaktadırlar.
olduğu görülür. Bu konuda, Kayseri Çu- Anadolu işgale maruz kalırken Kara-
kur köyü kökenli bir Karamanlı Orto- manlı Ortodoks Türkler, Akdağmadenli
doksun sözleri oldukça dikkat çekicidir: Papa Eftim liderliğinde Ankara hüküme-
“Burada da yaparıh yuha, bulgur pilavı… tinin yanında yer aldı. Kayseri’de Zinci-
yoğurdulan bulgur pilavı… ayranınan… dere Manastırı’nda 16 Temmuz 1922 gü-
pilavı yuhaya sohum ederlerdi, üstüne bir nü toplanan bir kongreyle, İstanbul Fe-
kaşık ayran”. Karamanlı Ortodoksların ner Rum Patrikhanesinden ayrı bağımsız
bugün dahi söyledikleri türkülere bakıl- bir Türk Ortodoks kilisesinin temellerini