Page 19 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1
P. 19

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹                                ABD / 21


           gi li des ta n›, o de vir de ya şa nan ac› ve yok -  ev len di ği ni  ve  bu  ev li li ğin den  Meh med
           luk la r›,  çe ki len  s› k›n t› la r›  di le  ge tir me si  ‹l mî, Fey zul lah ve Meh med Âdil Efen di
           ba k› m›n dan hem önem li hem de en bi li -  ol mak üze re üç oğ lu ol du ğu nu bi li yo ruz.
           nen şi i ri dir.                    Gön cü za de Kâ s›m Efen di (öl. 1842), öğ -
                                 EMİR KALKAN   ren ci le rin den di.  Sa y› l›  âlim ler  ara s›n da
                                               yer alan oğul la r› Meh med ‹l mî Efen di ve
          AB DUL KÂ DİR EFEN Dİ                Meh med Âdil Efen di (öl. 1834) de öğ ren -
           Müderris (De ve li, 1874/75 - ?). De ve li’nin  ci le ri olup ba ba la r› n›n mes le ği ni sür dür -
           Gü ney Ma hal le si’nde doğ du. Ba ba s› Ha -  dü ler. Ab dul lah Efen di’nin nes li bu oğul -
           san Ağa’d›r. Tah si li ne De ve li’de baş la ya -  la r›n dan “Kü çük Ho ca lar”, “Sa r› Ab dul -
           rak De ve li li mü der ris ler den ‹n ce za de ‹s -  lah  Efen di za de ler”  ve  “Müf tü za de ler”
           ma il Efen di’den bir müd det ders oku du.  ola rak de vam et ti.
           Da ha  son ra  oku mak  için  ‹s tan bul’a  git ti  Meş hur Müf tü Ha c› En ver Efen di bu soy -
           (1893/94).  ‹s tan bul’da  Ha dim  Hü se yin  dan  gel mek te  olup  Meh med  Âdil  Efen -
           Pa şa Med re se sin de 1900’e ka dar ‹b ra him  di’nin oğ lu dur. Ah med Na zif Efen di, An -
           Hu lu si  Efen di’den  oku du  ve  ica zet na me  ka ra vî Sa r› Ab dul lah Efen di’nin çağ daş -
           al d›.                              la r›  ara s›n da  Gö zü bü yük za de  ‹b ra him
           Tah sil  son ra s›  De ve li  Mü der ris li ği ne  Efen di * (öl. 1838), Ha c› Vah di Sa lih Efen -
           atan d›  (1902).  Bu ra da  ders  ver di.  Da ha  di (öl. 1829) ve Ka vuk çu za de Ha c› Ni ya -
           son ra da Ço rum san ca ğ› na mü der ris ola -  zi Efen di (öl. 1821)’yi sa yar. Ai le me zar l› -
           rak atan d› (Şu bat 1909/10). Ölümünden  ğ›,  Sey yid  Bur ha ned din  Tür be si’nin  gü -
           önce  Kay se ri’ye  dö nüp  dön me di ği  ve  ne yin de dir. Baş l›k l› me zar ta ş› n›n 9 sa t›r -
           han gi y›l öl dü ğü hak k›n da bil gi yok tur.  l›k ki ta be si nin ba ş›n da “Hu ve’l-Hal lâ ku’l-
           Kay nak ça: Al bay rak, SDO U, C. I. s. 74.  Bâ kî”den  son ra  “Sa r›  Ab dul lah”  ya z› s›
                        YUSUF TURAN GÜNAYDIN   okun mak ta d›r;  an cak  ge ri  ka lan  ya z› lar,
                                               taş eri di ğin den, oku na ma mak ta d›r. “1872
          AB DUL KÂ DİR KADRÎ EFEN Dİ          Ta rih li Kay se ri Ver gi Def te ri” ka y›t la r›n -
           Di van şa i ri ve na ki bü leş raf (Kay se ri, ? –  da,  Ha mur cu  –Gu bar  Oğ lu  Böl ge si–
           ‹s tan bul, 1604). Kay se ri’de ka d› l›k yap t›.  Mum cu So ka ğ›’nda, “Sa r› Ab dul lah za de
           ‹s tan bul’da na kibü leş raf (Pey gam ber so -  Med re se si” di ye bi li nen ha rap bir med re -
           yun dan  olan la r›n  iş le ri ni  gör mek  üze re  se den  bah se dil mek te dir.  Bu ra dan,  bir
           gö rev len di ril miş ki şi) ol du (1599). Ba ba -  med re se kur du ğu an cak oğul la r› n›n ve fa -
           s›,  Ka d›  Em rul lah  Efen di,  Şeyh  ‹b ra him  t›n dan so nra bu nun de vam et me di ği so -
           Ten nû rî’nin  k› z›  Ha ti ce  Ha n›m’›n  oğ lu -  nu cu na va ra bi li riz.
           dur. Son de re ce kül tür lü ve za rif bir kim -  An ka ra’dan ge lip Kay se ri’yi va tan edi nen
           se ola rak dik kat çe ken Ab dül kâ dir Efen -  bu  ki şi,  Kay se ri’yi  “ma karr-›  ule ma”
           di, “Kad rî” mah la s›y la şi ir ler yaz d›.  eden ler den  bi ri  ol du ğu  gi bi,  so yun dan
           Kay nak ça:  A.  Na zif, Me şâ hir  (Di ri öz’ler),  s.17;  ge len  âlim ler  de  bu  ol gu nun  de vam  et -
           “Kad rî”, TDE A, C. V. s. 84; Sa toğ lu, An sik lo pe -  me si ni sağ la dı lar. Bi li nen yaz ma eser le ri
           di, s. 2.                            bu lun ma mak ta d›r.
                                 ATABEY KILIÇ
                                                Kay nak ça: A.  Na zif, Me şâ hir  (Di ri öz’ler),  s.58;
                                               Ali  R› za  Ka ra bu lut,  Dî vân çe-i  Râ şid  Efen di  ve
          AB DUL LAH EFEN Dİ (Sarı)            Kay se ri  Mü el lif le ri,  An ka ra  2008,  s.  133;  Cö -
           Âlim (An ka ra, ? – Kay se ri, 1807). Kay se -  mert,  19.Y.Kay se ri,  s.  104;  Gü ven,  Kay se ri’de
           ri’ye  yer leş miş tir.  Ba ba s›  ‹s ma il  Efen -  Mec mua lar, s. LXXIV, LXXVI I; Bağ dat l›, He diy -
           di’dir.  Do ğum  ta ri hi ni  bil me di ği miz  bu  ye, C. I. s. 427.
           âlim, il mî ha ya t› n› Kay se ri’de sür dür dü.           MUSTAFA IŞIK
           Mes ne vî şa ri hi  ola rak  bi li nen,  Se me ra -
           tü’l-Fu ad fî’l-Meb dei ve’l-Me âd ad l› eser  AB DUL LAH EFEN Dİ ÇEŞ ME Sİ
           sa hi bi Sa r› Ab dul lah, “An ka ra vî” (1584–  Kay se ri’ye 15 km me sa fe de ki Tav lu sun’da
           1660) so yun dan gel mek te dir. Kay se ri’de  bu lu nmaktadır. Çeş me,  üze rin de ki  ki ta -
                                               be ye gö re 1830 y› l›n da Ab dul lah Efen di
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24