Page 129 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

[600] 120 / EKO KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

hanları kuruldu. Dericilikte büyük mesa-
feler kat edildi ve deri işletmeciliğinin
ana merkezlerinden biri durumuna gelen
Kayseri’de hayvancılık da buna paralel
olarak gelişti. Sultan II. Bayezid zamanın-
da Kayseri sancakbeyi olan Mustafa Bey-
’in vakfiyesinden edindiğimiz bilgilere
göre, Mustafa Bey Kayseri’de 1497 tari-
hinde “Bedesten” yaptırdı. “Bedesten”le
birlikte Kapalı Çarşı’da 35 tane daha
dükkân inşa ettirdi. Eskiden “Pembe
Han”, bugün “Pamuk Han*” olarak bili-
nen Kapan Hanı ise Şah Hatun* isimli bir
XX. asrın başlarında deri işleyen debba esnafı (Müderrisoğlu, Yoksulların hanım tarafından “Bedesten”in karşısına
Zaferi)
yaptırıldı. Şehirde haftanın ve yılın belir-
nilen teşkilat Türkmen kız ve kadınların- li günlerinde büyük pazarlar kuruldu.
dan teşekkül etmekteydi. Bu teşkilata XVI. yüzyılda Kayseri’de, zeyrek ve keten
mensup hanımlar, debbağların yanında tohumlarının işlenerek yağlarının çıkarıl-
yan ürün olan yünleri, örgü ve dokuma dığı 36 adet bezirhane* imalathanesi var-
olarak değerlendiriyorlardı. Bu çarşılar- dı. Bezirhanelerde bu usulle elde edilen
da üretilen halı ve kilimler İstanbul ve yağa bezir yağı denilir ve boya üretimin-
diğer beldelere ihraç edilirdi. En kaliteli de kullanılırdı. Dokumacılıkla* ilgili za-
sahtiyan (işlenmiş, cilalanmış deri) bura- naatlar arasında en çok boyacılıktan* söz
da üretilirdi ancak savaş malzemesi olan edilmektedir. Kayseri, dokumacılıkta
Kayseri sahtiyanının ihraç edilmesi ya- Konya, Tire ve Tokat gibi canlı ticaret
saktı. merkezlerinden biri olup, Kayseri’de bu
Anadolu’da Moğol istilasının başlaması işe ayrılmış sokak ve avlular vardı. Adı
ve Kayseri’nin Baycu Noyan* tarafından geçen şehirlerden toplanan vergiler ara-
işgal edilip günlerce yağmalanması sonu- sında, hemen her zaman boyahaneler-
cunda Kayseri’nin iktisadi ve ticarî düze-
ni bozuldu. den alınan ve genellikle on binlerce akçe-
yi bulan vergiler yer alırdı. Çeşitli yün,
Osmanlı Devleti Zamanında Ekonomi: Osmanlı-
ların Anadolu’ya hâkim olup beylikten kumaş, deri ve sahtiyan gibi maddeler,
devlete geçtikleri XV. yüzyıl ortalarında boyahanelerde boyanıyordu. Kayseri
Kayseri, iktisadi ve ticarî yönden önemi- ekonomisinde önemli bir yere sahip olan
ni devam ettirdi. Kervan ticaretinin “cehri*” bitkisi ise bu boyaların kalıcı ol-
önemli uğrak yerlerinden birisi olan Kay- masını sağlıyordu.
seri’de büyük çaplı pazaryerleri ve ticaret XVII. yüzyıl başında Celali isyanları sıra-
sında boya sıkıntısı çekildiğinden boya-
haneler bir süre kapatıldı ve yeniden
açıldığında uzun süre eski seviyesine ula-
şamadı. Kayseri boyahanelerinin geliri,
Karaman Beylerbeyi’nin hassı idi. Bu
asırda bağcılık, bostancılık ve arıcılık da
önemli bir yere sahipti. Kayseri’nin ima-
lat merkezi olarak taşıdığı önem yerel
boyutları aşıyordu. Tüccar Kayseri’den
Edirne’ye birkaç parça sahtiyan götür-
mekteydi. Bu asırda Kayseri’deki meslek
grupları arasında “çullah”(çul dokuyucu-
su), “hallaç”, “kasap”, “taşçı”, “zaviye-
Cuma Pazarı-1927 (Albüm, TBMM) dâr”, “hattat”,” türbedâr”, “nalbant”, “ka-