Page 264 - kayseri-sehri

Dµ. MǺ±ÈÈ´¼ Kɳ´ | K±²³´µ¶ Ş´ºµ¶ (1830–1860)
Nezaret esnafı denetlemekte yetersz kalmakta ve ceza müeyydey layıkıyla uygula-
yamamaktadır. Bu nedenle esnaf etrafını temz tutmadığından, sokaklar ve çarşılar
kokmuş hayvanat leşler ve çürümüş nebâtât le dolmaktadır. Bu da her türlü bulaşıcı
hastalığa davetye çıkarmaktadır. Müteakp senelerde de hastalığın etksnn devam
593
ettğ anlaşılmaktadır.
Ntekm 3 Ocak 1849 tarhnde Mralay Mehmed’n Sadâret’e gönderdğ arzada,
Kayser’de Muharrem ayının sekznc gününde kolera vakasının meydana geldğ,
yaklaşık yrm gündür hastalığın şddetlendğ ve etrafa dağıldığını yazmaktadır. Günde
yüksek sayıda erkek ve kadının bu hastalıktan dolayı vefat ettklern, ölenler arasında
kadınların çoğunlukta olduğunu fade etmektedr. Ancak, bu günlerde ölümlern braz
azaldığı ve kolera hastalığının yavaş yavaş ortadan kalktığını belrtmektedr. Ayrıca
594
10 Ocak 1849 tarhl br belgeden, kolera hastalığının sadece Kayser’de vuku’ bulma-
dığını, bu hastalıktan ötürü Köprülü, Tırhala ve Yenşehr Sancaklarında da hayatını
kaybedenlern olduğu anlaşılmaktadır. 595

Tercüman–ı Ahval Gazetes’nde 31 Aralık 1860 tarhnde yayınlanan br yazıda
Kayser’de kolera ve dğer hastalıklardan günde beş yüz nüfusun öldüğünü fade edl-
mektedr. Ancak, Kayser merkeznden Sıhhye Nezaret’ne gönderlen telgrafta bu
haber tekzp edlmştr. Bunun üzerne Mecls– Vâlâ, adı geçen gazetenn matbaasına
br yazı göndererek asılsız haberler yayınlamaması hususunda uyarıda bulunmuştur. 596

Çiçek Hastalığı ve Aşısı
17 Mart 1847 tarhnde Bozok ve Kayser Sancakları Mutasarrıfı Münb Paşa’ya, Nev-
şehr Kaymakamı Numan Bey’e ve Adana valsne Sıhhye Nezaret’nden gönderlen
tahrratta, Ççek hastalığının etrafa yayılmaması çn daha önce denenmş olan aşılarla
tedbr almanın mümkün olduğu fade edlmektedr. Bu nedenle aşı maddesne tna
gösterp aşı şlem yaygın hale getrlrse halkın bu lletten kurtulacağı belrtlmektedr.
Meşhat Nezaret’nden alınan fetvada dnen hçbr sakıncanın olmadığı ve aşının caz
olduğu halka anlatarak kna edlmes üzernde durulmaktadır. Bölgede aşı yapmak
üzere görevlendrlen Lazado adlı şahsa da her türlü yardımın sağlanması ve bu hususta
zorluklar çıkarılmaması çn Dvan–ı Hümayun’dan “emr– âl” yazılmıştır. Takp
597
eden yıllarda ççek hastalığının bölgede devam ettğ anlaşılmaktadır. Kayser’de ççek

593 BOA. HR. TO. (Harcye Nezaret Tercüme Odası Evrakı) 211/53. [7 Cemazeylevvel 1264/11 Nsan 1848].
594 BOA. A. MKT. 167/36. [8 Safer 1265/3 Ocak 1849].
595 BOA. A. MKT. MHM. 9/88. [15 Safer 1265/10 Ocak 1849].
596 BOA. HR. TO. 435/17. [17 Cemazeylahr 1277/31 Aralık 1860].
597 BOA. A. MKT. 71/91. [29 Rabulevvel 1263/17 Mart 1847].

264