Page 158 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ KAY / 149 [1591]

Mehmed Tevfik Efendi’yi şeyh olarak re gitti ve bir yıl kadar sonra Kastamonu
bıraktı. Amiş Efendi’nin 1920 yılında Redif Taburuna mülazım (teğmen) oldu
vefatından 1927 yılına kadar yaklaşık yedi (1895). Yunan Muharebesi’nde bulundu.
yıl postnişinlik etti. Kendisinden sonra Askerliği esnasında Fırka Kumandanı Ali
Ahmed Amiş Efendi’nin talebelerinden Rıza Paşa’nın da teşvikleriyle bu fırkada
Ahmed Tâhir Maraşî Efendi (1885-1954) naip olan Yâsinîzâde Sabit Molla’dan
posta oturdu. Mecelle, İstinaf Ceza Reisi Şâkir Bey’den
Bir mutasavvıf olmakla birlikte usûl-i muhakemât, ceza kanunu ve şerh-
-Halvetîliğin prensipleri gereği- iş güç lerini okudu. Sekiz seneyi aşkın bir süre
sahibi idi. Bu sebeple Sultan II. Fırkanın umur-ı tahririyyesini (yazışma
Abdülhamid’in sarayında mutfaktan işlerini) yürüttü ve Fırka Divan-ı Harbin-
yemek tablasını getirip götürmek de çalıştı. Yine İzmir Fırkasında da aynı
şeklindeki tablakârlık veya fırıncılık işiyle görevlerde bulundu. Daha sonra Manisa
görevli olarak bulundu. II. Abdülhamid’in İkinci Sınıf Redife terfi etti. Fakat tekrar
tahttan indirilmesinin ardından saray İzmir Fırkası yazışma işlerinde istihdam
personeli ile birlikte kendisi de bu edildi.
görevden ayrıldı. Saraydaki görevi ve bu Babıali Baskını’ndan sonra Şehzade
görevden ayrıldıktan sonraki meslek Vahdettin’in sarayına devam etti ve onun
hayatı hakkında yazılı kaynaklarda
ayrıntılı bilgi yoktur. Eser kaleme zamanında Hazine-i Hassa Müfettişliğine
almamışsa da kendisinden birtakım getirildi. 1908’den sonra Jurnalleri Tet-
tasavvufî derinliğe sahip sözler kik Komisyonunda da bulundu. İttihat ve
nakledilmiştir. Bunlardan biri “Hayrın da Terakki’den Bursa mebusu olan Tahir
hak, şerrin de hak; şerrin bu mazhardan Bey, Alaşehir İkinci Sınıf Alayına kuman-
zuhur etmesin.” şeklindedir. dan tayin edildikten sonra bu Cemiyete
Nüzhet Hanım’la evliliğinden bir kız girdi. Fakat Cemiyetin gidişatını beğen-
çocuğu dünyaya geldi. Akrabaları hâlen mediği için kısa sürede muhalefete başla-
Kayseri’de yaşamaktadır. dı. Kurulduğu andan itibaren Hürriyet ve
Vahdet-i vücut anlayışının son İtilaf Fırkası’na katıldı ve Miralay Sadık
devirlerdeki en önemli temsilcileri olarak Bey’in yanında yer aldı.
görülen Halvetî-Şabânî sûfîleri arasında Mahmud Şevket Paşa’nın katlini mütea-
en az tanınanı sayılabilecek olan Mehmed kip İstanbul’dan sürülenler arasında yer
Tevfik Efendi’nin silsilesi Ahmed Amiş aldı. Bu devrede Sinop, daha sonra İski-
Efendi ve Kadızâde Ömer-i Halvetî lip ve Ankara’da ikamet etti. Mondros
vâsıtasıyla ünlü sufi Kuşadalı İbrahim-i Mütarekesi’nden sonra diğer İttihat ve
Halvetî (1774-1818)’ye ulaşır. Bu silsile, Terakki muhalifleri gibi İstanbul’a döndü
Halvetîliğin Şabâniyye kolunun (30 Ocak 1919). Yine Hürriyet ve İtilaf
Kuşadaviyye (İbrâhimiyye) kolu olarak Fırkası’nda ve yine Miralay Sadık Bey’in
tanınmıştır. yanında siyasi faaliyetlere devam etti. Bu
devrede bir müddet Hazine-i Hassa
Kaynakça: M. Z. Pakalın, Osmanlı Tarih
Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü-III, 1983, s. Müfettişliğinde bulundu.
371; https://tr.wikipedia.org/wiki/Kayserili_ Cumhuriyet kurulduktan sonra ilan edi-
Mehmed_Tevfik_Efendi; Sözlü kaynak: Abdul- len (1 Hazıran 1924) “Yüzellilikler” liste-
lah Kucur, (1933-). sinde onun da ismi vardı. Sürgün senele-
YUSUF TURAN GÜNAYDIN
rini geçirdiği İskenderiye’de altmış iki
KAYSERİLİ ŞABAN AĞA yaşında vefat etti.
Siyaset adamı, Yüzellilikler’den. (Kayse- Kaynakça: Emniyet Genel Müdürlüğü Arşivi,
ri/Molu köyü, 2 Ocak 1876 - 4 Temmuz dosya nu: 12222-3; Rüştü Yurdakul, Hayatımın
1928). Hürriyet ve İtilaf Fırkasının tanın- Romanı ve Hatıralarım, İstanbul 1962, s. 54;
mış simalarındandır. Ali Birinci, Hürriyet ve İtilâf Fırkası: II. Meş-
rutiyet Devrinde İttihat ve Terakki’ye Karşı
Kayseri’de Hacıefendioğulları olarak Çıkanlar, Dergâh Yay., İstanbul 2012, s. 276-
tanınan bir sülaleye mensuptur. Babası- 277. Kayserili Şaban Ağa
nın adı Hüseyin’dir. 1894 senesinde aske- ALİ BİRİNCİ (cengizguven.blogspot.com.tr)