Page 29 - kayseri-sehri

Önsöz

Bu çalışmada, 1830–1860 yılları arasında Kayser Sancağı’nın dar, demografk,
sosyal ve ekonomk yapısı ele alınmıştır.

Kayser’nn öneml kültürel, tarhî, coğrafî, sosyo–ekonomk ve nhayet stratejk özel-
lklere sahp olması, araştırma konusu olarak seçlmesnde etkl olan başlıca hususlardır.
Kayser tarh le lgl akademk anlamda farklı boyutlarda araştırmalar yapılmıştır. Bu
çalışmalar, özellkle Ercyes Ünverstes ve Kayser Beledyes’nn ştrakyle ön plana
çıkmıştır. Bunun yanı sıra Mustafa Keskn, İsmet Demr, Mehmet İnbaşı, Halt Erk-
letloğlu, Hüseyn Cömert ve Mustafa Denktaş gb akademsyen ve araştırmacılar da
kültürümüze ve lm âlemne akademk ölçülerde eserler kazandırmışlardır. Bununla
beraber, 1830 yılından 1860 yılına kadar yaşanan sürecn dar, sosyal, demografk ve
ktsad tarhn ortaya koyan bağımsız br çalışma yapılmamıştır. Kayser gb dna-
mk br şehrn söz konusu dönemde bahs geçen konuları br arada değerlendren br
çalışmanın eksklğ hssedlmekteyd. Dolayısıyla tezmzn bu açığı öneml ölçüde
kapatacağını ümt etmekteyz.
Her ne kadar konunun sınırları 1830–1860 le belrlenmş olsa da bu dönemden önce
ve sonrası le lgl yaşanan tarhî süreç de konu bütünlüğü çersnde gerek duyuldukça
değerlendrlmştr.

Çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Brnc bölümde, Kayser Sancağı’nın fzk
yapısı, şehrn sosyo–ekonomk şleyşn belrleyen öneml tcaret kurumları, şehrn
“ehl– örf” ve “ehl– şer” adı altında görev yapan memurları ele alınmıştır.
İknc bölümde şehrn dar brmler ele alınarak belgelerden tespt edlen yönet-
cler le bazı öneml hadseler üzernde durulmuştur.
Üçüncü bölümde, Kayser şehr merkeznn, Müslm ve gayrmüslm nüfusları, nüfus
özellkler ve sayısı; Nüfus Yoklama Defterler, Nüfus Mufassal Defterler, Temettuat
Defterler le arşv belgeler ve dğer resm verler ışığında ncelenerek, şehr merkeznn
mahalleler Müslm, Ermen ve Rum yerleşm brmler şeklnde ayrı ayrı ele alınmıştır.
Ayrıca şehrdek konar–göçer aşretlern durumu de ncelenerek devletn aşretlere
yönelk syaset ve skân poltkası değerlendrlmştr.

Dördüncü bölümde, şehrn sosyal hayatı brçok yönüyle ele alınmıştır. Kayser San-
cağı’nın şehr merkeznde bulunan öneml cam, medrese, mesct, çeşme, vakıf, zâvye,

29