Page 150 - kayseri-medeniyetlerin-besigi
P. 150
KAYSERİ | MEDENİYETLERİN BEŞİĞİ
150
KAYSERI | CRADLE OF CIVILIZATION
Kayseri’nin denizler gibi çok sayıda askeri olup, hepsi de Rum conquered Jerusalem, appointed Khalid bin Velid as the chief commander,
asıllı olduğundan bu şehirde Rum beldesi şehirlerindendir. Hz. Ömer conquered Kayseri with eighty thousand soldiers and placed Islamic troops
bizzat Kudüs’ü fethedip, Halid bin Velid Hazretlerini başkumandan into it. Khalid returned to Medina. The greatest Kayser of the infidels who
tayin edip, seksen bin askerle Kayseri’yi fethettirip içine İslam askeri heard this news came with all the wickedness, besieged Kayseri fortress.
yerleştirdi. Halid, tekrar Medine’ye döndü. Bunu haber alan kâfirin en The Muslim veterans in it were martyred. While fortress is in complete
büyük Kayser’i bütün cenabet askerleriyle gelip, Kayseri Kalesi’ni kuşattı. possession, innumerable soldiers come out of the right wing of the castle
İçinde bulunan Müslüman gazileri şehid ettirdi. Kaleyi tamamen ele with blue flags and destroyed all the infidels. No weapon scars appeared
geçirmekte iken, kalenin sırtındaki dağlardan sayısız asker meydana on their bodies, but only the right side of their lips is wounded. After that,
çıkıp, mavi renkli bayrakları ile gelip bütün kafirleri kırdılar. Kâfirlerin no one dared to repair Kayseri and left it ruined as it was.
murdar leşlerinde silah yarası ve eseri görünmeyip, sadece dudaklarının Since the non believers were destroyed by soldiers of the unknown
sağ tarafı yaralanmış olarak öldüler. Bundan sonra Kayseri’yi tamir land, came form the glorious mountain, this mountain is called “Ercis
etmeye kimse cesaret edemeyip, olduğu gibi harap halde bırakmıştır. Mountain.”
Kayseri’yi istilâ ederim diyen kâfirleri, Kayseri önünde yüce dağdan Evliya Çelebi here tells the story of the conquest of Byzantium (the
inen ricalü’l–gayb (bilinmeyen âlemin askerler) askerleri kırdığı için, Greek Cypriot kings), the conquest of the Kayseri by the Turks, the cap-
hâlâ Kayseri’ye hâkim olan bu yüce dağı “Er–Ceys–Erenler askeri” dağı ture of Kayseri by the Ottomans, its being the Pasha sanjak of Karaman
sonradan galat–ı meşhur “Ercis Dağı” derler. Province and has given information about how much money came to
Evliya Çelebi burada; şehrin ilk kuruluşunu ve Erciyes adlarının Kayseri (has, zeamet, tımar), how many soldiers were there, and officers
anlamı ve kökeni, İslam orduları tarafından faklı zamanlarda fetih- in the city. In the travel book, 85% of the Kayseri section is related to
leri, Bizans’ın (onun diliyle Rum keferesinin) Kayseri’yi geri alması, information on the space and depictions. The physical structure is the on
Türklerin Kayseri’yi fethi, Osmanlılar tarafından Kayseri’nin alınışı, the front, and as it is depicted in other cities, he also begins to describe
Karaman Eyaleti’ne bağlı Paşa Sancağı oluşu, Kayseri’de (has, zeamet, it with the inner castle area.
tımar olarak) kaç akçe gelir sağlandığı, kaç askerin bulunduğu, şehir- Seyyah has emphasized that Kayseri is quite clean in 1650, public
deki resmî görevliler hakkında bilgi vermiştir. services are well executed, public buildings are well–maintained and new,
Seyahatname’de Kayseri bölümünün %85’ini mekanla ilgili veriler ve the castle is old but very solid.
tasvirler oluşturur. Fiziki yapı ön planda olup, diğer şehirlerin tasvirinde When referring to the outer walls, Evliya Çelebi states that they
olduğu gibi, Kayseri’ye de mekansal olarak anlatmaya İç Kale ile başlar. are very worn at that time. In this area, a thousand buildings with tiles
Seyyah, Kayseri için, 1650 yılında oldukça temiz, kamu hizmetlerinin and earth drips, one or two storeys, well–kept large palaces and houses
iyi yürütüldüğü, kamu yapılarının bakımlı ve yeni olduğu, kalesinin are mentioned. If it is thought that there are 19 neighborhoods and 741
eski ama oldukça sağlam olduğu vurgusunu yapmıştır. houses in 1872, it is understood that Evliya Çelebi gave an average number.
Dış surları anlatırken, o sırada oldukça yıpranmış olduğuna değinir. On the other hand, in Kayseri photographs taken at the end of the XIX.
Bu alanın içinde bin adet kiremitli ve toprak damlı, bir veya iki katlı, Century confirm that the houses in this area are one or two storeys, the
bakımlı büyük saraylar ve konutlar olduğundan bahseder. 1872 tarihli soil is dripped and some mansions are tiled.
tahrirde, dış sur içinde 19 mahalle ve 741 hane olduğu düşünülürse, The outside walls are surrounded by a water–filled ditch, inside the
Evliya Çelebi sayıyı yuvarlamıştır. Diğer taraftan, XIX. yüzyılın sonunda winter it is full of water, and it is said that the garden is planted with nice
çekilmiş Kayseri fotoğraflarında bu bölgedeki evlerin bir veya iki katlı vegetables.
oldukları, toprak damlı, bazı konakların kiremit çatılı olması, Evliya He gives some neighborhood names such as: Büyükçeşme ve Küçükçeşme,
Çelebi’yi teyit etmektedir. İshak Çelebi, Sayacı, Katırcızâde, Oduncu, Fırıncı, Tekovası Pazarı, Hüseyni,
Dış surların etrafının içi su dolu hendekle çevrili olduğu, kışın içi Kürdler, Hacı Kılıç, Hasanlı, Debbağlar, Hacıivazlar. According to the records
su dolu hendeğe baharda bostan ekildiğinden ve burada hoş sebzeler of 1500, Kayseri has 35 neighborhoods; 70 neighborhoods in 1584, 6,374
yetiştiğinden bahseder. Muslim families; 1,815 non–Muslim families and in total 8,189 families.
Büyükçeşme ve Küçükçeşme, İshak Çelebi, Sayacı, Katırcızâde, Therefore; the population of Kayseri is calculated as 31,985.
Oduncu, Fırıncı, Tekovası Pazarı, Hüseyini, Kürdler, Hacı Kılıç, Hasanlı, After the visit of Evliya Çelebi, a total of 70 neighborhoods, with the
Debbağlar, Hacıivazlar olarak mahalle adı verir. 1500 tarihli tahrir same names, were registered according to the records with serial number
defterine göre, Kayseri’nin 35 mahallesi; 1584’de 70 mahalle, 6,374 Müs- 52 in 1652. The traveler gave the name of only 14 neighborhoods in the
lüman hane; 1,815 gayrimüslüm hane olmak üzere toplam 8,189 hane work and left a space to complete it later. The name of the neighborhoods
kaydedilmiştir. Buna göre; Kayseri nüfusu 31,985 olarak hesaplanmıştır. must have been learnt from the people living in the area, not the official
Evliya Çelebi’nin ziyaretinden sonra, 1652 yılında düzenlenen 52 document or the authorities.
numaralı Ser’iyye Sicili’ne göre de hemen hemen aynı adlarla toplam