Page 349 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

[1780] 340 / MAS KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

Eşek:
- Ulan eşşoğlu eşek, sana ne elin öküzünden? Deli misin, divane misin? Ben öküzün yerine nasıl
giderim, diye kendi kendine söylenmeye başlamış. Çırak, eşeğin boynuna yuları atmış, genç öküzün
yanına katmış. Eşeğin boynuna vermiş ki modulu (ucu çivili değnek), isterse eşek ölsün umurunda
mı? Eşek kıç atıyor amma modulu boynuna vurdu muydu, yarıyormuş her yanı. Eşek, alakadan çık-
mış. Ağa, atı tımar etmeye geliyor ki eşek yatmış.
Öküz:
- Ne oldu eşek gardaş, demiş.
Eşek:
- Ne olacak, demiş. Çırak kayığı çattı, balığı sırtıma hamıt (hayvanların boğazına takılan kayış halka)
yaptı. Üstüme de bindi, modulla sırtıma vura vura yarık yarık yardırdı, demiş.
Öküz:
- Benim için ne dediler, demiş.
Eşek:
- Sana da yarın yemi yemezse kesin dediler, demiş.
Herif bunların dediğini dinliyormuş. Başlamış gülmeye. Eve gelmiş, herifin dudakları birbirine
kavuşmuyor, gülüyor. Avradı, “Niye gülüyon?” demiş. [Adam] dese ölecek, demese avrad[ı] küsecek.
Avrat küsmüş, bu küsmüş. Sabahleyin kalkmış adam. [Adamın] on beş tavuk, bir horoz, bir köpeği,
iki öküzü, bir eşeği var. Sabahleyin bir tavuk meydana çıkmış, bir de horoz. Tavuk meydana çıkınca,
horoz tavuğun üstüne sıçramış. Köpek hemen horozun kafasını tuttuğu gibi kaldırmış atmış.
Köpek:
- Utanmaz arlanmaz, demiş. Ağama abam küs, kara yasta duruyor, ihtiyatsız, demiş.
Horoz:
- Ulan, demiş, ağamın adam olmadığından, demiş.
Köpek:
- Ne var, demiş.
Horoz:
Şu söğütten bir yaş değnek kesip avradına birkaç tane vursaydı böyle olmazdı, demiş.
Herif, bir tane yaş değnek alıp karısına, sen benim işime karışır mısın karışmaz mısın, karışır mısın
karışmaz mısın deyip birkaç [kere] vurunca kadın: “Töbeler olsun, herif!” demiş.
Horoz köpeğe:
- Gördün mü bak, demiş. Ben on beş tavukla idare ediyom da o, bir hanımla idare edemiyor, demiş.

Kaynakça: Mehmet Aça ve A. Müge Ercan, MATRA SOKAĞI ÇEŞMESİ
Anonim Halk Edebiyatı: Masal, Türk Halk Emirağa Mahallesi, Matra Sokağı üzerin-
Edebiyatı El Kitabı, Ed. M. Öcal Oğuz, Ankara de bulunan çeşme, günümüzde kullanıl-
2004, s. 123-13; S. Burhanettin Akbaş, “Bünyan
Masalları: 1 Hayvanlarla Konuşan Adam”, Erci- mamaktadır. Bugün harap hâlde olan
yes dergisi, S. 156, 1990, s. 23-24; Pertev Naili yapı, demirden bir şebeke ile basit bir
Boratav, 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı, koruma altına alınmıştır. 2006’da sokak
İstanbul 2000; Rasim Deniz, “Kayseri Masalla- dokusunun sağlam hâlde olduğu “Kayse-
rı”, (Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü- ri Envanteri”nden anlaşılmaktadır. Çeş-
sü, yüksek lisans tezi, Danışman: Tuncer Gülen- menin inşa tarihi ve yaptıranı kesin ola-
soy), 1992; Rasim Deniz, Kayseri Masalları,
Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, rak bilinmemektedir. Kitabelerinde mer-
Kayseri 1996; Şükrü Elçin, Halk Edebiyatına mer, diğer bölümlerinde düzgün kesme
Giriş, Ankara 1998; Umay Günay, Elâzığ taş malzeme kullanılmıştır. Tek kemerli
Masalları (İnceleme–Doktora Tezi), Erzurum olan çeşme batı, kuzey ve güney yöndeki
1975; Masal Araştırmaları, Folktale Studies I evlere bitişik olarak inşa edilmiştir. Tam
(hzl. Nuri Taner), İstanbul 1988; Saim Sakaoğlu, olarak kare planlı olan yapı yaklaşık 3.97
Masal Araştırmaları, Ankara 1999; Saim Saka- m yüksekliğinde ve 3.97 m genişliğinde-
oğlu, Gümüşhane ve Bayburt Masalları, Anka-
ra 2002; Muhsine Helimoğlu Yavuz, Masallar dir. Çeşmenin sivri kemeri, yanlarda,
Matra Sokağı Çeşmesi planı ve Eğitimsel İşlevleri, Ankara 2002. ayaklar üzerindeki profilli başlıklara
(çizim: M. Denktaş) BETÜL GÖRKEM oturmaktadır. Kemerin oturduğu başlık-