Page 465 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4
P. 465

[1896] 456 / MİM                   KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹


                                    Ceylan-A. E. Tozoğlu), Kayseri 2012, s. 79-100;   1500  tarihli  Defter’de  İspile  köyünden
                                    Topçu,  DTE;  Y.  Özbek,  “Kayseri  Evlerinde   bahsedilirken  Cırlavuk  köyü  ile  alakalı
                                    Duvar  Resimleri”,  “Gelenek,  Kimlik,  Bireşim,   ilginç bir kayıt düşülmüştür. Buna göre,
                                    Kültürel  Kesişmeler  ve  Sanat”,  Günsel   “Karye-i İspile, karye-i mezkûreden inen
                                    Renda’ya Armağan, Ankara 2011, s. 209-219;
                                    Ş. Tali, “Kayseri Talas Akçakaya Köyü’nde Tari-  sudan  karye-i  mezkûre  ve  karye-i  Vank
                                    hi Üç Cami” Uluslararası Katılımlı 15. Orta-  ve Tevânasûn ve Germur ve karye-i Cır-
                                    çağ Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Sempoz-  lavuk halkının her çifte iki nevbet suları
                                    yumu, Eskişehir 2012, C. II, s. 735-748; Ş.Tali,   olduğuna  tertîb  üzere  ellerinde  hüccet-i
                                    “Kayseri  Molu  Köyünde  Bulunan  Tarihi  Yapı-  şer‘iyyeleri  var.  Ber-mûceb-i  hüccet-i
                                    lar”,  16.  Ortaçağ  Türk  Dönemi  Kazıları  ve   şer‘iyye  mutasarrıf  olalar”  şeklindeki
                                    Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Bil-  kayıt, İspile’den gelen suyun Vank, Tavlu-
                                    dirileri, Sivas 2014, C. II, s. 701-716.    sun*, Germir* ve Cırlavuk köyleri arasın-
                                                        YILDIRAY ÖZBEK
                                                                         da  ekilebilir  toprakların  sulanabilmesi
                                   MİMARSİNAN (CIRLAVUK)                 için  nöbetleşe  kullanılması  hususunda
                                    Koramaz nahiyesine bağlı olarak ilk defa   Kayseri kadısı tarafından hüccet verilmiş
                                    1484 tarihli Defter’de “Karye-i Cırlavuk”   ve verilen emir gereğince suyun kullanıl-
                                    adı altında kaydedilen köyde 34 Müslü-  ması istenmiştir.
                                    man hane,  9 tane de gayrimüslim hane   1570 tarihli Defter’de “Karye-i Cırlavuk
                                    olmak  üzere  toplam  43  nefer  ikamet   malikâne-i vakf-ı Cami-i Sultan, dîvânî ve
                                    etmekteydi.  1500  tarihli  Defter’de   örfiyye  tımar”  şeklinde  kaydedilmiştir.
                                    “Karye-i  Cırlavuk,  tîmâr-ı  Dizdârma   Buna  göre  köyün  malikâne  gelirinin
                                    ‘amerdân-ı  kal‘a  mâlikânesi  vakf-ı   Cami-i Sultan / Camii Kebir’e vakfedildi-
                                    Câmi‘-i Sultân” şeklinde kaydedilen köy,   ği divani ve örfi gelirlerin de tımara tahsis
                                    Kayseri Kalesi dizdarına ve kalede görev-  edildiği  kaydedilmiştir.  51  Müslüman
                                    li askerlere tımar olarak tahsis edilmişti.   hane,  10 gayrimüslim hane nüfus vardı.
                                    Köyün malikâne geliri ise Cami-i Kebir*   Köye bağlı olan Doklar mezrası ile ilgili
                                    vakıfları  arasında  yer  almaktaydı.  Bu   “Mezraa-i  Doklar  nezd-i  sınur-ı  karye-i
                                    tarihte köyde 22 Müslüman hane, 4 gay-  mezbure. Malikâne vakf-ı türbe-i Hurşid
                                    rimüslim hane, az miktarda toprak tasar-  Hatun”  şeklinde  bir  kayıt  vardır.  Buna
                                    ruf  eden  11  caba,  7  mücerret  ve  köye   göre köyün sınırında bulunan bu mezra-
                                    dışarıdan gelen bir biruni ile bir de mec-  nın  malikâne  geliri  Hurşid  Hatun
                                    zup  bulunmaktaydı.  Köyün  vergi  hasılı   Türbesi’ne  tahsis  edilmiş  ve  türbenin
                                    7164 akçe olup gayrimüslimlerden alınan   masrafları için kullanılmıştı.
                                    cizye  miktarı  ise  260  akçe  idi.  Buğday,   1584 tarihli Defter’de “Karye-i Cırlavuk,
                                    arpa  yulaf,  çavdar,  mercimek  ürünleri   malikâne vakf-ı Câmi’-i Sultan, dîvânî ve
                                    yanında bağ ve bostan üretimi de vardı.   örfiye hâss-ı hümâyûn tâbî’-i Sahra” şek-
                                                                         linde  kaydedilmiştir.  Köyün  malikâne
                                                                         geliri  yine  Cami-i  Kebir’e  vakfedilirken
                                                                         bu  defa  divani  ve  örfi  vergiler  padişah
                                                                         hassı olarak tahsis edilmişti. Daha önce
                                                                         Koramaz nahiyesi*ne bağlı olan Cırlavuk
                                                                         köyü,  1584  tarihli  Defter’e  göre  Sahra
                                                                         nahiyesi*ne bağlanmıştı. Bu tarihte köyde
                                                                         64 Müslüman hane, 2 gayrimüslim hane
                                                                         vardı. Gayrimüslimlerin şehir veya başka
                                                                         bir yere göç ettiği tahmin edilmektedir.
                                                                         1642 tarihli Avarız Defteri’ne göre Cırla-
                                                                         vuk  köyünde  121  nefer  ve  orta  hâlli  74
                                                                         hane ikamet etmekteydi.
                                                                         1831 tarihli Nüfus Yoklama Defteri kayıt-
                                                                         larına göre köyde çok önemli bir nüfus
         Mimarsinan (Cırlavuk) merkez -2008 (H. Yüksel)                  artışı meydana gelmiştir. Aşağı ve Yukarı
   460   461   462   463   464   465   466   467   468   469   470