Page 167 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2
P. 167

[638] 158 / EMİ                    KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹


                                    Kaynakça:  Mehmet  Eskioğlu-Mehmet  Çayır-  Kapadokya’ya vali olarak tayin ettiği Ebül
                                    dağ,  Melik  Gazi  Türbesi  Rehberi  ve  Daniş-  Gazi’nin  Kapadokya  Emîri  Hasan  Bey
                                    mendliler’in  Kayseri’deki  Eserleri,  Kayseri   (Hasan onun diğer ismi) olması gerektiği-
                                    1987;  Mehmet  Çayırdağ,  “Dulkadıroğulları’nın
                                    Kayseri’deki Eserleri”, Çayırdağ, KTA; Mehmet   ni  belirtmiştir.  Süleyman  Şah’ın  şehade-
                                    Çayırdağ,  “Kayseri’de  Kitabelerinden  XV  ve   tinden sonra İznik’te devleti idare etmeye
                                    XVI. Yüzyıllarda Yapıldığı Anlaşılan İlk Osman-  devam eden Ebül Kasım’ın üzerine Büyük
                                    lı Yapıları”, Vakıflar Dergisi, S. XIII.  Selçuklu Sultanı Melikşah, Bozan kuman-
                                                      MEHMET ÇAYIRDAĞ    dasında bir ordu göndermiş; Bozan, Ebül
                                                                         Kasım’ı  öldürdüğü  halde  yerine  geçen
                                   EMİR HASAN BEY                        kardeşi  Ebül  Gazi’den  şehri  alamadan
                                    Birinci  Haçlı  Seferi  esnasında  Kayseri   dönmüştür. Ebül Gazi Büyük Selçuklular-
                                    (Kapadokya)  Emîri.  Danişmend  Gazi’-  da esir olarak kalan Süleyman Şah’ın oğlu
                                    nin fetihlerini anlatan Danişmendnâme’-  Sultan  I.  Kılıç  Arslan,  Melikşah’ın  ölü-
                                    de,  Danişmend  Gazi  ve  etrafında  olan   münden  (1092)  sonra  İznik’e  dönünce
                                    Türk Beylikleri ile çarpışmaya hazırlanan
                                    Anadolu’nun  Hristiyan  kumandanların-  devleti ona teslim etmiştir.
                                                                         Danişmendnâme’de  abartılı  faaliyetleri
                                    dan  şöyle  nakledilmiştir:  “Bizans  İmpa-
                                    ratoru üzerinde bir düşman vardır. Ko-  anlatılan  bu  beyin  Birinci  Haçlı  Seferi
                                    mutanlarına Sultan Turasan (Dur Hasan)   esnasında  Anadolu  Selçuklu  Sultanı  I.
                                    derler. İmparatora çok cefalar yaparmış.   Kılıç Arslan’la beraber düşmanla müca-
                                    Niyetimiz  ona  (imparatora)  yardım  et-  dele ettiği tarihî kaynaklarda bulunmak-
                                    mektir. Onlar (Turasan ve yakınları) Bat-  tadır.  Nitekim  Anadolu  Selçuklularının
                                    tal Gazi*’nin torunlarındandır. Adı Sultan   ilk başkenti İznik’in, 26 Haziran 1097’de
                                    Turasan’dır.  İki  Pehlivanı  vardır.  Birine   Haçlı  desteğindeki  Bizanslıların  eline
                                    Kara Doğan ve birisine Çavuldur derler.   geçmesinden sonra Kılıç Arslan Frankla-
                                    Bir akrabası vardır, Hasan derler. Kayse-  ra  (Haçlılar)  karşı  koymak  üzere  bütün
                                    riyye’den tâ İstanbul kapısına dek ne ka-  Anadolu’da mücadeleye girişiyor ve Da-
                                    dar  şehir  varsa  hepsini  harap  etmişler.   nişmendli  hükümdarı  Danişmend  Gü-
                                    Rumların  evlerini  yakmışlar.  Denizi  de   müş  Tekin’i  ve  Kayseri  Emîr’i  Hasan
                                    geçmişler,  İstanbul’a  varıp  imparatorun   Bey’i  yardıma  çağırıyordu.  Nihayet
                                    askerlerini kırmışlar, İstanbul’u almışlar.   Eskişehir’de  Haçlılar’ı  karşılayan  Türk
                                    Şehri  tamamen  harap  etmişler.  İmpara-  müttefik  güçleri  çok  kalabalık  ve  zırhlı
                                    tor İskender’i tutup boğazından asmışlar.   düşman karşısında netice alamadan, mü-
                                    O Rumların hepsi çaresiz kalmış. Oradan   cadeleye  Anadolu  içlerinde  devam  et-
                                    geri dönüp Rum vilayetine (Anadolu’ya)   mek üzere çekilmek zorunda kalmışlar-
                                    girmişler. Deniz kenarında ne kadar sağ-  dır (4 Temmuz 1097). Haçlılar ise yolları-
                                    lam kale varsa hepsini yıkmışlar. Hacca   na Konya istikametinde devam etmişler-
                                    (Kudüs’e)  giden  üç  bin  ruhbanı  öldür-  di. Yollarda Haçlılara taciz hareketlerin-
                                    müşler. Hele bir fitnedir Rum (Bizanslı-  de  bulunan  Kılıç  Arslan  nihayet  Daniş-
                                    lar) içine bıraktılar. Böyle olunca bu or-  mend Gazi, Hasan Bey ve diğer kuvvet-
                                    duyu  (Turasan’ın  güçlerini)  bir  tarafa   lerle birlikte Ereğli’de düşman karşılama-
                                    edelim, sonra İstanbul’a gidip onlara yar-  ya  hazırlanıyordu.  Fakat  burada  da  bir
                                    dım edelim”.                         netice  alınamadı.  Haçlıların  bir  kısmı
                                    Malazgirt’ten  sonra  Kayseri  fatihi  olarak   Gülek  Geçidi’nden  Adana’ya  inerken
                                    gösterilen Turasan Bey’in, aynı zamanda   büyük bir bölümü de Kayseri’ye doğru,
                                    Kayseri hakimi olarak bilinen Hasan Bey   Türk kuvvetlerinin üzerine harekete geç-
                                    olduğu hakkında görüşler vardır. Selçuklu   ti. Hasan Bey bunlarla çok çetin muhare-
                                    tarihi uzmanı Osman Turan, Anadolu Sel-  belerde bulundu ve kendi adı ile anılan
                                    çuklu Devleti’nin kurucusu ve ilk sultanı   Hasan  Dağ  yamaçlarında  çok  şehitler
                                    Süleyman Şah’ın Antakya Seferi’ne çıkar-  verdi.  Kayseri’deki  “Meşhed  Ovası”*  is-
                                    ken  başkenti  İznik’te  yerine  naib  (vekil)   mini de bu mücadeleler sırasında Kayse-
                                    bıraktığı komutanlarından Ebül Kasım’ın,   ri’de  yapılan  büyük  bir  savaş  esnasında
   162   163   164   165   166   167   168   169   170   171   172