Page 240 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ ERM / 231 [711]

tikası, vergi sistemi ve halka yabancı yö-
neticileri yüzünden Ermeniler büyük bir
baskı altında yaşamaya başlamışlar ve bu
yüzden devlete karşı düşman olmuşlar-
dır. Ancak Türklerin Anadolu’ya hâkim
olması ile birlikte Kayseri Ermenileri dinî
özgürlüklerine kavuşmuşlardır. Bu öz-
gürlük neticesinde Kayseri ve civarında
Ermeni cemaatinin yaşadığı her yerde ce-
maat kendine ait bir kiliseye sahip ol-
muştur.
Günümüzde de Anadolu’da Ermeni ce-
maatine ait varlığını sürdüren yedi kilise-
den en eski ve önemlisinin burada bulun-
masından dolayı bu önemini devam ettir-
mektedir. Bu kilise, Ermeniler tarafından
Anadolu’nun ilk kilisesi olarak bilinen
Kayseri’deki Surp Krikor Lusavoriç
Kilisesi*’dir.
Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi, 1856’da
açılmıştır. Bugün hâlâ ayakta olan kilise, Bir Ermeni ailesinde beş kuşak
1990’da restore edilmiştir. Daimi papazı (G. Büyükmıhçı-Kayseri’de yaşam konut kültürü)
olmamasına rağmen, Anadolu’nun orta
ve doğu kısmında açık olan ve şehirde ya- gümüş buhurdan ile evini vakfettiği bilgi-
şayan cemaati olmadığı için düzensiz de si belgelerde yer almıştır.
olsa ayin yapılan tek kilisedir. Kilisenin Osmanlı toplumunda gayrimüslim toplu-
ayinleri devam ettirmesinin nedeni, kili- lukların kendilerine ait ayrı ayrı mezar-
seye el konmasını önlemek amaçlıdır. A- lıkları vardı. Bu durum Kayseri Ermeni
yin için papazlar yılda birkaç kez İstan- cemaati için de geçerli olan bir durum
bul’dan Kayseri’ye gelmektedir. Yakın idi. Şehirde Deliklitaş ve Çifteönü mezar-
zamanlara kadar bu ayinlere katılan Er- lıkları Ermenilere aitti.
meni sayısı az olmasına rağmen, son dö- Kayseri’de son dönemlerde yaşayan bir
nemlerde İstanbul Ermenileri, Aziz Ermeni cemaati olmamasına rağmen, şe-
Krikor’un önemli bayramlarında buraya hirde yaşadıkları süre içinde onların dinî
hac ziyaretleri düzenlemeye başlamışlar- yaşantısına hem yerel idareciler hem de
dır. Katılanlar arasında yurtdışında yaşa- şehrin Müslüman halkı tarafından hoş-
yan Ermenilerin de yer aldığını görmekle görü ile yaklaşılmıştır. Ermeni cemaati
beraber sayı her geçen gün artmaya baş- şehir ve civarında yaşadıkları süre bo-
lamıştır. yunca kilise ve ibadetgâhlarına rahatça
Osmanlı Devleti bünyesinde Ermeni ce- gidip ibadetlerini yapma noktasında bir
maatinin kiliselerinin dokunulmazlığı sıkıntı yaşamamışlardır. Hatta şehirde
vardı. Padişah tarafından verilmiş arama birlikte yaşantıları sırasında Müslüman
izni için bir ferman bulunmadıkça kimse ve Ermeni cemaati birbirinin dinî inanç-
keyfî olarak kiliseleri denetleyemezdi. larına çok büyük saygı göstermiş, bu say-
Aksi durumlarda yapılan şikâyetlerde gıyı birbirlerinin özel dinî günlerinde ser-
kim olursa olsun cezasını uygun şekilde giledikleri tavırlarla devam ettirmişlerdir.
görürdü. Kayseri’de zaman zaman bazı Ermeniler, Ramazan ayında Müslüman
değerli şeylerin vakfedildiğini ve bunun komşuları için iftar davetleri vererek, ke-
kadı tarafından tescil edildiğini de gör- te yapıp komşularına dağıtmayı kendile-
mekteyiz. Mesela Kayseri Meryem Ana rine bir vazife bilmişlerdir. Hatta oruç tu-
Kilisesi fukarası yararına bir kişinin bir tan komşularına saygısızlık olmasın diye