Page 427 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

[1858] 418 / MİL KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

Ayrıca Millet Mekteplerinin yanı sıra
bazı sivil toplum teşkilatları da bu doğ-
rultuda yeni harflerin öğretilmesi için
çalışmalar yapmaktaydı. Kayseri Mual-
limler Birliğinin 1931 yılında kadınlara
mahsus açtığı okuma yazma kursu bu
çalışmalara örnek olarak gösterilebilir.

Kayseri Millet Mektepleri
Latin harflerinin halka öğretilmesi ve
okuma yazma bilmeyenlerin okuryazar
olması için kurulan Millet Mektepleri,
bütün ülkede olduğu gibi Kayseri’de de
açıldı. Açılan bu kurumlar, bazı kaynak-
larda “Ulus Okulları Dershaneleri” ola-
rak adlandırılmıştır.
Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü-
nün yayınladığı Millet Mektepleri Faali-
yeti İstatistiği’ndeki Kayseri ile ilgili sayı-
sal veriler şu şekildedir:
Bu tablo ile verilen sayılar, 1928 ile 1935
yılları arasında şehir merkezinde ve köy-
lerde açılan Millet Mektepleri sınıflarını,
bu Millet Mekteplerinde çalışan öğret-
men ve okuyan öğrenci sayısını içermek-
tedir.
Millet Mektepleri Faaliyet İstatistiği’nde
verilen bilgiler şehir merkezi ve köyler
Bir Millet Mektebi şehadetnamesi olarak iki ayrı grup hâlinde verilmekte-
dir. Ancak derli toplu bir bakış sağlaya-
köyüne geçerek burada toplanan halkı bilmek maksadıyla burada toplam veriler
yeni harflerle sınav yaptı. Isbıdın* (Bağpı- gösterilmiştir. Bu tabloda dikkati çeken
nar) köyünde kısa süre dinlenen ve halkla ilk husus, açılan dershane sayısının yıllar
görüşen Mustafa Kemal Paşa, daha sonra ilerledikçe genel olarak düşüş gösterme-
beraberindeki Başvekil İsmet Paşa ve Sıh- sidir. Bu düşüş tabii olarak Millet Mek-
hiye Vekili Doktor Refik Saydam ile şehir teplerine devam eden öğrenci sayısında
merkezine geldi. Şimdiki Cumhuriyet da görülmektedir. Eğitim senelerinin bir-
Meydanı’nda o günkü Cumhuriyet Halk birine nispetinde artış olan yıllar olmakla
Fırkası il binası önünde Ahmet Paşa İlko- birlikte ilk seneye nazaran diğer yıllarda
kulundan getirilen tahta üzerinde halkı düşüş görülmektedir. Bu düşüşe sebep
yeni harflerle imtihan eden Mustafa olarak Millet Mekteplerinin yeni açıldığı
Kemal Paşa, gördüğü başarıdan gayet öğretim yılındaki heyecanın azalması ve
memnun oldu. Mustafa Kemal, halkı imti- belki de denetimin daha sonraki yıllarda
han ettiği sırada kullanılan yazı tahtasına zayıflamış olması düşünülebilir.
Mevlevioğlu Şaban Efendi’ye, “Seyahatim Nitekim yeni harflerin öğrenilmesi konu-
esnasında her yerde bilhassa köylerde sunda bir gevşeme yaşandığından bahse-
gördüğüm hayrete şayan meseleler, hepi- den dönemin İçişleri Bakanı Şükrü Kaya,
miz için birer ümittir.” ifadesini yazdırdı. 1929 yılında çıktığı bir yurt gezisinde
İlerleyen yıllarda ise yeni harflerin öğre- uğradığı şehir ve kazalarda yeni harf
tilmesi ve halkın okuryazar bir hâle geti- öğreniminin zayıflığından yakınmakta-
rilmesi çalışmaları Kayseri’de de Millet dır. Şükrü Kaya’nın bu konudan bahsetti-
Mektepleri yoluyla yürütüldü. ği ve dönemin Başbakanı İsmet İnönü’ye