Page 241 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

[712] 232 / ERM KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

Surp Garabed Baş Manastırı’nda okullar
açılmıştır. Bu okullarda yetişen öğrenci-
ler manastırlar için diakoz papaz, el yaz-
ması kitapları kopya edebilecek kişiler
olarak yetiştirilmişlerdir.
Ermeni toplumunda halk okulları ise ma-
nastır okullarından çok sonra XIX. yüzyıl
başlarında açılmaya başlamıştır. İstan-
bul’daki Kayserili Ermenilerin bağışlarıy-
la Bahçebaşı mahallesinde açılan Aram-
yan Kız Okulu, 1800’de Surp Astvadzad-
zin Kilisesi yakınında kurulan Hayguh-
yan Enstitüsü, Surp Agop Okulu, 1826’da
Surp Krikor Kilisesi’ne bitişik olarak açı-
lan Sarkis Gümüşyan Lisesi, 1834 yılında
faaliyet gösterdiği tespit edilen Haykyan
Okulu, Efkere’de yatılı ve gündüzlü eği-
tim veren lise XIX. yüzyıl içinde Kayseri-
’de faaliyet gösteren diğer Ermeni halk o-
kulları arasında yer almıştır. 1898 (1316)
tarihli Maarif Salnamesi’nde Kayseri-
’de; biri Katolik Emmanuelian Enstitüsü
adıyla idadi, üçü Protestan idadi, biri âli
olmak üzere 12 Ermeni okulu kaydedil-
miştir. Aynı dönemde okullara devam
Kayseri’de bir Ermeni ailesi-1930 (Hayri Tayfur-Foto Zafer)
eden toplam Ermeni erkek öğrenci sayısı
göz önünde yiyip içmeyi ayıp saymışlar- 1347, kız öğrenci sayısı 928 olarak veril-
dır. Kendi özel dinî günlerinde bile diğer miştir. XX. yüzyılın başlarına kadar eğiti-
dinden komşularına ikramda bulunmayı mi erkek ve kız okulları şeklinde ayrı ayrı
ihmal etmemişlerdir. Kayserili Ermeniler yürüten Kayseri Ermenileri ilk karma o-
Paskalya Bayramı’nda kırk kazan kura- kullarını 1902 yılında açmışlardır.
rak, kazanlarda kırmızı yumurta haşlayıp XIX. yüzyılda Kayseri’de faaliyet gösteren
komşularına dağıtmayı âdet haline getir- Ermeni okullarının kültür hayatına katkı-
mişlerdir. Aynı şekilde Müslüman Türk- sı sadece verdikleri eğitimle de sınırlı kal-
ler de Ermenilerin dinî günlerini onlarla mamıştır. Develi’de faaliyet gösteren Ro-
birlikte kutlamayı âdet haline getirmişler- upinian Okulu öğrencileri kurdukları Ti-
dir. Karşılıklı bu davranışlar her iki toplu- yatro Grubu, Mesropyan Okulu öğrenci-
mun da birbirlerinin dinî bayramlarını leri de yayınladıkları Hektograf adlı der-
kutlama âdetini şehirde sıradan bir dav- gi ile Kayseri’nin kültür hayatına katkıda
ranış haline getirmiştir. bulunmuşlardır.
Kayseri şehrinde yaşayan Ermeniler ara- Kayserili Ermeniler eğitim hayatında
sında eğitim önemli bir yerde bulunmak- özel okullara da yer vermişlerdir. XIX.
tadır. Kayseri Ermenilerinde eğitim önce yüzyılın sonları ve XX. yüzyılın başların-
manastırların içinde açılan okullarda da Kayseri’de 7-8 kadar Ermeni toplu-
başlamıştır. Tespit edilen ilk okul Nüsalı muna ait özel okul açılmış olmasına rağ-
Surp Krikor Manastırı (1478–1535) içinde men, bu okulların eğitim hayatı çok kısa
açılmıştır. Daha sonra Tomarza Surp süreli olmuştur. Birinci Dünya Savaşı ön-
Astvadzadzin Manastırı’nda, ardından da cesinde Kayseri ve civarındaki köylerde
İstanbul Ermeni patriklerinden Hovhan- yaşayan Ermeni toplumu ise, yeni nesil-
nes Golod’un yetiştirdiği öğrenciler tara- lerini eğitebilmek için 36 kadar okul aç-
fından XVIII. yüzyılın ortalarına doğru mışlardır.