Page 236 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2
P. 236

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹                           ERK / 227 [707]


          ERKUYUMCU, GARİP                     “Sıvacı  Kalust”    veya  “Dedeyan”  olarak
           Boks hakemi, boksör (Kayseri, 1939- ).   da bilinen Bektaşi âşıklardandır.
           İlk ve ortaokulu Kayseri’de bitirdi. Tar-  Kul Elfâzî (Bedros) (Kayseri, 1813-1863)
           sus  Amerikan  Kolejinden  mezun  oldu.   Âşık Lisânî (Kayseri, ?-1876): Adı Gara-
           Dil  ve  Tarih-Coğrafya  Fakültesine  gir-  bet Kalfayan’dır. İstanbul’a gitmiş ve bir
           diyse  de  ikinci  sınıftan  terk  etti.  Spora   müddet II. Mahmud’un sarayında bulun-
           küçük yaşta başladı. Öğrenciliği sırasın-  muştur.
           da  boks,  voleybol,  basketbol  ve  kayak   Âşık  İzânî  (1817-1889):  Adı  Mıgırdıç
           sporu yaptı. En çok etkinlikte bulundu-  Kasbaryan’dır.                 Garip Erkuyumcu
           ğu  boks  dalında    1956–1963  tarihleri   Âşık  Luftî  (1833-1898):  Adı  Hovhannes
           arasında  63,5  kg.da  Bölge  Birincisi,   Balıkçıyan’dır. Kalem şuarâsındandır.
           1959’da  Altın  Bilezik  Boks  Birincisi,   Âşık Peprone Çamurcıyan (1844-1926).
           1960’da  Hürriyet  Kupası  Birinciliği,   Âşık Maklûbî (?-1899): Dervîş Ohannes
           1960–1962 Orta Anadolu Grup Birinci-  olarak  tanınan  şiirlerini  genelde  Türkçe
           liği,  1961  Türkiye  Kulüpler  Birinciliği   söylemiştir.
           derecelerini kazandı. Bölge Boks antre-  Âşık Ziynetî (Krikor) (?-1889).
                                               Âşık Nâdirî (1845-1902/1904): Adı Naza-
           nörlüğü,  boks  ajanlığı,  boks  hakemliği   ret Bohçalıyan’dır. Türkçe, Farsça ve Er-
           yaptı. Boks Hakemliğinde millî olduktan   menice şiirleri vardır.
           sonra,  Uluslararası  Boks  Hakemliğine   Âşık  Cedîdî  (1845-  1922):  Asıl  adı  Hacı
           yükseldi. Küba’da yapılan Gençler Dün-  Karabet  Takesyan’dır.  Kalem  şuarâsın-
           ya Boks Şampiyonası’nda final müsaba-  dandır.
           kası  yöneterek,  Dünya  Şampiyonası  fi-  Âşık İlmî (1860-?): Adı Hacı Tüfekciyan’-
           nalinde müsabaka yöneten ilk Türk ha-  dır. Şiirlerini Türkçe söylemiştir.
           kemi unvanını kazandı. Beden Terbiyesi   Âşık Cemâlî:  19. yüzyılda yaşamıştır. E-
           Bölge Müdürlüğünde çalışmaya başladı   lem Beyân destanı vardır. Köroğlu Des-
           (1961).  Bu  teşkilatta  uzun  yıllar  çeşitli   tanı varyantlarından bir kısmını Ermeni-
           görevlerde bulunduktan sonra şube mü-  ceye kazandırmıştır.
           dürü olarak emekli oldu. Boks Federas-  Âşık Fakîrî: Asıl adı Hagop Halacoğlu’dur.
           yonunun çeşitli kurullarında görev yap-  Âşık Ziynetî: Hacı Parsel olarak da tanı-
           maktadır.                           nan şair, Âşık Cemâlî’nin oğludur. Şiirle-
                               HALİL SEVERCAN  rini genellikle Türkçe söylemiştir.
                                               Âşık Meydânî: Adı Hacı İstepan Merdin-
          ERMENİ AŞUĞLAR                       yan’dır. Bazı Ermenice şiirleri Türkçeye
           Anadolu  coğrafyasının  etnoğrafik  yapı-  çevrilen  şairin  doğum  ve  ölüm  tarihleri
           sından kaynaklanan kültürel zenginliğin   kesin olarak bilinmemekle beraber 1880-
           tabiî  sonucu  olarak  sanat  ve  edebiyat   1900 yılları arasında şöhret kazandığı ri-
           mahsullerinin de çeşitlilik kazandığı gö-  vayet edilir.
           rülmektedir. Kayseri ve civarında teşek-  Âşık Mahcûbî: Adı Hacı Boğos Bohçalı-
           kül eden aşuğluk geleneği de bu renklili-  yan olan şair, Büyük Mahcûbî olarak da
           ğin bir parçasıdır. Kayserili Ermeni asıllı   bilinir. Sadece Türkçe şiirler söylemiştir.
           âşıkların çoğu XVIII. ve XIX. yüzyıllarda   Âşık Tâlibî (Garabet).
           yaşamışlardır.  Klasik  kaynaklardan  ve
           cönklerden yirmiye yakın aşuğ tespit edi-  Kaynakça: Bayrak, Mehmet; Alevi-Bektaşi E-
                                               debiyatında  Ermeni  Âşıkları  (Aşuğlar),  Öz-
           lebilmiştir. Cönklerde bu aşuğların Arap   Ge Yayınları, Ankara 2005; Elçin, Şükrü, Halk
           harfli  ve  Ermeni  harfli  şiir  metinlerine   Edebiyatına  Giriş,  Akçağ  Yayınları,  Ankara;
           rastlanmaktadır.  Tespit  edilen  aşuğlar   Ergun, Sadettin Nüzhet; Türk Şairleri, İstanbul
           şunlardır:                          1935; Kocatürk, Vasfi Mahir, Saz Şiiri Antoloji-
           Âşık Ganî (Germir,  1762-?): Âşık Ganî-  si, 1963; Türkmen, Fikret, “Türk Halk Edebiyatı-
                                               nın Ermeni Kültürüne Tesiri”, Yeni Türkiye, S.
           oğlu olarak da bilinir.             38, Ankara 2001.
           Âşık Kalust Dedeyan (Talas, 1810-1910):                    ATABEY KILIÇ
   231   232   233   234   235   236   237   238   239   240   241