Page 428 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ MİL / 419 [1859]

çektiği 21 Haziran 1929 tarihli telgraf şu giler doğrultusunda hiç okuma yazma
şekildedir: bilmeyenlerin ders aldıkları A dershane-
“Başvekil Paşa Hazretlerine arz oluna- leri noktasında Kayseri köylerinin şehir
caktır. merkezine göre bariz bir şekilde önde
Kayseri, Sivas, Şebinkarahisar ve uğradı- olduğu görülmektedir. Bu durum, eğitim
ğım diğer kaza merkezlerinde Türk harf- seviyesinin ve okuryazar oranının şehir
lerini memurlar istinas etmiş bulunuyor- merkezine nispetle köylerde, herhâlde,
lar. Resmî muamele onunladır. Fakat daha düşük olması sebebiyle köylere
halk arasında müteamil değil gibidir. daha fazla eğilim gösterilmesi ile açıkla-
Millet Mekteplerinin hasılatı gayet zaif nabilir. Bunun yanı sıra incelenen sene-
olmasından sarfınazar okuyanlar da isti- lerde -ülke genelinde olduğu gibi- Kayse-
malsizlikten noksan veyahut unutmak ri’de köy (taşra) nüfusunun şehir merkezi
üzeredirler. Halkın en münevverleri ara- nüfusundan daha fazla olması da çok
sındaki bütün muamelât hep Arap harfle- önemli bir etken olsa gerektir.
ri iledir. Lise ve orta mekteplerdeki Türk- Tabii olarak bu fark, öğrenci sayılarında
çe kıraat ve imlayı da çok zaif buldum. da görülmektedir. Örneğin 1928/1929’da
Meleke ve mümaresenin az zamanda şehir merkezinde 2800 A dershanesi
olmayacağını ve halk arasında taammü- öğrencisi varken bu sayı köylerde aynı
mün çok zamana muhtaç olduğunu bili- sene için 7006 olmuştur. Bu verilere
rim. Fakat içime ilk hamlenin tesiri ve göre değerlendirilebilecek bir başka
kuvveti gevşemiş gibi bir his geldi. Bunun konu, kadınların Millet Mekteplerine
iadesi için behemehâl zat-ı devletlerinin gösterdiği ilgidir. Genel toplama bakıldı-
yeni bir işaret ve ilhamına ihtiyaç vardır ğında erkeklere mahsus açılan sınıfların
Muhterem Paşam.” kadınlara mahsus açılanlardan hayli fazla
Aslında Şükrü Kaya’nın da ifade ettiği olduğu ortadadır. Bununla birlikte kadın-
üzere yeni harflerin halk nezdinde yerleş- lara yönelik açılan sınıf sayısında köyle-
mesi için daha zamana ihtiyaç vardır. rin şehir merkezinden üstün olduğu
Bununla birlikte tabloda görülen durum, görülmektedir. Ancak A ve B sınıflarının
bu telgraf ile bir nebze de olsa daha birbirine kıyasında B dershanelerine ne
aydınlanmaktadır. şehirde ne de köylerde kadınların iştirak
Millet Mektepleri Faaliyeti İstatistiği’nde- ettiği görülmektedir. Kadınların iştirak
ki verilere göre 1928 ile 1935 yılları ara- ettiği kurslar hep A sınıfı olmuş ve kadın-
sında Kayseri’de şehir merkezi ve köyler- lara mahsus üç adet B kursu açılmasına
de toplam olarak 748 A dershanesi açıldı. rağmen hiç kadın müdavimi olmamıştır.
Bu 748 A dershanesinin 607’si köylerde “Millet Mektepleri Faaliyeti İstatistiği”-
açıldı. 141 adedi ise şehirde faaliyet gös- nden başka bu dönemle ilgili Kayseri
terdi. Vilayet Gazetesi’nde de veriler bulun-
Kayseri’de açılan B dershanelerinin top- maktadır. Millet Mekteplerine halkın ilgi-
lam sayısı ise 60 olup bunların 31’i şehir- sini arttırmak maksadıyla Kayseri Valili-
de, 29’u köylerde bulunmaktadır. Bu bil- ğince gazeteye ilan verilmekte, halk bu

A Dershanesi B Dershanesi Öğretmen A Dershanesi B Dershanesi
Adedi Adedi Sayısı Öğrenci Sayısı Öğrenci Sayısı
1928/1929 270 7 189 9806 260
1929/1930 151 22 147 7306 900
1930/1931 159 21 160 6886 787
1931/1932 23 3 24 2377 105
1932/1933 51 3 49 2005 87
1933/1934 18 2 20 885 69
1934/1935 76 2 78 2990 64

Kayseri’de Millet Mektepleri faaliyet istatistiği