Page 242 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ ERM / 233 [713]

Kayseri ve çevresi için bahsedilen bütün
bu okullar, çok iyi eğitim vermelerine
rağmen çoğunlukla ilkokul düzeyindedir.
Bu okullardan yalnızca biri yüksekokul
düzeyinde olup, sadece Kayseri çevresin-
de yaşayan Ermenilere değil, bütün Er-
meni toplumuna hizmet veren bir eğitim
kurumu hüviyetindeydi. Bu okul Surp
Garabed Manastırı’ndaki okuldur. Okul
10 Mayıs 1888 tarihinde Episkopos Dır-
tad Balyan tarafından açılmıştır. Okula
gelen öğrenciler, iki gruptan oluşmaktay-
dı. Birinci grup öğrenciler; köy yönetim
kurulu üyelerince kendi okullarındaki
başarılı ve yoksul öğrenciler arasından
seçilerek gönderilen öğrencilerden oluş-
maktaydı. Okulu bitirdikten sonra bu öğ- Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi’nde ayin-2009
renciler papaz veya öğretmen olmak zo-
rundaydı. İkinci grup öğrenciler ise okul- lerin önemini vurgulaması açısından dik-
da para ile eğitim gören öğrencilerdi. kate değerdir. Bilindiği üzere Osmanlı
Bunların birinci gruptaki öğrenciler gibi toplumunun genelinde olduğu gibi Kay-
seri’de de ticaret ve zanaat gayrimüslim
okulu bitirince yerine getirmeleri gere-
ken bir yükümlülük yoktu. Okulun ama- cemaatin elinde idi. Kayseri’de Ermeni-
ler ve Rumlar birçok mesleğin erbabı idi.
cı din ve eğitim adamı yetiştirmekti. Bu- Terzilik, kuyumculuk, demîrcilik, taş us-
radan mezun olan öğrencilerden iyi birer talığı, pastırmacılık gibi meslekleri Müs-
papaz ve öğretmen olmaları beklenirdi. lüman Kayserili Türklerin Ermeni ve
Tarihte Kayseri, Anadolu’nun ticarî ve Rumlardan öğrendiği bilinir. Kayseri’de
iktisadî merkezlerinden biri olarak yerini Ermeniler Ortaçağ’dan beri esnaf olarak
almıştır. Asurlular zamanından başlaya- özellikle kuyumculuk, dericilik ve halıcı-
rak Hitit*, Pers, Roma* hâkimiyetinde ka- lıkla tanınmıştır. XVII. yüzyılda Venedik
lan şehir Osmanlılar, hatta günümüze ka- ve Amsterdam’da etkili olan Kayserili es-
dar ticarî önemini hiç yitirmemiştir. Bu- naf Ermeniler, XIX. yüzyıldan itibaren
nun temel sebeplerinden biri olarak Kay- Anadolu ticaretini etkileri altına almışlar-
seri’nin Erciyes ve Kızılırmak arasında dır.
doğu-batı ve kuzey-güney ticaret yolları- Önemli bir sanayi ve ticaret merkezi olan
nın üzerinde bulunması gösterilmekte- Kayseri’de XIX. yüzyıl içerisinde icra edi-
dir. Karayolları ve kervan yollarının mer- len zanaat ve ticaret dalları incelendiğin-
kezinde bulunan Kayseri, ticaretin deniz de; attar, bağcı, bakırcı, bakkal, berber,
yollarına kaymasıyla bir süre önemini bezzaz, boyacı, çakıcı, çilingirlik, çöm-
kaybetmiş gibi gözükse de Samsun, Tar- lekçi, değirmenci, demîrci, duhancı, doğ-
sus ve Mersin limanlarının deniz ticare- ramacı, dökmeci, dülger, haffaf, iğneci,
tindeki öneminin artmasına paralel ola- iplikçi, kahveci, kalaycılık, kuyumculuk,
rak eski ticarî itibarını yeniden kazanmış- kürkçülük, manav, nalbant, sandalcılık,
tır. sarraflık, tacir, terzi, pastırmacı, urgancı
Kayseri’nin ekonomik hayattaki bu öne- gibi işlerin gayrimüslim Ermeni ve Rum-
minin bir başka sebebi olarak da şehirde ların elinde olduğu tespit edilmiştir.
çok eski tarihlerden beri Ermenilerin -ve Bu yüzyılda zengin olan ve neredeyse
tabiî ki Rumların- yaşamış olması göste- tüm ticarete hükmeden Ermeniler ara-
rilmektedir. Bu gerekçeyi çürütecek pek sında yoksullar da vardır. Bunlar da ge-
çok delil göstermek mümkünse de Kay- nelde terzilik ve kaftancılıkla meşgul ol-
seri’nin ekonomik yaşantısında Ermeni- maktadır. Hatta Kayseri’de Ermeniler