Page 468 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ MİN / 459 [1899]

“U” biçiminde kemerler, iki dişli sivri
kemer gibi çok çeşitli kemer formları
uygulanmıştır. Kemer aynalıkları genel-
likle boş bırakılmış olmakla birlikte, servi
ağacı motifi, yazı ve kabartma madalyon-
larla da süslendiği görülmektedir.
Kayseri merkezde yer alan köşk-minare
külah formu genellikle yukarıya doğru
daralan silindir veya çokgen formunda
inşa edilmiştir. İlçelerde yer alan külah-
lar, yuvarlak hatlara sahip olup kademeli
bir yükseliş göstermektedir. Külahlar
genellikle köşeleri yuvarlatılmış kare
formda bir kaide üzerinde yükselmekle
birlikte külah kaidesinin boyları değişik-
lik göstermektedir. Bazı örneklerde külah
ince ve kısa, bazılarında yüksek ve kalın
tutulmuştur. Külah bölümlerine küçük
pencerecikler açıldığı görülmektedir.
Gesi*, Erkilet*, Develi*, Gürpınar ilçele-
rinde yer alan birkaç minarenin külahı
testi ve dilimli yarım kubbe formlarında
biçimlendirilmiştir. Yerel ustaların sergi-
lemiş olduğu farklılık, ilçelerde yer alan
minarelerde kendisini daha çok hissettir-
mektedir. Minber (köşk) minarelerin
alemleri genellikle günümüze ulaşama-
makla birlikte demir ve metalden yapıl- Taç kapı üzerinde inşa edilmiş olan Hunat
mış olan alemler armut, alt bilezik, Hatun Camii minber (köşk) minaresi
boyun, armut ve hilal bölümlerinden
oluşmaktadır. Camii (1963), Talas Akçakaya Köyü
Minber (köşk) minarelerin birçoğu günü- Camii minaresi (1931) gibi örnekler Cum-
müze ulaşamayarak modern mimari ve huriyet Dönemi’nden sonra inşa edilmiş,
şehirleşme çabalarının kurbanı olmuştur. geleneğin temsilcileridir.
Bir çoğunun da külâh uçları kırılmış ve Minber (köşk) minare inşasında pratikli-
alemleri kaybolmuş, minare sütunların- ğin minare formunu oluşturmada ağır
da, kemer aynalıklarında, çatılarında yer bastığı görülmektedir. Köşk-minareler
yer kırık ve çatlaklar meydana gelmiştir. düz damlı ev yapma geleneğinin yaygın
Bazılarının da üzeri betonla sıvanarak olduğu Kayseri’de, mescitleri sivil mima-
basit bir görünüm kazandırılmıştır. riden ayırmanın en ucuz yolu olmuştur.
Kayseri’nin ucuz ve pratik bir uygulama Bazı araştırmacılar tarafından minber
ile minber (köşk) minare inşasında çevre (köşk) minarelerin çan kulelerinden
iller de dâhil olmak üzere bütün Anadolu ilham alınarak yapılmış olduğu ileri
şehirlerinin öncüsü olduğu ve bu gelene- sürülmektedir. Değişik kültürlerin birçok
ği özgün örneklerle birlikte Cumhuriyet konuda (sanat, mimari vb.) birbirlerini
Dönemi’nde de devam ettiği, incelenmiş etkilemiş oldukları bir gerçektir. Bununla
olan örnekler çerçevesinde ortaya çık- birlikte mimaride birbirlerine kemerle
maktadır. 1980 tarihli Emir Sultan Mes- bağlanan dört sütunun üzerinin çatılı bir
cidi minber (köşk) minaresi zarif görünü- külahla örtülmüş olması bilinen doğal
mü ve farklı formu ile şehir merkezinde inşa sistemlerinden birisidir. Minber
yer almakta olup Kartal Yeni Camii, (köşk) minarelerin inşasındaki en önemli
Hasinli Camii, Yazır köyü Camii (1960), neden, mescitleri düz damlı evlerden Hunat Hatun Camii minber
(köşk) minaresi planı
Bünyan Büyük Bürüngüz Alaüddevle ayırt edebilmektir. (çizim: E. Güleç)