Page 155 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2
P. 155

[626] 146 / EMİ                    KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹


                                    Gönül bir şûha mâildir değil hiç    EMİNEDDİN MİKAİL
                                                           kâbil-i teshîr  Kayseri’de zaviye (tekke) yaptırmış Ana-
                                    Ümîd eyler visâl-i ni’metiyle olmayı   dolu Selçuklu devlet adamı.
                                                                dil-sîr  Emineddin  Mikail  devrin  kaynakların-
                                                                         dan  İbn  Bibi’nin  bildirdiğine  göre  Rum
                                    Dağılmış sû-be-sû mâr-ı siyeh şeklinde   (Anadolulu Hristiyan) asıllı olup Selçuk-
                                                               gîsûlar   lu devlet adamı ünlü Hoca Müstevfi (ma-
                                    Virüp yek nazrada dehşet kılur       liye bakanı) Sadeddin Ebu Bekr-i Erdebi-
                                                        üftâdesin dil-gîr  li’nin  azat  ettiği  kölelerindendi.  Üstün
                                                                         gayreti,  engin  bilgisi,  sağlam  inancı  ve
                                                                         güçlü  kalemi  ile  kendini  gösterdi  ve  en
                                    Şeb-i yeldâ gibi zülfin hayâl-i dilde
                                                              dâimken    üstün  mertebelere  erişti.  Hadis,  fıkıh  ve
                                    Nasıl ‘uşşâkının boynu olur vâreste-i   hikmet ilimlerine vâkıftı. Herkes tarafın-
                                                                         dan sevilirdi. Yaptığı hayırlar ve bağışlar-
                                                                zincîr
                                                                         la meşhur olmuştu. Sınırsız cesaret ve yi-
                                                                         ğitliğe  sahipti.  Gürz,  yay  ve  mızrak  gibi
                                    Hezâran nâz u istiğnâ ile teşrîfe meyl   silahları  ve  çevganı  (polo  oyunu)  en  iyi
                                                                  itse   şekilde kullanır ve oynardı. Devrin büyük
                                    Ziyâ-yı mihr-i hüsni bezm-i rindânı   mutasavvufu  Mevlâna  Celâleddin-i  Rû-
                                                            kılur tenvîr  mi’nin  yakınlarından  olup,  Mevlâna’nın
                                                                         mektup yazdığı kişilerden biri idi. Mevle-
                                    Emîn olmaz gönül bast-ı merâmın      vi menakibnâmesi olan Menakibû’l-âri-
                                                           ‘arz-ı hâl ile  fin  de  onun  ve  hanımının  Mevlâna  ile
                                    Mürüvvet itse de hâlim şifâhen eylesem   münasebetlerinden  bahis  vardır.  Yine
                                                                takrîr   devrin  kaynaklarından  Müsamertü’l-
                                                                         Ahbar da, onun cömertlik ve belagattaki
                                    *            *                       üstünlüğünden, devlet adamı olarak liya-
                                                                         katinden,  çevresindekileri  yetiştirip  ka-
                                                                         zandırdığı  makamlardan  bahis  bulun-
                                    Sevdiğim hâlini sen bilemezsin
                                    Gelmesin başına hasâr-ı gurbet       maktadır.
                                    Bir kere düşersen kurtulamazsın      Emineddin  Mikail’in  Selçuklu  sultanla-
                                                                         rından  II.  İzzeddin  Keykâvus’un  ikinci
                                    Enhâr imiş sû-yı çehâr-ı gurbet
                                                                         saltanatı sırasında müstevfi (maliye baka-
                                                                         nı) iken, saltanat naibi meşhur vezir Sa-
                                    Hâme keşîd olmaz garîb ismine
                                                                         hib Ata Fahreddin Ali*’nin vezirliğe geti-
                                    Belki kendi mâlik olmaz cismine      rilmesi  üzerine  saltanat  naibliğine  terfi
                                    Gecelerde uyku girmez çeşmine        ettirildi  ve  bu  makamda  uzun  süre,  IV.
                                    Yeksân olur leyl ü nehâr-ı gurbet    Kılıç Arslan ve III. Keyhüsrev dönemle-
                                                                         rinde de devam etti. 1277 yılında Karama-
                                    Mürg-i dil zâr ider hâr-ı verdinden  noğlu  Mehmed  Bey,  Selçuklu  şehzadesi
                                    Vatan muhabbeti sıla derdinden       olduğunu ileri sürdüğü Alaaddin Siyavuş
                                    Kurtulunmaz aslâ germ ü serdinden    (Cimri)’u, mevcut sultan III. Keyhüsrev’in
                                    Tiz gelüp geçmekde bahâr-ı gurbet    yerine  sultan  yapmak  üzere  başkent
                                                                         Konya’yı muhasara ettiğinde şehirde bu-
                                    Emin ancak Hakdan istimdâd ider      lunan  Saltanat  Naibi  Emineddin  Mikail
                                    Vîrâne gönlümü ol âbâd ider          müdafaaya  başlamıştı.  Kale  kapılarını
                                    Gâhi nâ-şâd ider gâhi şâd ider       ateşe  veren  Karamanlılar  şehre  girmiş,
                                    Böyledir ahvâl-i diyâr-ı gurbet      kaçmakta  bulunan  Emineddin  Mikail’i
                                                                         de  Konya-Kayseri  arasında  yakalayarak
                                    Kaynakça: A. E. Güven, Zıllî-zâde Hacı Emin
                                    Efendi,  Erciyes  Üniversitesi  Yayınları,  Kayseri   merkeze getirmişler ve ona işkence edip,
                                    1994; Güven, Kayseri’de Mecmualar, s. 110-111.  gömülü olan hazinelerinin yerini öğrene-
                                                           ATABEY KILIÇ  rek hayatına son vermişlerdir.
   150   151   152   153   154   155   156   157   158   159   160