Page 20 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1
P. 20

22 / ABD                            KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

                                                                            Çeş me de  hiç bir  süs  un su ru  bu lun ma -
                                                                            mak ta d›r.
                                                                            1978 y› l› na ka dar kul la n› lan çeş me, bu ta -
                                                                            rih ten son ra ev le re yo ğun ola rak şe hir su -
                                                                            yu nun  bağ lan ma s›  so nu cun da  fonk si yo -
                                                                            nu nu  ya vaş  ya vaş  kay bet me ye  baş la dı.
                                                                            1981 y› l›n da da ta ma men su yu ke sil miş -
                                                                            tir.
                                                                            Kay nak ça: Denk taş, Su Ya p› la r›, s. 112-114.
                                                                                              MUSTAFA DENKTAŞ

            Abdullah Efendi Çeşmesi (M. Denktaş)                           AB DUL LAH HÜSNÎ EFEN Dİ
                                                                            Âlim,  şa ir  (Kay se ri,  1688–1776).  Kay se -
                                       ta ra f›n dan  in şa  et ti ril miş tir. Ki ta be si  ri’nin ta n›n m›ş ve kök lü ai le le rin den bi ri -
                                       mer mer dir. Çeş me gü nü müz de kul la n›l -  ne men sup Ha c› Ali Efen di’nin oğ lu dur.
                                       ma mak ta d›r. Çeş me nin ön yü zün de düz -  Kay se ri’de doğdu ve ya şa dı. ‹yi bir eği tim
                                       gün kes me taş, yan yü zün de ka ba yo nu  al d›k tan  son ra  Kay se ri  Mah ke me-i
                                       taş mal ze me kul la n›l m›ş t›r.    Şer’iy ye sin de me mur ola rak ilk gö re vi ne
                                       Çeş me, ar ka s›n da bu lu nan su de po su nun  baş la dı. Za man la mah ke me baş kâ tip li ği -
                                       ön yü zü ne in şa edil miş tir. Ese rin yük sek -  ne ka dar yük sel di, De ve li Ka za s› Ka d› l› ğ›
                                       li ği 3,60 m, ge niş li ği 6,80 m’dir. 0,64 m  ve ‹b ra him Ara bî’nin ye ri ne Kay se ri Ka d›
                                       de rin li ğin de ki niş üze ri ni ör ten yu var lak  Ve kil li ğin de bu lun du.
                                       ke mer, yan la r›n da ki y›ğ ma ayak lar üze ri -  Âlim, şa ir, edip, fa z›l ve arif bir ki şi ola rak
                                       ne otur mak ta d›r. Niş içe ri sin de yer alan  bir hay li şöh ret ka za nan Ab dul lah Hüs nî
                                       tek de lik li ay na ta ş›, tah rip ol muş tur. Ay -  Efen di’nin Kay se ri’de ki ünü ve say g›n l› ğ›
                                       na ta ş› n›n he men al t›n da 0,45 m yük sek -  o de re ce faz la ol du ki, ço cuk la r› ve to run -
                                       li ğin de 1,30 m ge niş li ğin de  taş ya lak yer  la r› iki ne sil bo yun ca “Hüs nî Efen di za de -
                                       al mak ta d›r. Taş ya la ğ›n her iki ya n› na ay -  ler” ola rak an›l dı lar .
                                       n›  yük sek lik te  bi rer  taş  yer leş ti ril miş tir.  Hüs nî’nin, Ah met Emin Gü ven Bey ta ra -
                                       Yan k› s›m da bu lu nan bu taş la r›n üze ri ne  f›n dan neş re dil miş bir ga ze li, I. Ab dül ha -
                                       de  bi rer  adet  se ki  ko nul muş tur.  Çeş me  mid’in 1774’te tah ta ç› k› ş› na da ir iki ta rih
                                       ni şi nin  gü ney  ve  ku ze yin de  2,20 m  ve  man zu me siy le,  Şey hü lis lam  Dür rî za -
                                       2,48 m  ge niş li ğin de ki  du var lar  dik ka ti  de’ye yaz d› ğ› 50 bey ti aş k›n man zum arî -
                                       çek mek te dir. Yu var lak ke me rin ki lit ta ş› -  za s› ve Hz. Pey gam ber için ka le me al›n -
                                       n›n  0,12 m  yu ka r› s›n da,  0,62 x  0,36 m  m›ş  5 be yit lik  bir  man zu me si  eli miz de
                                       öl çü le rin de ki ki ta be gö rül mek te dir. Ki ta -  bu lun mak ta d›r.  Şa ir li ği ne  ör nek  ola rak
                                       be nin  çev re si  cep he den  ç› k›n t›  ya pan  ga ze li ni aşa ğ› ya al› yo ruz:
                                       0,06 m  enin de ki  sil mey le  s› n›r lan d› r›l -
                                       m›ş t›r. Üç sa t›r l›k ki ta be ne sih hat la ya z›l -  Ha kî kat de ci hâ nın ‘izz ü câ hı zıll-ı zâ’il dir
                                       m›ş t›r.                             Ana dil-bes te ol maz lâ-ce rem her kim ki
                                       Oku nu şu:                                                      ‘âkıl dır
                                             Rağ bet  iden  bu  çeş me ye  Ulu
                                             Hakk’dan                       Emel ser-riş te si ne rabt-ı kalb it mek
                                             Ke rûn rağ bet-i a‘lâ ya de rû en vâ-‘i               ha mâ kat dir
                                             ni‘me ti                       Bu fik ri ‘âkıl et mez hak sö ze mec nûn da
                                             Subh-ı me sâ ley le rah met içün                          kâ’il dir
                                             Sâ hi bü’l- hay rât el- Hâc ‘Ab du’1-
                                             lâh Efen diy le                N’ola hük mü nü kıl sa ‘âle me kevn ü fe sâd
                                            Ara bî..................ile......................             ic râ
            Abdullah Efendi Çeşme kitabesi
            (M. Denktaş)                    ................ey le ye ih yâ   Ki zî râ sadr-ı şer’i zabt eden şim di
                                                     Se ne H 1246 (M 1830).                           esâ fil dir
   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25