Page 261 - kayseri-sehri

V±°¾Ó»±µ Ô´ D¶½¶ M¸´³³´³´»´µ
brçok ev, mabet ve resm bna yıkılmış, şehr adeta harap olmuştur. Zelzele sırasında
579
Cam– Kebr, Hatıroğlu ve Kazancılar camler ve mnareler kısmen harap olmuş, ayrıca
1064 kşnn hayatını kaybettğ resm makamlarca açıklanmıştır. Ancak Seyyah Char-
580
les Texer, kentte meydana gelen zelzelenn 1 Ağustos 1835 tarhnde vuku bulduğunu
ler sürmüştür. Bu k farklı tarhn ortaya çıkması, Rumî ve Mladî tarhler çevrlrken
oluşan br hatadan ler geldğ tahmn edleblr. Zra her k kayıtta ay Ağustos olarak
belrtlmekte bu da yanılgıyı artırmaktadır. Ntekm Rumî le Mladî aylar arasında arada
13 gün gb br fark bulunmaktadır ve Rumî 1 Ağustos tabatıyla 13 veya 14 Ağustos’a
tekabül etmektedr.

Texer, “Kayser’nn son zelzeles 1835 senesnn brnc günü güneş doğmadan k saat
önce meydana gelmştr. Yer sarsılıp br takım mnareler ve pek çok evler yıkıldı ve çöktü. Altı
-yed yüz kş öldü. Cvardak köylerde büyük hasar oldu.” fadeleryle depremle lgl zle-
nmlern aktarmıştır. Kayser’ye 1839 yılında gelen Seyyah Wllam Francs Answorth
de Ermen kronklerne dayandırarak depremn 1 Ağustos 1835 yılında ortaya çıktığını
ler sürmüştür. Depremden sonra Kayser’ye uğrayan seyyah Hamlton da Kayser’de
581
yaşanan depremle lgl zlenmlern, “Görünen delkl evlern pek çoğu, brkaç yıl öncek
depremn etklernn tanıklığını hala üzerlernde taşıyordu. Halk yoksul ve sefl gb görünü-
yordu. Bell k Kapadokya’nın bu en öneml kent zengnlğn gzlyordu” şeklndek fade
582
etmştr. Ahmed Nazf Efend, büyük zelzeleden altı ay sonra br zelzelenn daha vuku
bulduğunu ancak evvelk kadar şddetl ve ölümlere sebep olmadığını belrtmştr.
583
1835 yılında Kayser’de meydana gelen depremn yıkıcı ve tahrp edc etkler le bu
tahrbatı ortadan kaldırıp şehr yenden mar etmek uzun zaman almıştır. Tanzmat’ın
lanından sonra mar ve skân poltkaları çn yen düzenlemeler yapılmıştır. Muhte-
melen geçmşte yaşanan depremlern olumsuz etkler de gözönünde bulundurularak
yen kanunlar çıkartılmıştır. 1849 yılında Kayser’ye de gönderlen yen mar ve skân
kanunnâmesnde yapılacak bnalarla lgl yen düzenlemeler belrlenmştr. 584
Kayser’de 1865 yılında br zelzele daha vuku bulmuştur. Bu zelzelede Hatıroğlu
Cams tahrp olunmuş, daha sonra 1866–1867 senesnde 44. Tabur İmamı Mustafa Hafız
tarafından tamr edlmştr. Yne aynı zelzelede yıkılan Hasbek Dlaver Paşa Cams de
Kaptan–ı Derya Ahmet Paşa tarafından tamr ettrlmştr. 585

579 Halt Erkletloğlu, “Kayser’nn Tarh Boyunca Uğradığı İstla ve Afetler”, III. Kayser ve Yöres Tarh
Sempozyumu Bldrler, Ercyes Ünverstes Kaytam Yayını No: 4, Kayser 2000, 158.
580 Ahmet Nazf Efend, 189.
581 Eravşar, Seyahatnamelerde Kayser, 100, 126.
582 Eravşar, Seyahatnamelerde Kayser, 106.
583 Ahmet Nazf Efend, 189.
584 BOA. MŞH. ŞSC. d. 6022, 58–59. [21 Zlhcce 1264/18 Kasım 1848].
585 Erkletloğlu, Osmanlılar Zamanında Kayser, 183–184.

261