Page 359 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

[830] 350 / GER KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

bazı farklılıklar içerdiği tespit edilmiştir.
Yapı içten 10,70 x 15,5 m dıştan ise 12,00
x 17,50 m boyutlarındadır. Kuzey-güney
doğrultusunda dikdörtgen planlı naos,
orijinalde doğu-batı doğrultusunda dör-
derden iki sıra sütunla üç nefe ayrılmıştır.
Sütunlardan kuzeydekiler bugün orijinal
yerlerinde bulunmaktadır. Özellikle gü-
neydekiler ise doğudaki dışında güney
nefin farklı bir bölümüne yerleştirilmiş-
tir. Kuzeydeki sütunların arkasına yapı-
lan doğu-batı doğrultusundaki duvarla
orta nef, kuzey neften ayrılmıştır. Ayrıca
yapının batı duvarının iki köşesi ile gü-
neydoğuya duvar payeleri eklenmiştir.
Gereme Panagia Kilisesi, Sekizgen Altar Restle, erken dönem bazilikaların örtü
(N. Ç. Karakaya) sistemini göz önüne alarak yapının doğu
cephesinin ilk kez restorasyonunu yapar.
sinde kısaca tanıtılmıştır. Yapıyı ayrıntılı Restitüsyon çizimine göre orta nef yan
olarak inceleyen ilk araştırmacı ise neflerden yüksek ve çift pahlı çatı ile yan
Rott’dur. Rott planında, kuzey-güney neflerin ise tek pahlı çatı ile örtülü oldu-
doğrultusunda dikdörtgen planlı naosun ğunu gösterir. Apsis ise dıştan konik bir
dörderden iki sıra sütunla üç nefe ayrıldı- çatı, içten ise yarım bir kubbe ile örtülü-
ğını gösterir. Güney duvarda tek giriş dür. Yapının doğu cephesi bugün kıs-
tespit etmiş, batı duvarda ise bugün var men ayaktadır. Örtü sistemi tümüyle yı-
olmayan ikiz kemerli bir pencere belirt- kılan apsisin, merkez ve güneydeki pen-
miştir. Restle ise, Kapadokya’daki erken cereleri günümüze gelebilmiştir. Kuzey
Bizans dönemi mimarisine ilişkin yayı- nefin doğu cephesinde yuvarlak kemerli
nında Rott’dan bu yana önemli bir deği- pencere ve madalyon içinde haçlı lento-
şiklik olmadığını kaydetmiş, planında su olan bir kapı bulunmaktadır. Yaklaşık
kuzey duvar ile birlikte batı duvarın ku- tümüyle yıkılmış olan güney nefin doğu
zey nef bitimine kadar mevcut olmadığı- cephesi de orijinalde yuvarlak kemerli
nı göstermiştir. Rott, kilisenin güney kapı bir pencereye sahiptir. Doğu cepheyi,
arşitravı üzerinde bugün hâlâ mevcut apsis ve neflerin pencerelerinin kemerle-
olan kazıma tekniğinde yazılmış “P∀” ri dahil kademeli bir silme ile kuşatır.
harflerini içeren bir kitabeye göre, Pana- Ayrıca apsis cephelerinin birleştiği köşe-
gia Kilisesi olarak adlandırıldığını söyler. lerde bulunan akantüs yapraklı konsollar
Restle’ye göre güneydeki kapı arşitravı bugün kilise çevresindeki yıkıntılar ara-
üzerinde bulunan ve sadece “P” harfin- sındadır. Güney cephenin yaklaşık yarısı
den oluşan bu yazıt, taşçı işareti olabilir. ayaktadır. Kazı sonucu, cephenin doğu
Aynı araştırmacı, kilise dışında bulunan ve batısında iki kapı ortaya çıkmıştır.
oldukça yıpranmış bir blok taş üzerinde Rott, yapıya girişin güney cepheden oldu-
iki satırlık kitabede üstte; AGIE MICA− ğunu belirtir. Ayrıca Rott’un yayınladığı
EL altta; BOE.. qI yazdığını belirtir. fotoğrafta güney cephenin üst seviyesin-
“Aziz Mikhael” adının geçtiği, kiliseye ait de iki yuvarlak kemerli pencere dikkat
olabilecek bu taştaki “Mikhael’den yar- çeker. Doğudaki merkezi içerde, at nalı
dım dileğini” içeren yazıta göre yapının biçimindeki apsis, yaklaşık 5,5 m derinli-
Mikhael’e adanmış olabileceğini söyler. ğindedir. Duvarları yaklaşık +3,51 koda
2005 yılında Kayseri Müzesi tarafından kadar yükselen apsisin zemini -1,17 m
yapılan kurtarma kazısı sonucunda, Pa- kotta olup, naos zemininden iki basa-
nagia Kilisesi’nin yayınlanan planlardan makla ayrılır. Yarım kubbe ile örtülü ap-