Page 36 - Kayseri İmari Ve Mekansal Gelişimi

36 İkinci Bölüm

Bağ evleri doğaya özgürce açılmaları ve çevreye tek tük dağılmaları nede-
niyle Kayseri’deki geleneksel kent evlerinden oldukça farklıdır. Hiçbir evin di-
ğerine yaslanmaması, tasarımcısının sokak veya meydanla ilgili her hangi bir
kaygıya sahip olmaması, bağ evlerinde farklı düzenlemelere olanak vermiştir.
Avlular kent evlerinin planlarına yön verir, kütlelerin düzenlenmesinde alı-
nan temel kararları belirlerken, bağlarda ikinci plana düşmüşlerdir. Yine de çok
sayıdaki bağ evi avluları ile birlikte planlanmış ya da bir avlu çevresinde düzen-
lenmiştir.

Çoğunlukla kare veya kareye yakın bir dikdörtgen şeklinde olan avlular 40–
50 m ’den başlayıp 150–200 m ’ye kadar değişen ölçülerdedir. Ortalarına evin
2
2
kuyusu, çeperlerine, varsa bağ sekisi, açık mutfak ya da ocak, ahır ve helâ yerleş-
tirilmiş, odalar, tol, örtme veya köşkler avluya bakacak şekilde planlanmıştır.
Evlerin bir bölümü ise tanımlı veya tanımsız avlu denebilecek bir mekân
kullanmadan özgür bir tutumla bağ içine yayılmıştır. Bu tür evlerin kullandığı
dış alanlar, birkaç ulu ağaç, arazide var olan yükseklik farkları, büyük bir kaya
kütlesi, doğal bir taşlık, dere veya uçurum gibi doğal sınırlarla belirlenmiştir.

Avlusu olsun, olmasın, kuyu başları her bağ evinin odak noktasıdır. Su kay-
nağının bulunduğu yere dikilen asmalar, çardaklara alınır, evin çevresinde gölge-
lik alanlar oluşturmak için kullanılırdı.

Geleneksel Kayseri bağ evleri; bakımsız, kimsesiz boynu bükük...